ماءلغتنامه دهخداماء. (ع اِ)(از «م وه ») آب که می آشامند. ج ، امواه و میاه . (ناظم الاطباء). آب . همزه در آن بدل از هاء است ؛ ماءة و ماه مثل آن . اصل آن موه [ م َ وَ / م ُ وَ ] و مُوَیهَة مصغر آن . یقال عندی مویه و مویهة. ماءة مؤنث آن . (منتهی الارب ) (از آن
ماءلغتنامه دهخداماء. (ع ص ) رجل ماء؛ ای کثیر ماءالقلب . (از منتهی الارب ). مرد رقیق القلب . (ناظم الاطباء).
ماه به ماهلغتنامه دهخداماه به ماه . [ ب ِ ] (ق مرکب ) از این ماه به آن ماه . (ناظم الاطباء). هر ماه . همه ماهه . ازاین ماه تا ماه دیگر. || ماه بسیار. (ناظم الاطباء). || مدت مدید. (ناظم الاطباء).
مایه به مایهلغتنامه دهخدامایه به مایه . [ ی َ / ی ِ ب ِ ی َ / ی ِ ] (ق مرکب ) رأس المال . فروختن چیزی به بهای خرید و بدون سود. مایه کاری . (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ). و رجوع به مایه کاری شود.
استخراج مایعـ مایعliquid-liquid extractionواژه‌های مصوب فرهنگستانفرایندی که در آن اجزای محلول مایع در تماس با مایعی نامحلول جدا میشود
ماءالاسنانلغتنامه دهخدامأالاسنان . [ ئُل ْ اَ ] (ع اِ مرکب ) مینای دندان . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : ذهاب ماءالاسنان . (قانون ابوعلی سینا، کتاب سیم چ تهران ص 100).
ماءةلغتنامه دهخداماءة. [ م ِ ءَ ] (ع عدد، ص ، اِ) (از «م ٔی ») صد و اصل آن «مأی ً» [ م ِ ئَن ْ ] است و «هاء» عوض از «یاء» می باشد و آن اسمی است که به صورت وصف استعمال شود و گویند مررت برجل ماءة ابله . ج ، مِئات ، مِئون ، مُئون ، مأی [ م ِ ئَن ْ ] . (منتهی الارب ). و رجوع به دو ماده ٔ بعد شو
ماءاللحملغتنامه دهخداماءاللحم . [ ئُل ْ ل َ ] (ع اِ مرکب ) به اصطلاح اطبا آبی باشد که بعضی داروها و گوشت حیوان در آن انداخته بطریق عرق کشند. (آنندراج ). عرقی است که از گوشتها گیرند. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). آبی که با قرع و انبیق از گوشت حاصل کنند نه آبی که از جوشانیدن گوشت در آب حاصل شود. (یادداشت ب
ماءالوردلغتنامه دهخداماءالورد. [ ئُل ْوَ ] (ع اِ مرکب ) گلاب که عرق گل باشد. (غیاث ) (آنندراج ). گلاب . (از منتهی الارب ) (دهار). ماورد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (از الابنیه ). به پارسی گلاب گویند، نیکوترین آن تیزبوی بود و به طعم تلخ . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به مأورد و ماورد شود.
ماءالاصفرلغتنامه دهخداماءالاصفر. [ ئَل ْ اَ ف َ ] (ع اِ مرکب ) صفرائی که به طریق ادرار دفع شود. (بحر الجواهر). صفرا. زرد آب . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
ماءالاسنانلغتنامه دهخدامأالاسنان . [ ئُل ْ اَ ] (ع اِ مرکب ) مینای دندان . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : ذهاب ماءالاسنان . (قانون ابوعلی سینا، کتاب سیم چ تهران ص 100).
ماءةلغتنامه دهخداماءة. [ م ِ ءَ ] (ع عدد، ص ، اِ) (از «م ٔی ») صد و اصل آن «مأی ً» [ م ِ ئَن ْ ] است و «هاء» عوض از «یاء» می باشد و آن اسمی است که به صورت وصف استعمال شود و گویند مررت برجل ماءة ابله . ج ، مِئات ، مِئون ، مُئون ، مأی [ م ِ ئَن ْ ] . (منتهی الارب ). و رجوع به دو ماده ٔ بعد شو
ماءاللحملغتنامه دهخداماءاللحم . [ ئُل ْ ل َ ] (ع اِ مرکب ) به اصطلاح اطبا آبی باشد که بعضی داروها و گوشت حیوان در آن انداخته بطریق عرق کشند. (آنندراج ). عرقی است که از گوشتها گیرند. (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). آبی که با قرع و انبیق از گوشت حاصل کنند نه آبی که از جوشانیدن گوشت در آب حاصل شود. (یادداشت ب
ماءالوردلغتنامه دهخداماءالورد. [ ئُل ْوَ ] (ع اِ مرکب ) گلاب که عرق گل باشد. (غیاث ) (آنندراج ). گلاب . (از منتهی الارب ) (دهار). ماورد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (از الابنیه ). به پارسی گلاب گویند، نیکوترین آن تیزبوی بود و به طعم تلخ . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به مأورد و ماورد شود.
ماء السماءلغتنامه دهخداماء السماء. [ ئُس ْ س َ ](اِخ ) مادر منذربن امری ٔ القیس الثالث بن النعمان الاسود اللحمی ، یکی از ملوک عرب و او را برای صفای جمال و حسن طلعت این لقب داده اند. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به اعلام زرکلی چ 2 ج <span class="hl" dir="l
درماءلغتنامه دهخدادرماء. [ دَ ] (ع ص ) مؤنث أدرم . رجوع به ادرم شود. || زنی که شتالنگ و آرنج وی بسبب پیه و گوشت ظاهر نشود. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). ج ، دُرم . (منتهی الارب ). || که او را دندان نباشد. (از اقرب الموارد). || (اِ) درما. خرگوش . (منتهی الارب ). أرنب . (اقرب الموارد). ||
رحماءلغتنامه دهخدارحماء. [ رَ ] (ع ص ) زنی که پس از زاییدن بیمار رحم گردد و بمیرد. (ناظم الاطباء). شتر ماده یا زنی که بعد وضع حمل بیمار گردد و بمیرد. (آنندراج ). به معنی رحوم است . (منتهی الارب ). || ماده شتری که پس از نتاج به آماس زهدان مبتلا گردد و علتی در آن پدید آید که مانع قبول آب منی شود
رحماءلغتنامه دهخدارحماء. [ رُ ح َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ رحیم . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ) (غیاث اللغات ) (اقرب الموارد) : اشداء علی الکفار رحماء بینهم . (قرآن 29/48). و رجوع به رحیم شود.
دسماءلغتنامه دهخدادسماء. [ دَ ] (ع ص ) نعت مؤنث است از دسمة که به معنی تیره گون گردیدن باشد. (از منتهی الارب ). مؤنث أدسم به معنی تیره گون . (از آنندراج ). دارای دسمة. (اقرب الموارد). ج ، دسم [ دُ / دُ س ُ ] .(از اقرب الموارد). و رجوع به دُسمة و أدسم شود.<
دغماءلغتنامه دهخدادغماء. [ دَ ] (ع ص ) مؤنث أدغم . ماده اسب دیزه . (از منتهی الارب ). || شاة دغماء؛ گوسپندکه هر دو گوش وی و زیر کام وی سیاه باشد. (منتهی الارب ). ج ، دُغم . (ناظم الاطباء). و رجوع به ادغم شود.
