جفالغتنامه دهخداجفا. [ ج َ ] (از ع ، مص ) جفاء : پدر مهر ببرید و بفکند خوارجفا کرد بر کودک شیرخوار. فردوسی .که هر کس که تخم جفا را بکشت نه خوش روز بیند نه خرم بهشت . فردوسی .که کرد آنچه کردی تو ای
جفافرهنگ فارسی عمید۱. هر چیزی که نفع و فایده نداشته باشد؛ بیهوده.۲. باطل.۳. خاروخاشاک.۴. کف آب.۵. غش: ◻︎ بهر آن است این ریاضت واین جفا / تا برآرد کوره از نقره جفا (مولوی: ۴۴).
جفاءلغتنامه دهخداجفاء. [ ج َ ] (ع مص ) ملازم نگردیدن مال خود را. || برداشتن زین را ازپشت اسب . (منتهی الارب ). || قرار ناگرفتن چیزی بر جای خویش . (تاج المصادر بیهقی ). قرار نایافتن چیزی بر جای خویش . (المصادر زوزنی ). || دور شدن . (منتهی الارب ). تغییر مکان دادن . دور شدن ازکسی . بریدن از کسی
جفاءلغتنامه دهخداجفاء. [ ج ُ ] (ع اِ) رودآورد. (مهذب الاسماء). آب آورد و کفک آب و جز آن . (منتهی الارب ). برانداخته ٔ آب . خاشاک رودآورد. خاشه ای که آب با کناره افکند. خاشاک بر لب آب . خاشاک بر سر رود یعنی ،آن که سیل بر کنار افکند. آب بدرانداخته . خاشاک با کف . گیاه و خاشاکی که رود و سیل برد.
سخت جفالغتنامه دهخداسخت جفا. [ س َج َ ] (ص مرکب ) جفاکار. جفاپیشه . بی وفا : دلبر سست مهر سخت جفاصاحب دوست روی دشمن خوی . سعدی .ای سخت جفای سست پیمان رفتی و چنین برفت تقدیر.سعدی .
جفا کاریلغتنامه دهخداجفا کاری . [ ج َ] (حامص مرکب ) عمل جفاکار. جفاکار بودن . کار جفاکار. جفاپیشگی . ستمگری . بیدادگری . ستم ورزی : ز ایام و ز هرک ایام پروردبه نسبت جز جفاکاری نیاید. خاقانی .بد بود از کسی جفاکاری که از او چشم دوستی
جفایهلغتنامه دهخداجفایه . [ ج ُ ی َ] (ع اِ) کشتی خالی . (اقرب الموارد) (منتهی الارب ). مقابل غامد و آمد و غامدة و آمدة. (اقرب الموارد).
جفاللغتنامه دهخداجفال . [ ج ُ ] (ع اِ) کفک شیر. || هر چه به بسیاری وصف کنند آنرا. || صوف بسیار. || موی بسیار. آب آورد سیل . (منتهی الارب ). || سرجوش دیگ . (آنندراج ). رجوع به جفاله شود.
جفالهلغتنامه دهخداجفاله . [ ج ُ ل َ ] (ع اِ) جماعت و گروه مردم . || سرجوش دیگ . (منتهی الارب ). || آب آورد سیل . (منتهی الارب ). رجوع به جفال شود.
جفالهلغتنامه دهخداجفاله . [ج ُ ل َ / ل ِ ] (اِ) گله ٔ مرغان . (شرفنامه ٔ منیری ). فوج و جوق و گله ٔ مرغان را گویند. (برهان ). ظاهراً مصحف جغاله است . رجوع شود به جغاله در همین لغت نامه .
جفاجولغتنامه دهخداجفاجو. [ ج َ ] (نف مرکب ) جفاجوی . جفاجوینده . کسی که در ایذای مردم کوشش میکند. (ناظم الاطباء). جفاکار. جفاکاره . جفاپیشه . جفاکیش . جفاآهنگ . جفاگستر. (آنندراج ) : فرزند بسی دارد این دهر جفاجوی هر یک بد و بی حاصل چون مادر زانیش . <p class=
جفایهلغتنامه دهخداجفایه . [ ج ُ ی َ] (ع اِ) کشتی خالی . (اقرب الموارد) (منتهی الارب ). مقابل غامد و آمد و غامدة و آمدة. (اقرب الموارد).
جفاللغتنامه دهخداجفال . [ ج ُ ] (ع اِ) کفک شیر. || هر چه به بسیاری وصف کنند آنرا. || صوف بسیار. || موی بسیار. آب آورد سیل . (منتهی الارب ). || سرجوش دیگ . (آنندراج ). رجوع به جفاله شود.
جفا کاریلغتنامه دهخداجفا کاری . [ ج َ] (حامص مرکب ) عمل جفاکار. جفاکار بودن . کار جفاکار. جفاپیشگی . ستمگری . بیدادگری . ستم ورزی : ز ایام و ز هرک ایام پروردبه نسبت جز جفاکاری نیاید. خاقانی .بد بود از کسی جفاکاری که از او چشم دوستی
جفا بردنلغتنامه دهخداجفا بردن . [ ج َ ب ُ دَ ] (مص مرکب ) متحمل جفا و ستم شدن . آزار و ظلم کسی را بر خود هموار کردن . تحمل جور و خشونت دیگری را کردن . جفا کشیدن : عیسی که دمش نداشت دودی میبرد جفای هر جهودی . نظامی .ز دشمن جفا بردی از ب
جفا پسندیدنلغتنامه دهخداجفا پسندیدن . [ ج َ پ َ س َ دَ ] (مص مرکب ) ستم و جفا بر کسی روا داشتن .کسی را سزاوار و لایق ستم و ظلم دانستن : به یک خرده مپسند بر وی جفابزرگان چه گفتند خذ ما صفا.سعدی (بوستان ).
سخت جفالغتنامه دهخداسخت جفا. [ س َج َ ] (ص مرکب ) جفاکار. جفاپیشه . بی وفا : دلبر سست مهر سخت جفاصاحب دوست روی دشمن خوی . سعدی .ای سخت جفای سست پیمان رفتی و چنین برفت تقدیر.سعدی .
پرجفالغتنامه دهخداپرجفا. [ پ ُ ج َ ] (ص مرکب ) ظالم . ستمکار : نبایست آن خلعت ناسزافرستاد نزدیک آن پرجفا. فردوسی .بگیتی کسی را نماند وفاروان و زبانها شود پرجفا.فردوسی (از فرهنگها).
عجفالغتنامه دهخداعجفا. [ ع َ ] (اِخ ) دختر علقمة السعدی است . وی از زنان فصیح جاهلیت بود و نخستین کس است که مثل مشهور «کل فتاة بابیها معجبة» بگفت .(از الاعلام زرکلی وفیات الاعیان و امثال المیدانی ).