خمانلغتنامه دهخداخمان . [ خ َ ] (اِ) کمان تیراندازی و گویند کمان در اصل خمان بوده به اعتبار آنکه هر خانه از آن خمی دارد و بتغییر السنه «خاء» به «کاف » بدل شده است . (از برهان قاطع) (از انجمن آرای ناصری ). || (نف ، ق ) خم شونده . (فرهنگ فارسی معین ). در حال خم شدن . || (ص ) پیچان . خم دار. ||
خمانلغتنامه دهخداخمان . [ خ َم ْ ما ] (ع ص ، اِ) نیزه ٔ سست .(منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد).
خمانلغتنامه دهخداخمان . [ خ ُ ] (ع اِ) گیاهی است دارویی دارای دو قسم : صغیر و کبیر. قسم صغیر را آقطی گویند. (ناظم الاطباء). لغت نبطی است وبه یونانی آقطی نامند. نباتی است صغیر و کبیر. کبیرآن شبیه به درخت است و شاخهای او مایل بسفیدی شبیه به نی و مستدیر و برگش مثل برگ گردکان و از آن کوچکتر و ثقی
خمانلغتنامه دهخداخمان . [ خ ُم ْ ما ] (ع ص ، اِ) فرومایه از مردمان . یقال : هو من خمان الناس ؛ ای من رذائلهم . خِمّان . || متاع ردی . خِمّان . || درخت بکارنیامدنی . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). خِمّان .
خمانلغتنامه دهخداخمان . [خ ِم ْ ما] (ع ص ، اِ) فرومایه از مردمان . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از اقرب الموارد). یقال : هو من خُمّان . || متاع ردی . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). خُمّان .
خیمانلغتنامه دهخداخیمان . [ خ َ ی َ ] (ع مص ) ترسیدن . || بددلی کردن . || مکر و حیله نمودن پس رجوع کردن بر آن . || برداشتن پا. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). رجوع به خیم ، خیوم ، خیمومة، خیام در تمام معانی شود.
خمایگانلغتنامه دهخداخمایگان . [ خ ُ ] (اِخ ) دهی است از دهستان درجزین بخش رزن شهرستان همدان . دارای 560 تن سکنه . آب آن از چشمه و محصول آن غلات و حبوبات و انگور و صیفی است . شغل اهالی زراعت و راه اتومبیل رو و قهوه خانه ای کنار شوسه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایرا
خمان صغیرلغتنامه دهخداخمان صغیر. [ خ ُن ِ ص َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) خمان الارض . خمان الصغیر. خامأآقطی . رجوع به خمان الارض و خمان الصغیر شود.
خمان کبیرلغتنامه دهخداخمان کبیر. [ خ ُ ن ِ ک َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) نوعی از خمان است . رجوع به خمان شود.
خمانالغتنامه دهخداخمانا. [ خ َ ] (اِ) حریف . رقیب . (ناظم الاطباء). || کلمه ای است فارسی و تخمین عربی از آن مشتق است . (یادداشت بخط مؤلف بنقل از مفاتیح ).
خماناگرلغتنامه دهخداخماناگر. [ خ َ گ َ ] (ص مرکب ) خرّار. تخمین کننده ٔ اجناس . (یادداشت بخط مؤلف ).
خماندنلغتنامه دهخداخماندن . [ خ َ دَ ] (مص ) خمانیدن . رجوع به خمانیدن شود : بدان سان که بوده نمانده همی برو گردکان می خماند همی . فردوسی .بی از آنکه در ابروش گره بینی یا خم عمودی ز چهل من بخماند چو دوالی .ف
طرح خَمان شناورsheer plan, sheer draughtواژه‌های مصوب فرهنگستاننقشۀ نشان‌دهندۀ قسمت‌های عمودی و طولی که از خط میانی شناور عبور می‌کند متـ . طرح خَمان
خامااقطیلغتنامه دهخداخامااقطی . [ اَ ] (معرب ، اِ) کلمه ای است یونانی و معنی آن بعربی خمان الارض باشد و آن میوه ای باشد معروف و کوچک و بزرگ هر دو میشود. کوچک آن درخت بل است و آن میوه ای است معروف در هندوستان ؛ و بزرگ آن را شبوقه خوانند. هر دومجفف و محلل باشند به اعتدال . (برهان قاطع) (آنندراج ).
شبوقهلغتنامه دهخداشبوقه . [ ش ُ ق َ ](اِ) خمان بزرگ است و آن درخت میوه ای است که در هندوستان «پل » گویند. (برهان ) (انجمن آرا) (آنندراج ).
آقطی صغیرلغتنامه دهخداآقطی صغیر. [ ی ِ ص َ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) نام گیاهی که آن را اِبُل ،بُل ، بُل شیرین ، بیلسان خرد، بیلاسان خرد، بیل ، طراثیت ، طرثیث ، طرثوث ، شُن ، خامااَقطی ، خمان صغیر، خمان الارض ، غلیون و یدقه نیز گویند. و آن مسهلی قویست و لاطینی آن اِبولوس میباشد.
خمانالغتنامه دهخداخمانا. [ خ َ ] (اِ) حریف . رقیب . (ناظم الاطباء). || کلمه ای است فارسی و تخمین عربی از آن مشتق است . (یادداشت بخط مؤلف بنقل از مفاتیح ).
خماناگرلغتنامه دهخداخماناگر. [ خ َ گ َ ] (ص مرکب ) خرّار. تخمین کننده ٔ اجناس . (یادداشت بخط مؤلف ).
خمان چمان رفتنلغتنامه دهخداخمان چمان رفتن . [ خ َ چ َ رَ ت َ ] (مص مرکب ) با نشاط رفتن . تهطرس . (منتهی الارب ).
خمان صغیرلغتنامه دهخداخمان صغیر. [ خ ُن ِ ص َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) خمان الارض . خمان الصغیر. خامأآقطی . رجوع به خمان الارض و خمان الصغیر شود.
زخمانلغتنامه دهخدازخمان . [ زَ ] (اِخ ) (ضبط ناصواب ) نام موضعی است . عمر این نام را بازاء ضبط کرده و این مصراع را بگواه آورده : نعم الفتی غادرتم بزخمان ، صواب رخمان باراء مهمله است . وآنرا در اینجا از آن رو آوردیم که ترک آن حمل بر غفلت نشود. (از معجم البلدان ). رجوع به «رخمان » شود.
شخمانلغتنامه دهخداشخمان . [ ش ِ ] (اِخ ) دهی از دهستان باوی بخش مرکزی شهرستان اهواز. دارای 200 تن سکنه . آب آن از چاه و محصول آن غلات است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6).
فلخمانلغتنامه دهخدافلخمان . [ ف َ ل َ] (اِ) فلخم . فلاخن . (فرهنگ فارسی معین ). فلاخن است که آلت سنگ اندازی باشد. (برهان ). رجوع به فلخم شود.
فیخمانلغتنامه دهخدافیخمان . [ ف َ خ َ ] (ع اِ) بزرگ و معظم قوم که در امور مهم تکیه بر رأی و تدبیر وی کنندو شک و یقین کار بر او منقطع گردد. (منتهی الارب ).
قیخمانلغتنامه دهخداقیخمان . [ ق َ خ َ ] (ع اِ) بزرگ و معظم قوم که بر رأی وی تکیه کنند. (منتهی الارب ). فیخمان (بفاء). (از اقرب الموارد). رجوع به فیخمان شود.
