ازللغتنامه دهخداازل . [ اِ ] (ع اِ) کذب . دروغ . (مهذب الاسماء): ما فی حبی ازل ٌ؛ ای کذب . (منتهی الارب ). || بلا. (منتهی الارب ).
ازللغتنامه دهخداازل . [ اَ ] (ع مص ) بازداشتن . (تاج المصادر بیهقی ). بازداشتن کسی را. (منتهی الارب ). حبس . || کوتاه کردن رسن اسب و گذاشتن آنرا: ازل الفرس . (از منتهی الارب ). || بازداشتن چهارپای از چراگاه از بیم . (زوزنی ). نگذاشتن شتران خود را بچراگاه از ترس یا از قحط: ازلوا اموالهم . (از
ازللغتنامه دهخداازل . [ اَ زَل ل ] (ع ص ) مرد شتاب . || آنکه بر پیشانی اثر شکستگی یا زائد از شجّه دارد. (منتهی الارب ). || آنکه ران و سرونش لاغر باشد. لاغرسرین . (مهذب الاسماء). مرد سبک سرین . مؤنث : زَلاّء. (منتهی الارب ). || گرگ لاغرسرون . گرگ لاغر و سبک سرین و او از کفتار و گرگ زاید. (من
حجل حجللغتنامه دهخداحجل حجل . [ ح َ ج َ ح َ ج َ ] (ع صوت مرکب ) کلمه ای که بدان گوسفندان را زجر کنند و یا برخیزانند برای دوشیدن . (منتهی الارب ).
حجللغتنامه دهخداحجل . [ ح ِ ج ِ / ح ِ ج ِل ل ] (ع اِ) بند. پای بند که بر پای نهند. (ناظم الاطباء). پای برنجن . خلخال . (منتهی الارب ). ج ، احجال و حجول .
ازلینگلغتنامه دهخداازلینگ . [ اِ زِ ] (انگلیسی ، ص ) نامی . بلندآوازه . || (اِخ ) لقب ادگار یکی از سلاطین اَنگلوساکسون .
ازلیتلغتنامه دهخداازلیت . [ اَ زَ لی ی َ ] (ع مص جعلی ، اِمص ) دیرینگی . قِدَم . همیشگی . هگرزی . هرگزی .
ازلزللغتنامه دهخداازلزل . [ اِ زِ زِ ] (ع اِ فعل ) کلمه ای است که بوقت زلزله گویند، ای زُلزل َ. (از منتهی الارب ).
ازلعبابلغتنامه دهخداازلعباب . [ اِ ل ِ ] (ع مص ) ازلعباب سحاب ؛کثیف شدن ابر. (منتهی الارب ). || ازلعباب سیل ؛ بسیار شدن توجبه و تدافع کردن . (منتهی الارب ): ازلعب السیل ؛ کثر و تدافع. (قطر المحیط). بسیار شدن سیل چنانکه بسیار چیزی را فراهم آرد. (کنز اللغات ).
ازلغبابلغتنامه دهخداازلغباب . [ اِ ل ِ ] (ع مص ) روئیدن موی بعد ستردن . (منتهی الارب ). دراز شدن موی . (زوزنی ). || ازلغباب فَرْخ ؛ برآمدن پر جوجه . برآمدن پر چوزه . (منتهی الارب ). برآمده موی شدن جوژه .
روز بخشلغتنامه دهخداروز بخش . [ زِ ب َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) روز ازل . (آنندراج ) (غیاث اللغات ). رجوع به روز ازل و «ازل » شود.
ازلینگلغتنامه دهخداازلینگ . [ اِ زِ ] (انگلیسی ، ص ) نامی . بلندآوازه . || (اِخ ) لقب ادگار یکی از سلاطین اَنگلوساکسون .
ازلیتلغتنامه دهخداازلیت . [ اَ زَ لی ی َ ] (ع مص جعلی ، اِمص ) دیرینگی . قِدَم . همیشگی . هگرزی . هرگزی .
ازلزللغتنامه دهخداازلزل . [ اِ زِ زِ ] (ع اِ فعل ) کلمه ای است که بوقت زلزله گویند، ای زُلزل َ. (از منتهی الارب ).
ازلعبابلغتنامه دهخداازلعباب . [ اِ ل ِ ] (ع مص ) ازلعباب سحاب ؛کثیف شدن ابر. (منتهی الارب ). || ازلعباب سیل ؛ بسیار شدن توجبه و تدافع کردن . (منتهی الارب ): ازلعب السیل ؛ کثر و تدافع. (قطر المحیط). بسیار شدن سیل چنانکه بسیار چیزی را فراهم آرد. (کنز اللغات ).
ازلغبابلغتنامه دهخداازلغباب . [ اِ ل ِ ] (ع مص ) روئیدن موی بعد ستردن . (منتهی الارب ). دراز شدن موی . (زوزنی ). || ازلغباب فَرْخ ؛ برآمدن پر جوجه . برآمدن پر چوزه . (منتهی الارب ). برآمده موی شدن جوژه .
رازللغتنامه دهخدارازل . [ زِ ] (اِخ ) نام راوی اشعار استاد رودکی سمرقندی همچون مج : بلبل بشود رازل راوی ّ و بخواندبیت و غزل رودکی اندر حق عیّاررازل نه همانا که بدی همچو نظامی در صدر نظام الدین برخواندن اشعار. سوزنی .رجوع به
زازللغتنامه دهخدازازل . [ زِ ] (اِ) ترشی پالا باشد و آن ظرفی است که مانند کفگیر سوراخها دارد وطباخان و حلوائیان بدان برنج و شیره و امثال آن صاف کنند. (برهان قاطع). مطلق آلت پالادن و صاف کردن هر چیزی . (آنندراج ). و آن را پالاوان و پالاون و پالوانه و پالونه و آون و ترشی پالا نیز خوانند. (جهانگ
زازللغتنامه دهخدازازل . [ زِ ] (اِخ ) دهی است جزء بلوک پیرکوه دهستان عمارلو بخش رودبار شهرستان رشت . واقع در جنوب خاوری رودبار در 4000گزی جنوب خاوری امام . منطقه ای است کوهستانی و سردسیر، زبان اهالی گیلکی است آب آن از چشمه و محصول آن غلات است . (از فرهنگ جغرا