شطرنج

šatranj

معنی

نوعی بازی فکری که بر روی یک صفحه ۶۴ خانه‌ای سیاه و سفید با ۳۲ مهره (۱۶ سفید و ۱۶ سیاه) صورت می‌گیرد. هردسته از مهره‌های سیاه‌وسفید شامل ۸ مهرۀ پیاده و ۲ رخ و ۲ اسب و ۲ فیل و یک وزیر (یا فرزین) و یک شاه است. Δ می‌گویند آن ‌را در زمان انوشیروان از هندوستان به ایران آورد‌ه‌اند.

مترادف

شترنگ

برابر پارسی

شترنگ، چترنگ

جست‌وجوی دقیق

شطرنج

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج . [ ش ِ / ش َ رَ ](معرب ، اِ) مأخوذ از شترنگ فارسی که بازی معروف است . گویند در زمان انوشیروان این بازی را از هند به ایران آوردند و بزرگمهر درمقابل آن بازی نرد را اختراع نموده به هند فرستاد. (ناظم الاطباء). بازیی است معروف و به فارسی آ

شطرنج

دیکشنری عربی به فارسی

شطرنج

شطرنج

فرهنگ فارسی عمید

نوعی بازی فکری که بر روی یک صفحه ۶۴ خانه‌ای سیاه و سفید با ۳۲ مهره (۱۶ سفید و ۱۶ سیاه) صورت می‌گیرد. هردسته از مهره‌های سیاه‌وسفید شامل ۸ مهرۀ پیاده و ۲ رخ و ۲ اسب و ۲ فیل و یک وزیر (یا فرزین) و یک شاه است. Δ می‌گویند آن ‌را در زمان انوشیروان از هندوستان به ایران آورد‌ه‌اند.

شطرنج

دیکشنری فارسی به عربی

شطرنج

شطرنج

دیکشنری فارسی به انگلیسی

chess

جست‌وجوی هم‌آوا

شترنج

لغت‌نامه دهخدا

شترنج .[ ش َ رَ ] (اِ) شترنگ . اقسام غله را گویند که به هم آمیخته باشد. (از برهان ). چند قسم غله را مخلوط کرده تا آش یا نان پزند. (فرهنگ نظام ). اقسام غله ٔ به هم آمیخته را گویند. که به صورت مخالفند، مثل : گندم وجو و نخود و عدس و باقلا و ماش . (از انجمن آرا) (آنندراج ). || شط

سترنج

لغت‌نامه دهخدا

سترنج . [ ] (اِ) دوسه غله با هم آمیخته را گویند. (آنندراج ) (غیاث ).

سطرنج

لغت‌نامه دهخدا

سطرنج . [ س َ رَ ] (معرب ، اِ) شطرنج . (دزی ج 1 ص 652). رجوع به شطرنج شود.

شترنج

فرهنگ فارسی عمید

= شطرنج

شترنج

گویش تهرانی

اصطلاحات شترنج:مات شدن،پات شدن،مندک کردن،مهرخ نمودن،به رخ کشیدن (مهره کمین رخ گذاشتن)

جست‌وجوی مشابه

شطرنجی

لغت‌نامه دهخدا

شطرنجی . [ ش َ رَ ] (اِخ ) دهقان علی سمرقندی . از شاعران و حکیمان معروف ماوراءالنهر در قرن ششم هجری قمری بود. نوشته اند که وی شاگرد سوزنی بوده . (فرهنگ فارسی معین ). او راست کتاب العطر. (ابن ندیم ).

شطرنجی

لغت‌نامه دهخدا

شطرنجی . [ ش ِ / ش َ رَ] (ص نسبی ) منسوب به شطرنج . (ناظم الاطباء). کسی که شطرنج بازی می کند. (ناظم الاطباء). مرادف شطرنج باز است . (آنندراج ). شطرنج باز. (غیاث اللغات ) : از آن مثل گذشت که شطرنجیان زنندشاهان ب

شطرنجی

فرهنگ فارسی عمید

ویژگی پارچه یا چیزی دیگر که دارای نقش‌های چهارگوشه، مانند صفحۀ شطرنج باشد.

شطرنجی

دیکشنری فارسی به انگلیسی

checked, checkered

شطرنجی

دیکشنری فارسی به عربی

متقلب , مدقق

جست‌وجوی متن

chessboards

دیکشنری انگلیسی به فارسی

شطرنج، تخته شطرنج

chessboard

دیکشنری انگلیسی به فارسی

شطرنج، تخته شطرنج

chess board

دیکشنری انگلیسی به فارسی

هیئت مدیره شطرنج، تخته شطرنج

شترنج

فرهنگ فارسی عمید

= شطرنج

شترنگ

فرهنگ فارسی عمید

= شطرنج

جست‌وجوی هم‌آغاز

شطرنج العرفاء

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج العرفاء. [ ش ِ / ش َ رَ جُل ْ ع ُ رَ ] (ع اِ مرکب ) (اصطلاح عرفان ) شطرنج عرفا. نوعی شطرنج که صوفیان بازی کنند بجای تخته ٔشطرنج ، ورقه ٔ مقوا یا کاغذ که خطکشی شده برگیرند و آن دارای خانه هایی می باشد و در هر خانه یکی از صفات پست یا عالی

شطرنج باختن

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج باختن . [ ش ِ / ش َ رَ ت َ ] (مص مرکب ) شطرنج بازیدن . شطرنج بازی کردن . (یادداشت مؤلف ) : شاه دل گم گشت و چون شطرنج را شه گم شودکی تواند باختن شطرنج را شطرنج باز. منوچهری .

شطرنج بازیدن

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج بازیدن . [ ش ِ / ش َ رَ دَ ] (مص مرکب ) شطرنج بازی کردن . شطرنج باختن . (یادداشت مؤلف ) : عشق بازیدن چنان شطرنج بازیدن بودعاشقا گردن نبازی دست سوی اومیاز. منوچهری .رجوع به ش

شطرنج باز

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج باز. [ ش ِ / ش َ رَ ] (نف مرکب ) کسی که شطرنج بازی می کند. (ناظم الاطباء) (از آنندراج ). آنکه در بازی شطرنج مهارت دارد. (فرهنگ فارسی معین ) : شاه دل گم گشت و چون شطرنج را شه گم شودکی تواند باختن شطرنج را

شطرنج بازی

لغت‌نامه دهخدا

شطرنج بازی . [ ش ِ / ش َ رَ ] (حامص مرکب ) قمار با شطرنج . (ناظم الاطباء). عمل شطرنج باختن . (فرهنگ فارسی معین ). || (اِ مرکب ) نوعی از فرش و بساط. (ناظم الاطباء).

جست‌وجوی هم‌قافیه

شاه شطرنج

لغت‌نامه دهخدا

شاه شطرنج . [ هَِ ش َ رَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) نام مهره ای از مهره های شطرنج باشد : شاه شطرنج کفایت را یک بیدق اولعب کمتر ز دو اسب و رخ و فرزین نکند. سوزنی .رجوع به شاه در این معنی شود. || کنایه از اسمی که بی

نطع شطرنج

لغت‌نامه دهخدا

نطع شطرنج . [ ن َ ع ِ ش َ رَ ] (ترکیب اضافی ) رقعه ٔ شطرنج . بساط شطرنج . صفحه ٔ شطرنج . رجوع به نَطع شود.

خانه ٔ شطرنج

لغت‌نامه دهخدا

خانه ٔ شطرنج . [ن َ / ن ِ ی ِ ش َ رَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خانه هایی که بر روی نطع شطرنج برای مهرگان است : پرده ٔ ناموس نبود بهر جانبازان عشق خانه ٔ شطرنج را کی حاجت دیوارهاست .خان آر

خریطه ٔ شطرنج

لغت‌نامه دهخدا

خریطه ٔ شطرنج . [ خ َ طَ / طِ ی ِ ش َ رَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کیسه ای که در آن وسائل شطرنج گذارند : بجز خریطه ٔ شطرنج و نرد شعر برنج ز بزم خاقان چیزی برون نیاوردی . سوزنی .رو

رقعة الشطرنج

دیکشنری عربی به فارسی

تخته شطرنج

ترجمه مقاله