بریشمفرهنگ فارسی عمید= ابریشم: ◻︎ گرچه یکی کرم بریشمگر است / باز یکی کرم بریشمخور است (نظامی۱: ۷۲).
بریشملغتنامه دهخدابریشم . [ ب َ ش َ ] (اِ) ابریشم . افریشم . (آنندراج ). ابریسم . قز. رجوع به ابریشم شود : بیابید از این مایه دیبای روم که پیکر بریشم بود زرْش بوم . فردوسی .کرم کز توت بریشم کند آن نیست عجب چه عجب از زمی ار دُر د
بیرسملغتنامه دهخدابیرسم . [ رَ ] (ص مرکب ) (از: بی + رسم ) بیقاعده . خلاف عرف و قاعده و قانون . بدون رسومات . بی روش و ترتیب . || ظالم . قانون و قاعده ندان : خداوند جهاندارا ز خانان دوستی نایدکه بیرسمند و بیقولند و بدعهدند و بدپیمان . فرخی
برسمفرهنگ فارسی عمیدشاخههای بریدهشدۀ درخت انار، مورد، سرو، و مانندِ آن که موبدان زردشتی هنگام اجرای برخی مراسم مذهبی بهدست میگیرند: ◻︎ سر و تن بشوییم و برسم به دست / چنان چون بُوَد مرد یزدانپرست (فردوسی: ۴/۳۱۱). Δ از جمله شرایط برسم به دست گرفتن پاکیزگی تن و لباس است.
برسملغتنامه دهخدابرسم . [ ب َ س َ ] (اِ) از کلمه ٔ برسمن اوستایی و مشتق از برز بمعنی بالش و نمو. (از یادداشت بخط مؤلف ). شاخه های بریده ٔ درخت است که هریک را در پهلوی تاک و در فارسی تای گویند و باید که از رستنی باشد نه از فلز و از درختی پاکیزه و متأخران گویند از انار باید باشد و مراد از رسم
برسیملغتنامه دهخدابرسیم . [ ب ِ ] (ع اِ) یونجه . رطبه . فصفصه . قت . (یادداشت مؤلف ). دانه ٔ نباتی است که به رطبه ماندمگر برگ آن از رطبه بزرگتر است . (یادداشت مؤلف ).
بریشمینلغتنامه دهخدابریشمین . [ ب َ ش َ ] (ص نسبی ) ابریشمین : چنگ بریشمین سلب کرده پلاس دامنش چون تن زاهدان کز او بوی ریای نو زند. خاقانی .- بریشمین کلاه ؛ که کلاه ابریشمین دارد :
بریشم پوشلغتنامه دهخدابریشم پوش . [ ب َ ش َ ] (نف مرکب ) بریشم پوشنده . ابریشم پوش . آنکه لباس از ابریشم در بر دارد. پوشنده ٔ جامه ٔ ابریشمین . || کنایه از وشاق و ساقی . (خسرو و شیرین چ وحید ص 452) : بریشم زن نواها برکشیده بریشم پوش
بریشم زنلغتنامه دهخدابریشم زن . [ ب َ ش َزَ ] (نف مرکب ) بریشم زننده . ابریشم زن . سازنده . چنگ زن . نوازنده . مطرب . نوازنده ٔ ذوات الاوتار : شده از غیرتش بریشم تن زَهره ٔ زُهره ٔ بریشم زن . سنائی .عددْش گرچه شود زهره ٔ بریشم زن چ
ابریشم زنلغتنامه دهخداابریشم زن . [ اَ ش َ زَ ] (نف مرکب )نوازنده ٔ یکی از ذوات الاوتار. بریشم زن . بریشم نواز.
ریشملغتنامه دهخداریشم . [ ش َ ] (اِ) ابریشم . (ناظم الاطباء). بریشم . (آنندراج ). رجوع به ابریشم شود.
بریشلغتنامه دهخدابریش . [ ب َ ] (اِ) مخفف ابریشم . (آنندراج از فرهنگ سکندرنامه ). و رجوع به بریشم شود.
ابریشمفرهنگ مترادف و متضاد۱. بریشم، پرند، پرنیان، پیله، حریر ۲. تاره، زه، ساز ۳. بریشمنواز، دستانساز، نوازنده ۴. درختابریشم، شبخسب
بریشم پوشلغتنامه دهخدابریشم پوش . [ ب َ ش َ ] (نف مرکب ) بریشم پوشنده . ابریشم پوش . آنکه لباس از ابریشم در بر دارد. پوشنده ٔ جامه ٔ ابریشمین . || کنایه از وشاق و ساقی . (خسرو و شیرین چ وحید ص 452) : بریشم زن نواها برکشیده بریشم پوش
بریشم زنلغتنامه دهخدابریشم زن . [ ب َ ش َزَ ] (نف مرکب ) بریشم زننده . ابریشم زن . سازنده . چنگ زن . نوازنده . مطرب . نوازنده ٔ ذوات الاوتار : شده از غیرتش بریشم تن زَهره ٔ زُهره ٔ بریشم زن . سنائی .عددْش گرچه شود زهره ٔ بریشم زن چ
بریشم زنیلغتنامه دهخدابریشم زنی . [ ب َ ش َ زَ ] (حامص مرکب ) عمل و شغل ابریشم زن . (فرهنگ فارسی معین ).
بریشم کشیلغتنامه دهخدابریشم کشی . [ ب َ ش َ ک َ / ک ِ ] (حامص مرکب ) ابریشم کشی . عمل تبدیل پیله ٔ ابریشم به تارهای ابریشمی : دو کرم است کآن در بریشم کشی کند دعوی آبی و آتشی . نظامی .جهان چون دکان بریشم
حسن آباد باغ ابریشملغتنامه دهخداحسن آباد باغ ابریشم .[ ح َ س َ دِ غ ِ اَ ش َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان اشترجان بخش فلاورجان شهرستان اصفهان در 6هزارگزی خاور فلاورجان متصل به راه عمومی . جلگه و معتدل است . سکنه ٔ آن 341 تن است . آب آن از قنا
چرخ ابریشملغتنامه دهخداچرخ ابریشم . [ چ َ خ ِ اَ ش َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) رجوع به چرخ ابریشم تابی و چرخ ابریشم کشی شود.
پل ابریشملغتنامه دهخداپل ابریشم . [پ ُ ل ِ اَ ش َ ] (اِخ ) این نام در حبیب السیر (جزء 3 از ج 3 ص 217) آمده است و ظاهراً پلی است در نواحی خراسان . در آنندراج آمده است که آن پلی است در بسطام .
ابریشملغتنامه دهخداابریشم . [ اَ ش َ ] (اِ) خیط و رشته که از تارهای پیله کنند دوختن و بافتن را. ابریسم . بریشم . حریر. قز. افریشم : و از نشابور جامه های گوناگون خیزد و ابریشم و پنبه . (حدود العالم ).کمندی ز ابریشم و چرم شیریکی تیغ درخورد گرد دلیر. <p class="a
ابریشمفرهنگ فارسی عمید۱. تاری بسیارنازک و محکم که از باز کردن پیلۀ کرم ابریشم تهیه میشود و در صنایع نساجی و تهیۀ تار بعضی از سازهای موسیقی به کار میرود.۲. (موسیقی) [قدیمی] تار سازهایی مانند رباب و چنگ.۳. (موسیقی) [قدیمی] هر سازی که با مضراب یا ناخن نواخته میشود.۴. (موسیقی) [قدیمی] نوعی ساز زهی ایرانی