تفتهلغتنامه دهخداتفته . [ ت َ ت َ ] (اِخ ) از مشاهیر شاعران فارسی گوی هند و منشی هرکوپال سکندرآبادی است . دیوان بزرگی دارد و از گلستان سعدی هم استقبال کرده است . این بیت از اوست :چند گویی که نشان نیست ز خونین کفنان مگر این لاله که بینی ز شهیدان تو نیست ؟(از قاموس
تفتهلغتنامه دهخداتفته . [ ت َ ت َ / ت ِ] (ن مف ) گرم باشد. (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 488) (اوبهی ). بمعنی بسیار گرم شده باشد. (برهان ) (آنندراج ). سخت گرم شده . (شرفنامه ٔ منیری ) (غیاث اللغات ). بسیار گرم شده و تافته ... و گدا
تفتهفرهنگ فارسی عمیدسرخشده از حرارت آتش؛ تافته؛ گداخته: ◻︎ به دست آهن تفته کردن خمیر / بِه از دستبرسینه پیش امیر (سعدی۲: ۸۳).
تفتحلغتنامه دهخداتفتح . [ ت َ ف َت ْ ت ُ ] (ع مص ) گشاده شدن . (تاج المصادر بیهقی ) (دهار). گشاده گردیدن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). مطاوع تفتیح ابواب ،یقال : فتح الابواب فتفتحت . (از اقرب الموارد). || شکفتن گل . (تاج المصادر بیهقی ) (دهار). || بلند کردن آواز در سخن به افتخار
تفتیحلغتنامه دهخداتفتیح . [ ت َ ] (ع مص ) گشاده کردن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). گشادن . (منتهی الارب ) (آنندراج )(ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). بازشدگی و گشوده گردیدن مانع و سد. (ناظم الاطباء). || بشکفانیدن . (تاج المصادر بیهقی ). بشکافانیدن . (زوزنی
تفتیةلغتنامه دهخداتفتیة. [ ت َ ی َ ] (ع مص ) بازداشتن دختر را از بازی باکودکان . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). خودرا مستور داشتن و در حجاب آوردن و خودداری کردن از بازی با صبیان . (از اقرب الموارد). || در پرده کردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء).
تفطحلغتنامه دهخداتفطح . [ ت َ ف َطْ طُ ] (ع مص ) پهن شدن و واگشوده گردیدن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
تفطیحلغتنامه دهخداتفطیح . [ ت َ ] (ع مص ) پهنا گردانیدن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). پهن گردانیدن چیزی را، یقال : فطح الحدیدة؛ اذا عرضها و سواها لمسحاة او مغرق او غیره . (از اقرب الموارد).
دل تفتهلغتنامه دهخدادل تفته . [ دِ ت َ ت َ / ت ِ ] (ص مرکب ) تفته دل . که دلش بتابد. داغ دل . دلسوخته . دل گداخته : تشنه ٔ دل تفته ام از دجله آریدم شراب دردمند زارم از بغداد سازیدم دوا.خاقانی .
تفته جگرلغتنامه دهخداتفته جگر. [ ت َ ت َ / ت ِ ج ِ گ َ ] (ص مرکب ) کنایه از عاشق باشد. (برهان ). عاشق مهجور. (انجمن آرا). عاشق .(ناظم الاطباء). || جگرسوخته : قرصه ٔ شمس شود قرصه ٔ ریوند ز لطف بهر تفته جگران کآفت گرما بینند. <p
تفته دللغتنامه دهخداتفته دل . [ ت َ ت َ / ت ِ دِ ] (ص مرکب ) تنگدل و غمناک و دل فگار. (ناظم الاطباء) : از اشک گرم تفته دلان در سواد خاک طوفان آب آتش زای اندر آمده . خاقانی . || که دل سوخته و پرالتهاب
ناتفتهلغتنامه دهخداناتفته . [ ت َ ت َ / ت ِ ] (ن مف مرکب ) که تفته نیست . مقابل تفته . رجوع به تفته شود.
آهن داغفرهنگ فارسی معین( ~.) (اِمر.) 1 - داغ کردن بخشی از پوست تن جانور با آهن تفته برای نشان گذاشتن یا مداوا. 2 - فرو بردن آهن تفته در آب .
آهن تابلغتنامه دهخداآهن تاب .[ هََ ] (ن مف مرکب ) که با آهن تفته گرم شده باشد.- آب آهن تاب ؛ آبی که آهن تفته در آن افکنند یا فروبرند و در طب بکار است .
تفته جگرلغتنامه دهخداتفته جگر. [ ت َ ت َ / ت ِ ج ِ گ َ ] (ص مرکب ) کنایه از عاشق باشد. (برهان ). عاشق مهجور. (انجمن آرا). عاشق .(ناظم الاطباء). || جگرسوخته : قرصه ٔ شمس شود قرصه ٔ ریوند ز لطف بهر تفته جگران کآفت گرما بینند. <p
تفته دللغتنامه دهخداتفته دل . [ ت َ ت َ / ت ِ دِ ] (ص مرکب ) تنگدل و غمناک و دل فگار. (ناظم الاطباء) : از اشک گرم تفته دلان در سواد خاک طوفان آب آتش زای اندر آمده . خاقانی . || که دل سوخته و پرالتهاب
دل تفتهلغتنامه دهخدادل تفته . [ دِ ت َ ت َ / ت ِ ] (ص مرکب ) تفته دل . که دلش بتابد. داغ دل . دلسوخته . دل گداخته : تشنه ٔ دل تفته ام از دجله آریدم شراب دردمند زارم از بغداد سازیدم دوا.خاقانی .
ناتفتهلغتنامه دهخداناتفته . [ ت َ ت َ / ت ِ ] (ن مف مرکب ) که تفته نیست . مقابل تفته . رجوع به تفته شود.
فتفتهلغتنامه دهخدافتفته . [ ف ِ ف ِ ت َ / ت ِ ] (اِ) نجوایی سریع و طویل برای فریبی یا ایجاد فتنه ای . (یادداشت بخط مؤلف ). فت فت کردن . رجوع به فت فت کردن شود.