فلکلغتنامه دهخدافلک . [ ف َ ] (ع مص ) گرد شدن پستان دختر.گردپستان شدن دختر. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).
فلکلغتنامه دهخدافلک . [ ف َ ل َ ] (اِ) آلتی چوبین که تسمه ای در وسط آن قرار داده کف پای بی ادبان و مجرمان را بدان بسته چوب زنند. (فرهنگ فارسی معین ). دو سرتسمه به چوب متصل است و برای چوب زدن پای مجرم را میان تسمه و چوب قرار داده و چوب را میگردانند تا تسمه دور آن بپیچد و پای را محکم نگه دارد،
فلکلغتنامه دهخدافلک . [ ف َ ل َ ] (ع اِ) چرخ . گردون .سپهر. ج ، افلاک ، فُلُک . (منتهی الارب ). جای گردش ستارگان . ج ، افلاک ، فلک [ ف ُ ل ُ / ف ُ ]. (اقرب الموارد). مجموع آسمان به عقیده ٔ قدما. (فرهنگ فارسی معین ). آسمان . چرخ . گردون . سپهر. سماء. از بابلی
فلکلغتنامه دهخدافلک . [ ف َ ل ِ ] (ع ص ) مرد گرداستخوان درشت پیوند. || مرد دردگین . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
فلکلغتنامه دهخدافلک . [ ف ُ ] (ع اِ) کشتی . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (ترجمان علامه ٔ جرجانی ترتیب عادل بن علی ).
فلقلغتنامه دهخدافلق . [ ف َ ](ع اِ) شکاف دهن . (منتهی الارب ). شکاف . ج ، فلوق : ضربه علی فلق رأسه ؛ یعنی بر مفرق و وسط سر او زد. (اقرب الموارد). || بلا و سختی . رجوع به فِلْق شود. || (مص ) شکافتن چیزی را. (منتهی الارب ). شکافتن . (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ) (از اقرب الموارد). || برک
فلقلغتنامه دهخدافلق . [ ف َ ل َ ] (اِخ ) نام سوره ٔ صدوسیزدهم قرآن کریم که با آیه ٔ «قل اعوذ برب الفلق » آغاز شود و یکی از معوذتین است . (یادداشت مؤلف ). پیش از سوره ٔ الناس و بعد از سوره ٔ اخلاص .
فلقلغتنامه دهخدافلق . [ ف َ ل َ ] (ع اِ) هرچه شکافته شود، از روشنی بامداد یا سپیدی آخر شب که سرخی آفتاب است . || تمامه ٔ آفرینش . || زمین پست میان دو پشته . ج ، فلقان . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || جای فراخ . (منتهی الارب ). || زمین مطمئن میان دو پشته ، و گفته اند فضاءبین دو ریگ . (ا
فلکنازلغتنامه دهخدافلکناز. [ ف َ ل َ ] (اِخ ) از ندیمه های شیرین معشوقه ٔ فرهاد و خسرو پرویز : وز آن سو آفتاب بت پرستان نشسته گرد او ده نارپستان فرنگیس و سهیل سروبالاعجب نوش و فلکناز و همیلا.نظامی (خسرو و شیرین چ وحید ص <span class="
فلکهلغتنامه دهخدافلکه . [ ف َ / ف ِ ک َ / ک ِ ] (از ع ، اِ) چرخه ٔ ریسمان . (منتهی الارب ). فادریسه ، و آن چوبک مدور میان سوراخ بود که بر ستون خیمه نهند. (غیاث ). گرده ٔ چوب یا چرمی است که سر دوک یا عمود خیمه از آن میگذرد. (ح
فلکهلغتنامه دهخدافلکه . [ ف َ ل َ ک َ / ک ِ ] (از ع ، اِ) میدان یا محوطه ای که چند خیابان بدان منتهی شود. (فرهنگ فارسی معین ). میدانی که بشکل دایره باشد و محاط باشد به ابنیه ای ازقبیل خانه ها و دکانها. (یادداشت مؤلف ). میدانی که گردبرگرد آن خانه باشد. (یاددا
هفت آسیالغتنامه دهخداهفت آسیا. [ هََ ] (اِ مرکب ) کنایت از هفت فلک است که فلک زحل و فلک مشتری و فلک مریخ و فلک آفتاب و فلک زهره و فلک عطارد و فلک قمر باشد. (برهان ).
هشت منظرلغتنامه دهخداهشت منظر. [ هََ م َ ظَ ] (اِخ ) به معنی هشت مرعی است که هشت بهشت باشد. (برهان ) : یک دو شد از سه حرفش ، چاراصل و پنج شعبه شش وز و هفت خسرو، نُه قصر و هشت منظر. خاقانی .|| هشت فلک را نیز گویند که فلک البروج و فلک زح
چرخ سنگدللغتنامه دهخداچرخ سنگدل . [ چ َ خ ِ س َ دِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) فلک ماه . (ناظم الاطباء). کنایه از فلک اول . || فلک آفتاب . (ناظم الاطباء). کنایه از فلک چهارم .
فلک الدولهلغتنامه دهخدافلک الدوله . [ ف َ ل َ کُدْ دَ ل َ ] (ع اِ مرکب ) آسمان دولت . مایه ٔ بلندی و اقتدار دولت : فخر آل طغان یزک که فلک فلک الدوله اش خطاب کند.خاقانی .
فلک اطلسلغتنامه دهخدافلک اطلس . [ ف َ ل َ ک ِ اَ ل َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) عبارت از فلک الافلاک است که آن را در شرع عرش گویند، چه اطلس به معنی درم بی سکه است ، پس چنانکه درم بی سکه از نقوش ساده میباشد همچنین فلک نهم که عرش باشد نیز از نقوش کواکب ساده است . (غیاث ).
فلک پناهلغتنامه دهخدافلک پناه . [ ف َ ل َ پ َ ] (ص مرکب ) پادشاهی بزرگ مرتبه که آستان او پناهگاه فلک است . (فرهنگ فارسی معین ) : حضرت رفیع و درگاه فلک پناه ... (لباب الالباب ).
فلک آسالغتنامه دهخدافلک آسا. [ ف َ ل َ ] (ص مرکب ) مانند فلک . از: فلک + آسا، پساوند تشبیه : محرمان چون ردی صبح درآرند به کتف کعبه را سبز لباسی فلک آسا بینند. خاقانی .رجوع به فلک وش شود.
فلک آوازهلغتنامه دهخدافلک آوازه . [ ف َ ل َ زَ / زِ ] (ص مرکب ) (مرکب از دو اسم ) آنچه آوازه اش به فلک رسد،یا مانند فلک مشهور باشد. بسیار مشهور : خواجه دل عهد مرا تازه کردنام نظامی فلک آوازه کرد.نظامی .
دبیر فلکلغتنامه دهخدادبیر فلک . [ دَ رِ ف َ ل َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) عطارد. (غیاث ) (برهان ). تیر.
پیر هفت فلکلغتنامه دهخداپیر هفت فلک . [ رِ هََف ْت ْ ف َ ل َ ] (اِخ ) کنایه از زحل است ، و برخی کنایه از مشتری گفته اند. (برهان ).
پیک فلکلغتنامه دهخداپیک فلک . [ پ َ / پ ِ ک ِ ف َ ل َ ] (اِخ ) ماه . ماه که کنایه از قمر باشد. (آنندراج ) (برهان ).