عقوللغتنامه دهخداعقول . [ ع َ ] (ع ص ) خردمند و فهم کننده چیزی را. (منتهی الارب ). درک کننده و دریابنده امور را. (از اقرب الموارد). || داروی قابض . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). هر دارو که شکم ببندد. داروی که شکم فروبندد. ج ، عَقولات . (یادداشت مرحوم دهخدا). و هو [ ینبوت ] عقول للبطن یتدا
عقوللغتنامه دهخداعقول . [ ع ُ ] (ع مص ) بر کوه برآمدن آهو و پناه جستن به آن . عَقل . و رجوع به عقل شود. || پناه جستن به کسی . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و رجوع به عَقل شود.
عقوللغتنامه دهخداعقول . [ع ُ ] (ع اِ) ج ِ عَقل . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). خردها. دانشها. هوشها. رجوع به عقل شود : گفتم محاط باشد معقول عین اوگفتا بر او محیط نباشد عقول اگر. ناصرخسرو.لفظی ز تو وز عقول یک خیل رمزی ز تو وز ف
نمودار کلـ کلCole-Cole plotواژههای مصوب فرهنگستاننموداری که در آن پاسخ ناهمفاز بهصورت تابعی از پاسخ همفاز در بسامدهای متوالی ترسیم میشود
حقوللغتنامه دهخداحقول . [ ح ُ ] (ع اِ) ج ِ حقلة. || ج ِ حقل . بُزَه ها و زمینهای ساده ٔ صالح زراعت . (از اقرب الموارد).
حقوللغتنامه دهخداحقول . [ ح ُ ] (ع مص ) حقلة. مبتلی شدن اسپ و اشتربه بیماری حقلة. (منتهی الارب ). رجوع به حقلة شود.
عکوللغتنامه دهخداعکول . [ ع َ ک َوْ وَ ] (ع ص ) مرد کوتاه بالا و فربه . || (اِخ ) نام شاعری از کنده . (منتهی الارب ).
ناقص عقوللغتنامه دهخداناقص عقول . [ ق ِ ع ُ ] (ص مرکب ) ناقص عقل : که پیش صنم پیر ناقص عقول بسی گفت و قولش نیامد قبول . سعدی .رجوع به ناقص عقل شود.
عقولاتلغتنامه دهخداعقولات . [ ع َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ عَقول . (یادداشت مرحوم دهخدا). رجوع به عَقول شود.
ناقص عقوللغتنامه دهخداناقص عقول . [ ق ِ ع ُ ] (ص مرکب ) ناقص عقل : که پیش صنم پیر ناقص عقول بسی گفت و قولش نیامد قبول . سعدی .رجوع به ناقص عقل شود.
عقول اولیلغتنامه دهخداعقول اولی . [ ع ُ ل ِ لا ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) کنایه از عقول عشره که حق تعالی اول از همه عالم آن ده فرشتگان را پیدا ساخت ، و این قول حکمای هند است . (از غیاث اللغات ) (از آنندراج ). رجوع به عقول عشرة شود : ترا شرایط تقدیم جمع باد چنان که اب
عقول عشرةلغتنامه دهخداعقول عشرة. [ ع ُ ل ِ ع َ ش َ رَ ] (ترکیب وصفی ، اِمرکب ) عقلهای دهگانه . ده فرشتگان ، چه نزد اکثر حکماهمگی ده فرشته اند، که اول حق تعالی یک فرشته پیدا کرد، و پس آن فرشته یک فرشته ٔ دیگر و یک آسمان پیدا کرد، و بعد فرشته ٔ دوم یک فرشته و یک آسمان پیدا کرد هم چنین ده فرشته و نه
مجرداتلغتنامه دهخدامجردات . [ م ُ ج َرْ رَ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مجرده . رجوع به مجرده و مجرد شود. || عبارت از عقول عشره و نزد بعضی ارواح و ملایک . (غیاث ) (آنندراج ). چیزهای بی ماده مانند ملائکه و عقول و جز آن . (ناظم الاطباء). عقول و نفوس را گویند. (فرهنگ علوم عقلی تألیف سیدجعفر سجادی ). عقول . م
بنایان افلاکلغتنامه دهخدابنایان افلاک . [ ب َن ْ نا ن ِ اَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) عقول عشره . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). رجوع به عقل و عقول عشرة شود.
قواهرفرهنگ فارسی معین(قَ هِ) [ ع . ] (ص . اِ.) شیخ اشراق آن چه را که مشائیان عقل گفته اند نور قاهر نامیده است . کلمة قواهر که جمع قاهر است به طور مطلق بر عقول اعم از طولیة مترتبه و عرضیة متکافئه اطلاق شده است و هرگاه با قید سافله ذکر شود مراد عقول متکافئه است و هرگاه با جمله و قید اعلون (القواهرالاعلون ) گفته شود مراد ع
عقول اولیلغتنامه دهخداعقول اولی . [ ع ُ ل ِ لا ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) کنایه از عقول عشره که حق تعالی اول از همه عالم آن ده فرشتگان را پیدا ساخت ، و این قول حکمای هند است . (از غیاث اللغات ) (از آنندراج ). رجوع به عقول عشرة شود : ترا شرایط تقدیم جمع باد چنان که اب
عقول عشرةلغتنامه دهخداعقول عشرة. [ ع ُ ل ِ ع َ ش َ رَ ] (ترکیب وصفی ، اِمرکب ) عقلهای دهگانه . ده فرشتگان ، چه نزد اکثر حکماهمگی ده فرشته اند، که اول حق تعالی یک فرشته پیدا کرد، و پس آن فرشته یک فرشته ٔ دیگر و یک آسمان پیدا کرد، و بعد فرشته ٔ دوم یک فرشته و یک آسمان پیدا کرد هم چنین ده فرشته و نه
عقولاتلغتنامه دهخداعقولات . [ ع َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ عَقول . (یادداشت مرحوم دهخدا). رجوع به عَقول شود.
محیرالعقوللغتنامه دهخدامحیرالعقول . [ م ُ ح َی ْ ی ِ رُل ْ ع ُ ] (ع ص مرکب ) خیره و حیران کننده ٔ عقلها. کارها و اعمال شگفتی آور. که عقل در آن حیران ماند.
ذوی العقوللغتنامه دهخداذوی العقول . [ ذَ وِل ْ ع ُ ] (ع ص مرکب ، اِ مرکب ) اولوالباب . خردمندان . صاحب خردان . ذوی الحجی . مقابل غیر ذوی العقول . بیخردان .
ناقص عقوللغتنامه دهخداناقص عقول . [ ق ِ ع ُ ] (ص مرکب ) ناقص عقل : که پیش صنم پیر ناقص عقول بسی گفت و قولش نیامد قبول . سعدی .رجوع به ناقص عقل شود.
نامعقوللغتنامه دهخدانامعقول . [ م َ ] (ص مرکب ) دور از عقل . چیزی که به عقل درست نباشد. (ناظم الاطباء). مخالف عقل . خلاف عقل . سفه . گزاف . (یادداشت به خط مؤلف ) : یک نوبت به طریقی نامعقول از بند عقال بیرون افتاد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 388</sp