تاخلغتنامه دهخداتاخ . (اِ) درختی است که آتش نیک گیرد. (لغت فرس اسدی ). درخت تاغ را گویند و آن درختی است که چوب آنرا هیزم سازند و آتش آن بسیار بماندو آنرا به عربی غضا گویند. (برهان ) (آنندراج ) (انجمن آرا) (فرهنگ جهانگیری ). به این معنی با قاف و غین هر دو آمده است . (برهان ). فرهنگ سامانی تاخ
تاخفرهنگ فارسی عمیداز درختان جنگلی شبیه درخت گز که چوب آن را برای سوزاندن به کار میبرند و آتش آن بادوام و زغالش نیز معروف است؛ آقخزک: ◻︎ عشق آتش تیز و هیزم تاخ منم / گر عشق بماند اینچنین آخ تنم (صفار: لغتنامه: تاخ).
هتاخلغتنامه دهخداهتاخ . [ هََ ت ْ تا ] (الَ ...) (اِخ ) قلعه ٔ مستحکمی است در دیاربکر نزدیک میافارقین . (از معجم البلدان ج 5 ص 392).
تاختلغتنامه دهخداتاخت . (مص مرخم ، اِمص ) در پهلوی نیز تاخت بمعنی دو،حمله ، هجوم . (برهان قاطع چ معین ). نوعی از رفتن اسب ، نوعی از دویدن اسب ، قسمی راندن اسب ، قسمی رفتن بشتاب اسب بطی تر از چهارنعل ، قسمی از رفتار اسب نرم تر از چهارنعل ، دو، تک : بتاخت رفتن ، تاخت کردن ، تاخت بردن ، تاخت آور
تاختجلغتنامه دهخداتاختج . [ ] (اِ) نوعی پارچه که در «جُنگ » نیشابور بافند. (از دُزی ج 1 ص 138). سیوطی در المزهر این کلمه را از قول ثعالبی جزو کلمات فارسی معرب ذکر کرده است . رجوع به المزهر چ مصر ص 16
تاخت آوردنلغتنامه دهخداتاخت آوردن . [ وَ دَ ] (مص مرکب ) حمله کردن . هجوم کردن : ثُنیان ، موضعی که در آنجا غمّان و تغلب و ذبیان و غیرهم بر بنی عذره تاخت آوردند و ظفر نصیب بنی عذره گردید. (منتهی الارب ). || مؤاخذه و عتاب سخت کردن ، چنانکه تاخت آوردن به کسی بمعنی سخت اعتراض کردن و ایراد کردن به اوست
تاخت زدنلغتنامه دهخداتاخت زدن . [ زَ دَ ] (مص مرکب ) مبادله کردن جنسی با جنسی . عوض کردن و تبدیل کردن . بدل کردن . عوض کردن چیزی را با چیزی ، و بیشتر در کتاب متداول است .کتابی را با کتابی معاوضه کردن . مبادله کردن کتابها: یک جلد قاموس را با جوهری تاخت زدن و سرانه اش را گرفتن .
تاختلغتنامه دهخداتاخت . (مص مرخم ، اِمص ) در پهلوی نیز تاخت بمعنی دو،حمله ، هجوم . (برهان قاطع چ معین ). نوعی از رفتن اسب ، نوعی از دویدن اسب ، قسمی راندن اسب ، قسمی رفتن بشتاب اسب بطی تر از چهارنعل ، قسمی از رفتار اسب نرم تر از چهارنعل ، دو، تک : بتاخت رفتن ، تاخت کردن ، تاخت بردن ، تاخت آور
دوستاخلغتنامه دهخدادوستاخ . (ترکی ، اِ) دوستاق . زندان . محبس . بند. سجن . دوستاق خانه .زندانخانه . (یادداشت مؤلف ). رجوع به دوستاق شود.
شتاخلغتنامه دهخداشتاخ . [ ش ِ ] (اِ) ستاخ . شاخی بود که ازشاخ برجهد. (از لغت فرس اسدی ). رجوع به ستاخ شود.
شلتاخلغتنامه دهخداشلتاخ . [ ش ِ ] (ترکی ، اِ) (اصطلاح عامیانه )شلتاق . (فرهنگ لغات عامیانه ). رجوع به شلتاق شود.
شورتاخلغتنامه دهخداشورتاخ . (اِ مرکب ) ارطی . (یادداشت مؤلف ). صاحب اقرب الموارد در ذیل ارطی آرد: درختی است که گل سفید آن به گل درخت بید ماند و میوه ٔ آن شبیه به عناب است .
ستاخلغتنامه دهخداستاخ . [ س ِ ] (اِ) شاخ درخت نوچه ٔ نازک را گویند که از شاخ دیگر بجهد و بعضی دیگر گویند شاخ درختی است که در شاخ دیگر پیچد. (برهان ) (آنندراج ). شاخ تازه و نازک که از شاخ دیگر بجهد. بمعنی مطلق شاخ نیز آمده . (آنندراج ) (غیاث ) : ستاخی برآمد از بر شا