طرف شاملغتنامه دهخداطرف شام . [ طَ رَ ف ِ ] (ترکیب اضافی ، ق مرکب ) مرادف تنگ ِ شام . گیراگیر شام . تنگ غروب : پیران تلاش رزق فزون از جوان کنندحرص گدا شود طرف شام بیشتر.صائب (از آنندراج ).
ترپولغتنامه دهخداترپو. [ ت َ ] (اِخ ) ده کوچکی است از دهستان اشکور علیا، در بخش رودسر شهرستان لاهیجان که 38 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).
ترپولغتنامه دهخداترپو. [ تْرُ / ت ِ رُ پ ُ] (اِخ ) نام آلمانی اپاوا ، یکی از شهرهای چکسلواکی . || کنگره ٔ ترپو، که از 20 اکتبر تا 20 دسامبر 1820 م . با حضور
طرف صبحلغتنامه دهخداطرف صبح . [ طَ رَ ف ِ ص ُ ] (ترکیب اضافی ، ق مرکب ) مقابل طرف شام . صبح صادق . (آنندراج ).
طرفگیرفرهنگ فارسی عمید۱. طرفدار؛ جانبدار؛ حامی.۲. گوشهگیر: ◻︎ در طرَف شام یکی پیر بود / چون پری از خلق طرفگیر بود (نظامی۱: ۵۱).
حامرلغتنامه دهخداحامر. [ م ِ ] (اِخ ) وادیی است در سماوه طرف شام ازآن ِ بنی زهیربن جناب از بنی کلب ،و در آن مارها بسیار باشد. نابغه گوید : سأربط کلبی ان یریبک نبحه و ان کنت ارعی مُسحلان َ و حامراً.ابن سکیت درباره ٔ مسحلان و حامر گفته دو وادی در شام است .<b
کرکلغتنامه دهخداکرک . [ ک َ رَ ] (اِخ ) نام شهری است از مضافات بیت المقدس . (برهان ) (آنندراج ). نام شهری در نزدیکی بیت المقدس . (ناظم الاطباء). کرک حصن یا حصن غراب نام قلعه ای است میان راه دمشق به یمن نزدیک برکه ٔ زیرا. (ابن بطوطه ). نام قلعه ای استوار است در طرف شام از نواحی بلقاء میان ایل
تلاش کردنلغتنامه دهخداتلاش کردن . [ ت َ ک َ دَ ] (مص مرکب ) کوشش کردن . جهد کردن . کوشیدن . سعی کردن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : پیران تلاش رزق فزون از جوان کنندحرص گدا شود طرف شام بیشتر. صائب .شهپر طاووس را آخر مگس ران می کنندچون
طرفدیکشنری عربی به فارسیعضو , عضو بدن , دست يا پا , بال , شاخه , قطع کردن عضو , اندام زبرين , اندام زيرين , خوش گذراني , تجمل عياشي , عيش , نعمت
طرففرهنگ فارسی عمید۱. چشم یا گوشۀ چشم.۲. جانب؛ سو؛ جهت.۳. بهره؛ فایده.۴. منتهی و پایان هرچیز؛ گوشهوکنار: طرف دامن، طرف کلاه، طرف چمن.۵. کمربند.۶. گُل کمر.۷. بند طلا یا نقره که بر کمر ببندند: ◻︎ تاجوران را ز لعل طرف نهی بر کمر / شیردلان را ز جزع داغ نهی بر جبین (خاقانی: ۳۳۴)، ◻︎ مان
طرففرهنگ فارسی عمید۱. جانب؛ سو؛ جهت.۲. کرانه؛ کناره و پایان چیزی.٣. ناحیه.٤. [عامیانه] شخص مقابل.٥. [قدیمی] اطراف.٦. [قدیمی] مقدار، قسمت، یا پارهای از هرچیز.٧. [قدیمی] سرحد؛ مرز.
طرففرهنگ فارسی عمید۱. اسب نجیب و اصیل.۲. [قدیمی] آنکه از پدر و مادری نجیب و بزرگوار باشد؛ نیکوتبار؛ کریمالطرفین.
چهارطرفلغتنامه دهخداچهارطرف . [ چ َ / چ ِ طَ رَ ] (اِ مرکب ) چهار سمت ؛ یعنی مشرق ، مغرب ، شمال و جنوب : و اگر از چهارطرف جائی پیدا میکرد که کسی ناخنی بند تواند کرد... (مجمل التواریخ گلستانه ص 18). رجوع ب
چارطرفلغتنامه دهخداچارطرف . [ طَ رَ ] (اِ مرکب ) چهارطرف . چارسمت . چارجانب . مشرق و مغرب و شمال و جنوب . || فوق و تحت و یمین و یسار.
خنطرفلغتنامه دهخداخنطرف . [ خ َ طَ رِ ] (ع ص ، اِ) عجوز فانی . || زن ستبر پرگوشت و کلان پستان . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ).
شش طرفلغتنامه دهخداشش طرف . [ ش َ / ش ِ طَ / طَ رَ ] (اِ مرکب ) شش جهت که مشرق و مغرب و شمال و جنوب و فوق و تحت باشد. (ناظم الاطباء). به معنی شش جهت و شش سو است . (از آنندراج ) : بربست به نام خویش شش
مخطرفلغتنامه دهخدامخطرف . [ م ُ خ َ رِ ] (ع ص ) بشتاب دونده و گام فراخ نهنده . (آنندراج ) (ازمنتهی الارب ) (از اقرب الموارد). شتاب رونده و گیرنده ٔ گام بلند. (ناظم الاطباء). || به شمشیر زننده . (آنندراج ) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). زننده ٔ به شمشیر. (ناظم الاطباء). || زنی که پوست او