جمیللغتنامه دهخداجمیل . [ ج َ ] (اِخ ) لقب اردشیربن اردشیر.(حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 231). رجوع به اردشیر شود.
جمیللغتنامه دهخداجمیل . [ ج َ ] (اِخ ) ابن عبداﷲبن معمر. از مشاهیر شاعران عرب است که بسال 83 هَ . ق . درگذشت . (حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 158).
جمیللغتنامه دهخداجمیل . [ ج َ ] (ع اِ) ابوجمیل ، کنیه ٔ تره و سبزی است . (منتهی الارب ). کنایه از سبزی است زیرا که موجب زینت و آرایش خوراک و سفره است . (از اقرب الموارد).
جمیللغتنامه دهخداجمیل . [ ج َ ] (ع اِ) پیه گداخته . ج ، جملاء. (منتهی الارب ). || (ص ) خوب صورت نیکوسیرت . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). زیبا. نیکوروی .
جمیللغتنامه دهخداجمیل . [ ج ُ م َ ](ع اِ) نام پرنده ایست . (اقرب الموارد). بلبل . (منتهی الارب ). ج ، جِمْلان . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).
جمللغتنامه دهخداجمل . [ ج َ ] (ع مص ) گرد آوردن . || گداختن پیه را. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || (اِ) شتر نر. (منتهی الارب ). رجوع به جَمَل شود.
جمللغتنامه دهخداجمل . [ ج َ م َ ] (اِخ ) (جنگ ...) جنگی است که در ماه جمادی الاخری سال سی وشش هجری میان عایشه و اتباع وی باامیرالمؤمنین علی علیه السلام اتفاق افتاد و چون عایشه بر شتری بنام عسکر سوار بود این وقعه بنام وقعه ٔ جمل خوانده شد. خلاصه ٔ آن اینکه طلحه و زبیر نخست در مدینه با امیرال
جمللغتنامه دهخداجمل . [ ج َ م َ ] (اِخ ) ابراهیم بن زین الدین نخجوانی دمشقی . از دانشمندان قرن یازدهم هجری است . وی در فقه و طب و علوم دیگر مهارت داشته و ریاست جمهور اطباء و نیابت محکمه ٔ دمشق به وی رسیده است . میان او و قاضی محمدبن حسین بن عین الملک مشهور به قاق منافسات و معارضاتی بوده است
جمللغتنامه دهخداجمل . [ ج َ م َ ] (اِخ ) حسین بن عبدالسلام شاعر، از محدثان است . وی روایتی از شافعی دارد. (ریحانة الادب ).
جمیلانةلغتنامه دهخداجمیلانة. [ ج ُ م َ ن َ ] (ع اِ)بلبل . (منتهی الارب ). رجوع به جملانة و جُمَیل شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (اِخ ) دختر عاصم بن ثابت بن ابوالافلح . یکی از زنان عمربن الخطاب . رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 493 شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (اِخ ) نام زن حنظلةبن ابی عامر راهبست . رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 349 شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (ع ص ) مؤنث جمیل : اخلاق جمیله . || خوب صورت نیکوسیرت . (اقرب الموارد) (منتهی الارب ). زن نیکو. زن زیباروی . (فرهنگ فارسی معین ). || (اِ) گروه آهوان و کبوتران . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).
جمیلیلغتنامه دهخداجمیلی . [ ج َ ] (اِخ ) ابراهیم بن محمدبن عمربن یحیی بن حسین علوی ، مکنی به ابوطاهر. از محدثان است . وی در درب جمیل بغداد اقامت گزید. او از ابوالفضل محمدبن عبداﷲبن مطلب شیبانی روایت کند و از وی خطیب ابوبکرروایت دارد. در بابل بسال 469 هَ . ق .
جمیلانةلغتنامه دهخداجمیلانة. [ ج ُ م َ ن َ ] (ع اِ)بلبل . (منتهی الارب ). رجوع به جملانة و جُمَیل شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (اِخ ) دختر عاصم بن ثابت بن ابوالافلح . یکی از زنان عمربن الخطاب . رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 493 شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (اِخ ) نام زن حنظلةبن ابی عامر راهبست . رجوع به حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 349 شود.
جمیلةلغتنامه دهخداجمیلة. [ ج َ ل َ ] (ع ص ) مؤنث جمیل : اخلاق جمیله . || خوب صورت نیکوسیرت . (اقرب الموارد) (منتهی الارب ). زن نیکو. زن زیباروی . (فرهنگ فارسی معین ). || (اِ) گروه آهوان و کبوتران . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).
جمیلیلغتنامه دهخداجمیلی . [ ج َ ] (اِخ ) ابراهیم بن محمدبن عمربن یحیی بن حسین علوی ، مکنی به ابوطاهر. از محدثان است . وی در درب جمیل بغداد اقامت گزید. او از ابوالفضل محمدبن عبداﷲبن مطلب شیبانی روایت کند و از وی خطیب ابوبکرروایت دارد. در بابل بسال 469 هَ . ق .
ابوجمیللغتنامه دهخداابوجمیل . [ اَ ج َ ] (ع اِ مرکب ) تَرّه . (مهذب الاسماء) (دهار) (السامی فی الاسامی ). سبزی . ابوالخضره . (مهذب الاسماء). || شرم زن .
ام جمیللغتنامه دهخداام جمیل . [ اُم ْ م ِ ج َ ] (اِخ ) خواهر ابوسفیان و زن ابولهب که در قرآن کریم بعنوان حمالة الحطب یاد شده است و بکینه و عداوت نسبت به پیغمبر اسلام مشهور بوده است . رجوع به عیون الاخبار ج 2 ص 197 و قاموس الاعلا
ام جمیللغتنامه دهخداام جمیل . [ اُم ْ م ِ ج َ ] (اِخ ) دختر مجلل بن عبداﷲبن قیس و از زنان فاضل و خردمند و از سبقت گیرندگان به دین اسلام بوده است . با حاطب بن حارث بن مغیره ازدواج کرد و با وی به حبشه رفت . (از ریحانة الادب ج 6 ص 214</sp
ام جمیللغتنامه دهخداام جمیل . [ اُم ْ م ِ ج َ ] (اِخ ) زنی صحابی از طایفه ٔ ابوهریره و در وفا ضرب المثل بوده و «اوفی من ام جمیل » از امثال سائر است . گویند قومی می خواستند ضراربن خطاب را بکشند. ضرار به این زن پناه آورد و او با اهتمام تمام از وی دفاع کرد و از کشته شدن او را رهایی بخشید. و رجوع به
ام جمیللغتنامه دهخداام جمیل . [ اُم ْ م ِ ج َ ] (اِخ ) فاطمه دختر خطاب و خواهر عمربن خطاب خلیفه ٔ دوم بوده است . (از ریحانة الادب ج 6 ص 214).