بیضالغتنامه دهخدابیضا. [ ب َ / ب ِ ] (از ع ، ص ) مأخوذ از بیضاء تازی . (ناظم الاطباء). رجوع به بیضاء شود : گوهر حمرا کند از لؤلؤ بیضای خویش گوهر حمرا کسی از لؤلؤ بیضا کند. منوچهری .طوطی ری عذر
بیضالغتنامه دهخدابیضا. [ ب َ ] (اِخ ) پایتخت قدیم خزر بقول جغرافی نویسان قدیم عرب و متأخران آن را اتل (بنام رود اتل یا ولگا که شهر مذکور در ساحل آن بود) نامیده اند. نام ترکی آن سارغشر (شهر زرد) است و هشترخان کنونی بجای آن شهر بنا شده است . (فرهنگ فارسی معین ).
بیضالغتنامه دهخدابیضا. [ ب َ ] (اِخ ) نام یکی از دهستان های بخش اردکان است که در شهرستان شیراز واقع است . این دهستان از 75 پارچه آبادی تشکیل شده و قراء مهم آن عبارتند از: انبو، بانش ، تل بیضا و شیخ عبود. جمعیت دهستان در حدود 15000</
بیضالغتنامه دهخدابیضا. [ب َ ] (اِخ ) از بلوکات ولایت آباده ٔ فارس ، جمعیت 20000 تن ، مرکز تل بیضا که آثار قدیمه زیاد دارد، دارای 54 قریه . (از یادداشت مؤلف ). بلوک بیضا میانه ٔ شمال و مغرب شیراز است و این بلوک را برای آن بیض
بیدالغتنامه دهخدابیدا. [ ب َ / ب َ ] (از ع ، اِ) (از بیداء عربی ) بیابان و دشت . (غیاث ). رجوع به بیداء شود : وان پول سدیور ز همه باز عجبترکز هیکل او کوه شود ساحت بیدا. عنصری .گهی برقش درخشنده چو ن
بیداءلغتنامه دهخدابیداء. [ ب َ ] (اِخ ) زمینی است هموار مابین مکه و مدینه . (منتهی الارب ). نام موضعی است بین مکه و مدینه . ازهری گوید میان مسجدالحرام و مسجدالنبی زمین همواریست که آنرا بیداء خوانند. در حدیث است ، ان قوماً یغزون البیت فادا نزلوا البیداء بعث اﷲ علیهم جبریل (ع ) فیقول یا بیداء اب
بیداءلغتنامه دهخدابیداء. [ ب َ ] (ع اِ) بیابان . ج ، بید بر خلاف قیاس ، و القیاس بیداوات . (منتهی الارب ) (از لسان العرب ). بیابان . ج ، بید، بیداوات . و منه قطعنا بیداً عن بید. و یا بیداء بیدی بهم . (از اقرب الموارد). بیابان . (دهار) (مهذب الاسماء). فلات مفازه . رجوع به بیدا شود.- <span c
بیدپالغتنامه دهخدابیدپا. (اِخ ) بیدپای . دانشمند هندی مصنف کلیله و دمنه که برای پادشاه دابشلیم آنرا تصنیف کرد. (جهانگیری ). رجوع به بیدبا و بیدپای شود. || نام کتابی در حکمت که بعربی نقل شده است . (ابن الندیم ). شاید کلیله و دمنه است که جای دیگر هم از آن یاد کرده . (یادداشت مؤلف ).
بیدپایلغتنامه دهخدابیدپای . (اِخ ) (پیلپای ) نام برهمن افسانه ای که داستانهای قدیم هند را بازگو میکرد. اسم وی در کلیله و دمنه آمده است . (فرهنگ فارسی معین ). بمعنی بیدبا. (آنندراج ). یکی از حکمای هند از ندمای دابشلیم . (ناظم الاطباء). رجوع به بیدبا و بیدپا و رجوع به یشتها ج <span class="hl" dir
بیضانلغتنامه دهخدابیضان . (ع ص ، اِ) ج ِ ابیض . سپیدان از مردم . ضد سیاهان . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ). مقابل سودان . سپیدپوستان . سپیدان . (یادداشت مؤلف ). سپیدان . ضد سیاهان . (منتهی الارب ): أبیضت المراءة و اباضت ؛ ولدت البیضان . (لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
بیضانلغتنامه دهخدابیضان . (اِخ ) فخذی از بنی یوسی از زهران از قبایل بزرگ عسیر معروف به اهل بیضان . (از معجم قبایل العرب ).
علی آباد شیخلغتنامه دهخداعلی آباد شیخ . [ ع َ دِ ش َ ] (اِخ ) دهی است از بلوک بیضا واقع در دو فرسخ و نیم میانه ٔ جنوب و مشرق تل بیضا. (از فارسنامه ٔ ناصری ص 184، بلوکات فارس ، بلوک بیضا).
هفت خوانلغتنامه دهخداهفت خوان . [ هََ خوا / خا ] (اِخ ) از بلوک بیضا. (از فارسنامه ٔ ناصری ). رجوع به هفتخان شود.
لای سیاهلغتنامه دهخدالای سیاه . (اِخ ) نام نهری در فارس ، فاضل آب چشمه های بلوک بیضا جمع شده و رودخانه گشته از میان بلوک بیضا و رامجرد گذشته در صحرای آهو چرزرقان حومه ٔ شیراز نایاب می شود. (فارسنامه ٔ ناصری ).
بیضانلغتنامه دهخدابیضان . (ع ص ، اِ) ج ِ ابیض . سپیدان از مردم . ضد سیاهان . (از لسان العرب ) (از تاج العروس ). مقابل سودان . سپیدپوستان . سپیدان . (یادداشت مؤلف ). سپیدان . ضد سیاهان . (منتهی الارب ): أبیضت المراءة و اباضت ؛ ولدت البیضان . (لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
بیضانلغتنامه دهخدابیضان . (اِخ ) فخذی از بنی یوسی از زهران از قبایل بزرگ عسیر معروف به اهل بیضان . (از معجم قبایل العرب ).
دشت بیضالغتنامه دهخدادشت بیضا. [ دَ ب َ ] (اِخ ) دهی از دهستان سورمق بخش مرکزی شهرستان آباده . سکنه ٔ آن 680 تن . آب آن از قنات . محصول آنجا غلات ، پنبه ، بادام و انگور. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7).
شترک بیضالغتنامه دهخداشترک بیضا. [ ش ُ ت ُ رَ ب َ ] (اِ مرکب ) گیاهی که اشترخار نیز گویند. (ناظم الاطباء). رجوع به اشترخار شود.
تل بیضالغتنامه دهخداتل بیضا. [ ت ُ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بیضا که در بخش اردکان شهرستان شیراز واقع است و 520 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7).
صاحب کف بیضالغتنامه دهخداصاحب کف بیضا. [ ح ِ ب ِ ک َف ْ ف ِ / ک َ ف ِ ب َ ] (اِخ ) کنایه از حضرت موسی علیه السلام است . (برهان ).
صاحب ید بیضالغتنامه دهخداصاحب ید بیضا. [ح ِ ب ِ ی َ دِ ب َ ] (اِخ ) کنایه از حضرت موسی است . || (ص مرکب ) در اصطلاح عامیانه ، کسی را گویندکه شکوه و جلالی داشته باشد. رجوع به ید بیضا شود.
