مردیلغتنامه دهخدامردی . [ م َ ] (حامص ) مرد بودن . مردانگی . رجولیت : گر به نامم بوی مردی نیستی دست را رنگ زنان در بستمی . خاقانی .مردیش مردمیش را بفریفت مرد بود از دم زنان نشگیفت . نظامی .ترا شرم
مردیلغتنامه دهخدامردی . [ م ِ دا ] (ع اِ) سنگ انداختنی . (منتهی الارب ) (متن اللغة). مرداة. (متن اللغة). مانند سنگی که از منجنیق می اندازند. (ناظم الاطباء). || سنگی که بدان صخره ها را در هم شکنند. (از اقرب الموارد) (از متن اللغة).- هو مردی حرب ؛ یعنی او شجاع است ،
مردیلغتنامه دهخدامردی . [ م ُ دی ی ] (ع اِ) چوبی است که بدان کشتی را رانند. (منتهی الارب ) (از متن اللغة) (از اقرب الموارد). خله . چوبی درازکه ملاحان کشتی را بدان رانند . (غیاث اللغات ) (از منتخب اللغات ). ج ، مرادی .
مردیلغتنامه دهخدامردی . [ م َ دا ] (ع اِ) سپل شتر و پیل . (منتهی الارب ).رجوع به مِردی شود. || ازارها . (منتهی الارب ). رجوع به مِردی شود.
مردیفرهنگ فارسی عمید۱. مرد بودن؛ رجولیت.۲. آراسته بودن به صفات پسندیدۀ انسانی؛ مردانگی؛ جوانمردی.۳. [قدیمی، مجاز] شجاعت؛ دلیری.۴. (اسم) [قدیمی، مجاز] توانایی جنسی.
مردگیلغتنامه دهخدامردگی . [ م ُ دَ / دِ ] (حامص ) مرده بودن . ممات . مقابل زندگی به معنی حیات : رحمت ایزد بر او باد در مردگی و زندگی . (تاریخ بیهقی ص 309).مردگی کفر و زندگی دین است هر چه گفتند م
مرضیلغتنامه دهخدامرضی . [ م َ ضا ] (ع ص ، اِ) ج ِ مریض . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). بیماران . ناخوشها. مقابل اصحاء. رجوع به مریض شود : لیس علی الضعفاء ولا علی المرضی ولا علی الذین لایجدون ما ینفقون حرج ... (قرآن 91/9).هست دی
مرضیلغتنامه دهخدامرضی . [ م َ ضی ی ] (ع ص ) مرضو. (منتهی الارب ). || خوش و پسندیده . (منتهی الارب ). مختار. (یادداشت مرحوم دهخدا). آنکه یا آنچه مورد پسند باشد. مورد رضایت . خشنود و قانع شده . مقبول و مطبوع و خوش آیند. لایق ستایش و موافق میل و پذیرا. (ناظم الاطباء) : و
مرذیلغتنامه دهخدامرذی . [ م ُ ذا ] (ع ص ) مانده و بر راه افکنده . (منتهی الارب ). نعت است از ارذاء. رجوع به ارذاء شود.
مردینهلغتنامه دهخدامردینه . [ م َ ن َ / ن ِ ] (ص نسبی ، اِ) جنس مرد. مقابل زنینه : که از دستش نخواهد رست یک تن اگر مردینه باشد گر زنینه . ناصرخسرو.و از قنقلیان از مردینه به بالای تازیانه زنده نگذاشتن
مردینهلغتنامه دهخدامردینه . [ م َ ن َ / ن ِ ] (ص نسبی ، اِ) جنس مرد. مقابل زنینه : که از دستش نخواهد رست یک تن اگر مردینه باشد گر زنینه . ناصرخسرو.و از قنقلیان از مردینه به بالای تازیانه زنده نگذاشتن
رادمردیلغتنامه دهخدارادمردی . [ م َ ] (حامص مرکب ) عمل رادمرد. کریم طبعی . بخشندگی . جوانمردی . آزادمردی : سوی مرزدارانش نامه نوشت که خاقان ره رادمردی بهشت . دقیقی .رادمردی به دهر دانی چیست با هنرتر ز خلق دانی کیست آنکه با دوس
دستمردیلغتنامه دهخدادستمردی . [ دَ م َ ] (حامص مرکب ) یاری و مددکاری . (برهان ). کمک . اعانت : دست هزار رستم برتافتی که تودر باب دست مردی سهراب دیگری . خالدبن ربیع مکی طولانی . || شجاعت . (یادداشت مرحوم دهخدا) :</span
چل مردیلغتنامه دهخداچل مردی . [ چ َ م َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان میاندورود بخش مرکزی شهرستان ساری که در 16 هزارگزی جنوب خاوری نکا واقع است . کوهستانی و معتدل و دارای جنگل است و 410 تن سکنه دارد. آبش از چشمه و رودخانه ٔ محلی .
جوانمردیلغتنامه دهخداجوانمردی . [ ج َ م َ ] (حامص مرکب ) صفت جوانمرد. مروت . فتوت . رادی . سخاوت . سخاء. (دهار). جود. (مهذب الاسماء). مردانگی . مکرمت . کرم . (منتهی الارب ). سماحت . سماح . (دهار). همت : شاهی که نشد معروف الا بجوانمردی الا بنکونامی الا بنکوکاری .<br
شاه مردیلغتنامه دهخداشاه مردی . [ م َ ] (اِخ ) دهی از دهستان سیریک بخش میناب شهرستان بندرعباس . دارای 400 تن سکنه . آب آن از چاه . محصول آن خرما است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).