حسرلغتنامه دهخداحسر. [ ح َ ](ع مص ) برهنه کردن . (منتهی الارب ). برهنه و آشکار کردن . برهنه کردن اندامی از اندامهای خویش . (زوزنی ) (تاج المصادر بیهقی ). برهنه کردن اندامی . (مهذب الاسماء). || رنجه کردن . (ترجمان عادل بن علی ). رنجانیدن . (تاج المصادر بیهقی ) (مهذب الاسماء). برنجانیدن . (زوز
حسرلغتنامه دهخداحسر. [ ح َ س َ ] (ع مص ) افسوس خوردن . دریغ خوردن . حسرت . آرمان خوردن . (تاج المصادر بیهقی ). || کند شدن . (ترجمان عادل بن علی ).
پشتۀ یخ‌رُفتیesker/ asar/ eschar/ eskar/ osarواژه‌های مصوب فرهنگستانپشتۀ ساختهشده از انباشتههای شن و ماسۀ یخساری
عشر عشیرلغتنامه دهخداعشر عشیر. [ ع ُ رِ ع َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) حصه ٔ دهم از دهم حصه ٔ چیزی ، پس آن صدم حصه میشود از مجموعه ٔ اول ، چنانکه عشیر صدده است و عشر ده یک . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). یک جزء از صد جزء هر چیزی . (ناظم الاطباء) : یافت احمد به چهل سال مکا
عصیرلغتنامه دهخداعصیر. [ع َ ] (ع ص ) شلپیده . (منتهی الارب ). معصور و فشرده شده . (از اقرب الموارد). || (اِ) آنچه که به فشاردن بیرون آید از آب و مایع و نحو آن . (منتهی الارب ). آنچه به فشاردن و عَصر بیرون آید. (از اقرب الموارد). شیره . (دستور اللغة) (نصاب ). شیره ٔ انگور و جزآن . (دهار) (از غ
حسیرلغتنامه دهخداحسیر. [ ح َ ] (ع ص ، اِ) آرمان خوار. ارمان خوار. (مهذب الاسماء). آرمان و دریغخوار. اندوه خوار. افسوس خوار. افسوس و دریغخورنده . دریغخورنده . || مانده . فرومانده ازهر چیز. (منتهی الارب ). درمانده . وامانده . مانده و رنجه شده . (غیاث از لطائف ). مانده شده . فرومانده و کندشده .
حسرانلغتنامه دهخداحسران . [ ح َ ] (ع ص ، اِ) حسیر. حسر. آرمان خوار. (مهذب الاسماء). دریغخوار. (مهذب الاسماء).
حسراتلغتنامه دهخداحسرات . [ ح َ س َ ](ع اِ) ج ِ حسرت . (ترجمان عادل ) : عبرات حسرات از دیدگان فاطمه روان شد. (قصص الانبیاء جویری ).
حسرتالغتنامه دهخداحسرتا. [ ح َ رَ ] (ع صوت ) دردا. درداو حسرتا! لفظی که نمودن تحسر را گویند : حسرتا کان تن سررشته ز جان صید گردون ناکس دون شد. مسعودسعد.دردا و حسرتا که عنانم ز دست رفت دستم نمی رسد که بگیرم عنان دوست .<p clas
حسرتانلغتنامه دهخداحسرتان . [ ح َ رَ ] (اِخ ) دهی از دهستان گرمادوز بخش کلیبر شهرستان اهر است که در 47 هزارگزی شمال کلیبر و 47 هزارگزی شوسه ٔ اهر - کلیبر واقع است . کوهستانی و گرمسیر است و 22 ت
حسرتخانهلغتنامه دهخداحسرتخانه . [ ح َ رَ ن َ ] (اِ مرکب ) حسرتکده . حسرت زار. آرمان خانه . || کنایت از دنیای فانی : نقد حسرتخانه ٔ هستی صدایی بیش نیست ای عدم نامی بدست آورده ای موجود باش . بیدل (از آنندراج ).هوسناکانه گاهی بزمی از پروا
حاسرلغتنامه دهخداحاسر. [ س ِ ] (ع ص ) نعت فاعلی از حسر. برهنه . (منتهی الارب ). || مبارز که زره و خود یا سپر نداشته باشد. (منتهی الارب ). مرد بی خود، مرد برهنه ٔ بی درع و جوشن و خود. بی زره . بی زره و بی خود. (مهذب الاسماء). مقابل مقنّع: حین قیل له اتلقی عدوک حاسراً. ج ، حُسّر. (منتهی الارب )
حَسِيرٌفرهنگ واژگان قرآنخسته(حسر دراصل عبارت است از کنار زدن لباس از هر چيزي که ملبس به آن است و کنايه از برملا شدن ناتوانيهاست استفاده از آن در معني خستگي از آن جهت است که نا تواني قوا آشکار مي شود)
لَا يَسْتَحْسِرُونَفرهنگ واژگان قرآنخسته نمي شوند(حسر دراصل عبارت است از کنار زدن لباس از هر چيزي که ملبس به آن است و كنايه از برملا شدن ناتوانيهاست استفاده از آن در معني خستگي از آن جهت است كه نا تواني قوا آشكار مي شود)
حسرانلغتنامه دهخداحسران . [ ح َ ] (ع ص ، اِ) حسیر. حسر. آرمان خوار. (مهذب الاسماء). دریغخوار. (مهذب الاسماء).
حسرت آوردنلغتنامه دهخداحسرت آوردن . [ ح َ رَ وَ دَ ] (مص مرکب ) حسرت خوردن . حسرت کشیدن : بر گذشته حسرت آوردن خطاست .مولوی .
حسرت فروشلغتنامه دهخداحسرت فروش . [ ح َ رَ ف ُ ] (نف مرکب ) کسی که چگونگی او موجب حسرت دیگران شود : در گلستانی که من آهی کشم تا روز حشرسرو را حسرت فروش جلوه ٔ شبنم کنم .بیدل (از آنندراج ).
حسراتلغتنامه دهخداحسرات . [ ح َ س َ ](ع اِ) ج ِ حسرت . (ترجمان عادل ) : عبرات حسرات از دیدگان فاطمه روان شد. (قصص الانبیاء جویری ).
حسرت اصفهانیلغتنامه دهخداحسرت اصفهانی . [ ح َ رَ ت ِ اِ ف َ ] (اِخ ) اسمش علیخان و ملازم شاهزاده محمدرضا میرزا متخلص به افسر حکمران گیلان بود و مرتبه ٔ وزارت او یافت . هدایت گوید: ملاقاتش روی داده .جوانی نیکوخصایل شیرین شمایل مهربان خلیق و رفیق بود.چندی است که درگذشته . این بیت ازو به یادگار است :<br
متحسرلغتنامه دهخدامتحسر. [ م ُ ت َ ح َس ْ س ِ ] (ع ص ) دریغ خورنده . (آنندراج ) (ناظم الاطباء). دلگیر و حزین و محزون و دارای افسوس وحسرت و دریغ خورنده . (ناظم الاطباء). آن که حسرت خورد. دریغ خورنده . افسوس خورنده . و رجوع به تحسر شود.
محسرلغتنامه دهخدامحسر. [ م ُ س ِ ] (ع ص ) کسی که مانده و خسته میکند و خیره مینماید چشم خود را از دیدن دور. (ناظم الاطباء). حرالبصر؛ آنکه مانده شود و فروماند بینائی او از دیدن دور. || مانده کننده شتران را به راندن . (از منتهی الارب ). آنکه مانده می کند شتر را از راندن . (ناظم الاطباء).
محسرلغتنامه دهخدامحسر. [ م َ س َ / م َ س ِ ] (ع اِ) باطن و درون مرد. ضد منظر: یقال فلان کریم المحسر. (منتهی الارب ). مَخبَر. (ناظم الاطباء). || سینه . (منتهی الارب ). || روی . || طبیعت . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
محسرلغتنامه دهخدامحسر. [ م ُ ح َس ْ س َ ] (ع ص ) مرد آزرده و حقیر. (منتهی الارب ). آزرده و حقیر و ذلیل . (ناظم الاطباء).
محسرلغتنامه دهخدامحسر. [ م ُ ح َس ْ س ِ ] (اِخ ) بطن محسر؛ نزدیک مزدلفه است . (منتهی الارب ). نام وادیی است بین منی ومزدلفه که نه از این است و نه از آن بنا برقول مشهور، و گویند نام موضعی است بین مکه و عرفه و نیز گفته اند جایی است میان منی و عرفه . (از معجم البلدان ).
