آبهلغتنامه دهخداآبه . [ ب َ / ب ِ ] (اِ) لیزابه و لعابی که با جنین توأم برآید از شکم مادر. سخد. شاهد. نخط.
آبهلغتنامه دهخداآبه . [ ب َ ] (اِخ ) نام قریه ای نزدیک ساوه و نسبت بدان آبی است و آن را آوه نیز گویند و نسبت بدان آوی باشد. || نام قریه ای به اصفهان . || نام شهری به افریقیه .
حبهلغتنامه دهخداحبه . [ ح َب ْ ب َ ] (ع اِ) در تداول فارسی هر یک از کبسولهای انگور که به خوشه متصل است و آن را خورند، و آن را وَسگله و غژب و غژم و غجمة نیز خوانند، و عوام گله گویند: یک گِله ؛ یک دانه . حبه کردن ؛ دان کردن . جدا کردن انگور و مانند آن را از یکدیگر. حب کردن .
حبةلغتنامه دهخداحبة. [ ح َب ْ ب َ ] (اِخ ) ابن حابس تمیمی . ابن ابی عاصم او را چنین یاد کرده و روایتی از او از پیغمبر نقل کرده . ولیکن صحیح حَیّة است . (الاصابة ج 2 ص 74). رجوع به حبةبن عابس شود.
حبةلغتنامه دهخداحبة. [ ح َب ْ ب َ ] (اِخ ) ابن خالد. برادر سوأبن خالد خزاعی . ابن عبدالبر و ابن مندة و ابونعیم او را در عداد صحابه شمرده اند. (تنقیح المقال ج 1 ص 250 و 251). عسقلانی گوید: س
حبةلغتنامه دهخداحبة. [ ح َب ْ ب َ ] (اِخ ) ابن سلمة برادرشقیق بن سلمة. تابعی است . رجوع به حبةبن مسلم شود.
آبهیلغتنامه دهخداآبهی . [ ب ِ ] (اِخ ) نام رود آمو یعنی جیحون : همان گاه نزدیک دریا رسیدیکی ژرف دریای بن ناپدیدبه وَستا درون نام او آبهی که قعرش نبوده ست هرگز تهی .زراتشت بهرام .
دوغ آبهلغتنامه دهخدادوغ آبه . [ ب َ / ب ِ] (اِ مرکب ) دوغابه . دوغ آب . دوغاب . (یادداشت مؤلف ). رجوع به دوغاب شود. || آشی که از شیر سازند. (آنندراج ). || آشی که از دوغ پزند.
شاه آبهلغتنامه دهخداشاه آبه . [ ب َ / ب ِ ] (اِ مرکب ) شاهابه بمعنی شاهاب (و شاه آب ) باشد. رجوع به شاهاب شود.
یک آبهلغتنامه دهخدایک آبه . [ ی َ / ی ِ ب َ / ب ِ ] (ص نسبی ) پلویی است که آن را چلوکش نکنند بلکه یک بار و در یک آب پزند و نقیض آن دوآبه است . (از لغت محلی شوشتر). کته . || لیمو و مرکبات ومیوه ها که یک بار آب آن را گرفته باشند.
آبه صوفیانلغتنامه دهخداآبه صوفیان . [ ب َ ] (اِخ ) نام محلی کنار راه بجنورد بگنبد قابوس به فاصله ٔ 548430 گز از مشهد.
ابه چاروالغتنامه دهخداابه چاروا. [ اُب ْ ب َ چارْ ] (اِخ ) اُبه ای است در صحرای اترک در جنوب شرقی ابّه ٔ موسی خان .
ابهلغتنامه دهخداابه . [ اَ ب َ ] (ترکی ، پسوند) در بعض اعلام ترکی این کلمه چون مزید مؤخری آمده است و نمیدانم معنی آن چیست ، اگر حرف اول آن مضموم باشدشاید همان کلمه ٔ اُبه بمعنی ایل و طائفه و مخیم ایل یا طایقه باشد: آی ابه . ارسلان ابه . بک ابه . قتلغابه .
ابه ٔ موسی خانلغتنامه دهخداابه ٔ موسی خان . [ اُب ْ ب َ ی ِ سا ] (اِخ ) ابّه ای است بصحرای اترک ، واقع در شمال غربی اُبه ٔ چاروا.
تؤبهلغتنامه دهخداتؤبه . [ ت ُ ءَ ب َ ] (ع اِ) (از «ت ء ب ») عار و ننگ . (منتهی الارب ). اِبَة. (منتهی الارب ). رجوع به اِبة شود.
آبه صوفیانلغتنامه دهخداآبه صوفیان . [ ب َ ] (اِخ ) نام محلی کنار راه بجنورد بگنبد قابوس به فاصله ٔ 548430 گز از مشهد.
آبهیلغتنامه دهخداآبهی . [ ب ِ ] (اِخ ) نام رود آمو یعنی جیحون : همان گاه نزدیک دریا رسیدیکی ژرف دریای بن ناپدیدبه وَستا درون نام او آبهی که قعرش نبوده ست هرگز تهی .زراتشت بهرام .
دوآبهلغتنامه دهخدادوآبه . [ دُ ب َ ] (اِخ ) موضعی است در هندوستان به میانه ٔ رودخانه ٔ گنگا و جمنا که بسبب مشروب شدن از آن دو رودخانه بدین نام خوانند. (از لغت محلی شوشتر، نسخه ٔ خطی کتابخانه ٔ مؤلف ). رجوع به دوآب (مَدخل ِ نخست ) شود.
دوآبهلغتنامه دهخدادوآبه . [ دُ ب َ ] (ص مرکب ، اِ مرکب ) با دو آب . بادو نوبت آب . || با دو انزال : آنکه به یک شب دوآبه کردی سی باراکنون سی شب هم از دو بار فروماند. سوزنی .|| لیمو یا دیگر مرکبات بر درخت که دو سال بر آن گذشته و آبدار
دوغ آبهلغتنامه دهخدادوغ آبه . [ ب َ / ب ِ] (اِ مرکب ) دوغابه . دوغ آب . دوغاب . (یادداشت مؤلف ). رجوع به دوغاب شود. || آشی که از شیر سازند. (آنندراج ). || آشی که از دوغ پزند.
سیرآبهلغتنامه دهخداسیرآبه . [ ب َ / ب ِ ](اِ مرکب ) مثل نهاری پز است در هندوستان که شوربای پخته فروشد. (آنندراج ). || یک نوع نان خورشی است که از ماست و سیر ترتیب دهند. (ناظم الاطباء).
شاه آبهلغتنامه دهخداشاه آبه . [ ب َ / ب ِ ] (اِ مرکب ) شاهابه بمعنی شاهاب (و شاه آب ) باشد. رجوع به شاهاب شود.