شماللغتنامه دهخداشمال . [ ش َ / ش ِ ] (ع اِ) بادی که از جانب دیار ثمود وزد، او ما استقبلک عن یمینک و انت مستقبل القبلة، یا آنکه مابین مطلع شمس و بنات نعش وزد و این صحیح است یا آنکه از مطلع بنات نعش تا جای سقوط نسر طائر. و شمال هم اسم باشد و هم صفت و به شب کمت
شماللغتنامه دهخداشمال . [ ش ِ ] (ع اِ) سرشت . ج ، شمائل . (از منتهی الارب ). سرشت . طبع. خوی . ج ، شمائل . (ناظم الاطباء). طبع. خو. خوی . عادت . خلق . (یادداشت مؤلف ). خوی . (دهار). خو. خلق . (مقدمه ٔ لغت میر سیدشریف جرجانی ص 3). || خوبی ذات . سرشت نیکو. (نا
شمالفرهنگ فارسی عمید۱. [مقابلِ یمین] طرف چپ؛ سمت چپ.۲. [مقابلِ جنوب] (جغرافیا) طرف دست چپ کسی که رو به مشرق ایستاده باشد.۳. (صفت) [قدیمی] شوم؛ نامبارک؛ بدیمن.
سماللغتنامه دهخداسمال . [ س َم ْ ما ] (ع اِ) یک نوع درختی است . (منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء). || (ص ) آنکه چشم کسی را کور کند. (ناظم الاطباء).
شمالاتلغتنامه دهخداشمالات . [ ش َ / ش ِ ] (ع اِ) ج ِ شَمال و شِمال . (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). رجوع به شمال شود.
شمالولغتنامه دهخداشمالو. [ ش َ ] (اِ) نبات ادبر. (مهذب الاسماء). سماروغ . نوعی قارچ . (یادداشت مؤلف ). فطر. کمات . کما. (مهذب الاسماء): الفقعه ؛ شمالو. (دهار). القرحان ؛ نوعی است از شمالو. (مهذب الاسماء). رجوع به سماروغ و مترادفات دیگر شود.
شمالهلغتنامه دهخداشماله . [ ش َ ل َ / ل ِ ] (اِ) شمع خواه از موم باشد و یا از پیه . (برهان ). شمع. (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || نوعی از برنج . (ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (آنندراج ) (از برهان ). در فرهنگهای دسترس من جز یک شعر بسحاق شاهدی برای شماله نیست ، ولی
شمالیلغتنامه دهخداشمالی . [ ش َ / ش ِ / ش ُ ] (ص نسبی ) منسوب به شمال . منسوب به جهت شمال . (ناظم الاطباء).- شمالی پیکران ؛ ستارگانی که از شمال طلوع میکنند : جنوبی طالعا
شمالیللغتنامه دهخداشمالیل . [ ش َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ شُملول . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). رجوع به شملول شود. || متفرق . پریشان : ذهبوا شمالیل . (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ). || جامه ٔ شکافته و کفته . (از اقرب الموارد).
شمال رولغتنامه دهخداشمال رو. [ ش َ / ش ِ / ش ُ ] (ص مرکب ) روبروی شمال و مقابل شمال . (ناظم الاطباء).
شمال نمالغتنامه دهخداشمال نما. [ ش َ / ش ِ / ش ُ ن ُ / ن ِ / ن َ ] (نف مرکب ) نماینده و نشان دهنده ٔ شمال . || (اِ مرکب ) قطب نما. (ناظم الاطباء). رجوع به قطب نم
شمالاتلغتنامه دهخداشمالات . [ ش َ / ش ِ ] (ع اِ) ج ِ شَمال و شِمال . (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ). رجوع به شمال شود.
شمالولغتنامه دهخداشمالو. [ ش َ ] (اِ) نبات ادبر. (مهذب الاسماء). سماروغ . نوعی قارچ . (یادداشت مؤلف ). فطر. کمات . کما. (مهذب الاسماء): الفقعه ؛ شمالو. (دهار). القرحان ؛ نوعی است از شمالو. (مهذب الاسماء). رجوع به سماروغ و مترادفات دیگر شود.
شمالهلغتنامه دهخداشماله . [ ش َ ل َ / ل ِ ] (اِ) شمع خواه از موم باشد و یا از پیه . (برهان ). شمع. (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || نوعی از برنج . (ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (آنندراج ) (از برهان ). در فرهنگهای دسترس من جز یک شعر بسحاق شاهدی برای شماله نیست ، ولی
دریای شماللغتنامه دهخدادریای شمال . [ دَرْ ی ِ ش َ / ش ِ ] (اِخ ) شاخه ای از اقیانوس اطلس به طول حدود 960 کیلومتر که بین برّ اروپا از شمال و جنوب و بریتانیای کبیر از غرب ممتد است . عریضترین قسمتش حدود 640
ریشماللغتنامه دهخداریشمال . (نف مرکب ) دیوث . بی حمیت . (ناظم الاطباء) (از برهان ). بی غیرت . (ناظم الاطباء). || متملق . چاپلوس . متبصبص . (از یادداشت مؤلف ).
ده توشماللغتنامه دهخداده توشمال . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی است از دهستان کمازان شهرستان ملایر. واقع در 36هزارگزی جنوب ملایر. سکنه 357 تن . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
ده توشماللغتنامه دهخداده توشمال . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی است از دهستان کرچمبو بخش داران شهرستان فریدن . واقع در 42هزارگزی شمال باختری داران . دارای 300 تن سکنه است . آب آن از قنات و چشمه تأمین می شود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج <s
ذات الشماللغتنامه دهخداذات الشمال . [ تُش ْ ش ِ ] (ع اِ مرکب ) دست چپ . سوی چپ . جهت چپ . طرف چپ . سوی دست چپ . (مهذب الاسماء). جانب چپ . (قاضی خان بدر محمد دهار). به چپ : هم بتقلیب تو تا ذات الیمین تا سوی ذات الشمال ای رب دین . مولوی .و