اخشبلغتنامه دهخدااخشب . [اَ ش َ ] (ع ص ) درشت . || کوه درشت و خشن وبزرگ . کوه بلند و بزرگ . ج ، اخاشب . (مهذب الاسماء).
اخصبلغتنامه دهخدااخصب . [ اَ ص َ ] (ع ن تف ) نعت تفضیلی از خِصب . فراخ تر. اَرْهَم . اَمرَع .- امثال :اخصب من صبیحة لیلةالظلَمة ؛ وذلک انّه اصابت النّاس ببغداد لیلة ریح جأت بما لم تأت به قطّ و ذلک فی ایّام المهدی فالقی ساجداً و هویقول
اخاشبلغتنامه دهخدااخاشب . [ اَ ش ِ ] (ع ص ، اِ) ج ِ اخشب . کوههای انبوه و کوههای ِ صعب العبور. (مراصد). || (اِخ ) کوههای صمّان . (منتهی الارب ). کوههائی است بصمّان که در قرب آنها کوه و پشته ای نیست . (معجم البلدان ). || جبال مکه و جبال مِنی . || جبال سیاه نزدیک اَجَاء و بین آندو رمله ای است کو
اخصابلغتنامه دهخدااخصاب . [ اَ ] (ع ص ، اِ) ج ِ خِصْب و خُصب . || جامه هاست مشهور. (تاج العروس از صاغانی ). || بلدٌ اَخصاب ؛ شهری بافراوانی .
اخصابلغتنامه دهخدااخصاب . [ اِ ] (ع مص ) فراخ سال شدن . || فراخ سال یافتن . (تاج المصادر بیهقی ). || فراخ حال گردیدن . || بابر شدن زمین . (تاج المصادر بیهقی ). باثمر و برومند شدن زمین . آبادان شدن زمین . || اخصاب عِضاه ؛آب تا ریشه های آن رسیدن . || فربه کردن .
اخشبانلغتنامه دهخدااخشبان . [ اَ ش َ ] (ع اِ) تثنیه ٔ اخشب . || (اِخ ) نام دو کوه مکه ، اَحمر و ابوقبیس و آنها را جبجبان نیز گویند. || نام دو کوه تحت عقبه ٔ منی . (مراصدالاطلاع ).
خشبلغتنامه دهخداخشب . [ خ ُ ] (ع اِ) ج ِخَشَب . (از منتهی الارب ) (از تاج العروس ). رجوع به خَشَب شود. || ج ِ اَخشَب و خَشباء. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ). رجوع به اخشب و خشباء شود.
خطلغتنامه دهخداخط. [ خ ُطط ](اِخ ) یکی از دو کوه مکه که ابوقبیس و احمر باشد. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). در معجم البلدان آمده است : نام کوهی واقع در مکه که عبارتست از اخشب غربی .
خشباءلغتنامه دهخداخشباء. [ خ َ ] (ع ص ) مؤنث اَخشَب . (منتهی الارب ) (تاج العروس ) (از لسان العرب ). سخت و خشک و زشت . (منتهی الارب ). ج ، خُشب .- جبهه خشباء ؛ جبهه کریه خشک . (از منتهی الارب ).
اخاشبلغتنامه دهخدااخاشب . [ اَ ش ِ ] (ع ص ، اِ) ج ِ اخشب . کوههای انبوه و کوههای ِ صعب العبور. (مراصد). || (اِخ ) کوههای صمّان . (منتهی الارب ). کوههائی است بصمّان که در قرب آنها کوه و پشته ای نیست . (معجم البلدان ). || جبال مکه و جبال مِنی . || جبال سیاه نزدیک اَجَاء و بین آندو رمله ای است کو
درشتلغتنامه دهخدادرشت . [دُ رُ ] (ص ) زبر. زمخت . خشن . مقابل نرم و لین . اخرش . (تاج المصادر بیهقی ). اخشب . اِرْزَب ّ. (منتهی الارب ). اقض . (تاج المصادر بیهقی ). اقود. اکتل . (منتهی الارب ). ثقنة. (دهار). جادس .جاسی ٔ. جحنش . جرعب . جشیب . جلحمد. جِلَّوذ. خَشِب . (منتهی الارب ). خشن . (دها
اخشبانلغتنامه دهخدااخشبان . [ اَ ش َ ] (ع اِ) تثنیه ٔ اخشب . || (اِخ ) نام دو کوه مکه ، اَحمر و ابوقبیس و آنها را جبجبان نیز گویند. || نام دو کوه تحت عقبه ٔ منی . (مراصدالاطلاع ).