نغملغتنامه دهخدانغم . [ ن َ غ َ ] (ع اِ) سخن آهسته . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). کلام خفی . نَغم . (متن اللغة) (اقرب الموارد). || ج ِ نغمه . (غیاث اللغات ). || آواز و صدای سخن کردن . (از برهان قاطع). آواز سخن کردن . (جهانگیری ). جرس الکلام . (متن اللغة).
نغملغتنامه دهخدانغم . [ ن َ ] (ع مص ) دم برآوردن . || آهسته سراییدن . (از منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). || آهسته سخن گفتن . (از ناظم الاطباء). سخن پنهان گفتن . (از تاج المصادر بیهقی ). || سرود گفتن در غنا . تطریب در غنا. نَغَم .(از المنجد) (اقرب الموارد). ج ، انغام . || فروخورد
نغملغتنامه دهخدانغم . [ ن َ ] (اِ) سوراخ کردن و کاویدن زیر زمین ، که بعربی نقب گویند. (از برهان قاطع). سوراخ درکردن در زمین . (از جهانگیری ). سوراخ که در بیخ دیوار کنند و بعربی آن را نقب گویند و همانا از تغییر لهجه ٔ عوام است نه لغتی است فارسی علی حده . (انجمن آرا) (آنندراج ). تلفظ عامیانه ٔ
نغاملغتنامه دهخدانغام . [ ن َ / ن ِ ] (ص ) زشت نمای . (یادداشت مؤلف از فرهنگ اسدی ). زشت . ناخوش . (برهان قاطع) (آنندراج ). بد. (یادداشت مؤلف ) : همه نیوشه ٔ خواجه به نیکوئی و به صلح همه نیوشه ٔ نادان به جنگ و کار نغام .
نغماتلغتنامه دهخدانغمات . [ ن َ غ َ ] (ع اِ) آوازهای خوش . (غیاث اللغات ). ترانه ها و سرودها و آوازها. (ناظم الاطباء). ج ِ نغمة. رجوع به نغمة شود : و بر سطح دیگر انواع نغمات و اصناف اصوات ... نشان کرده . (سندبادنامه ص 65).
نغمهلغتنامه دهخدانغمه . [ ن َ م َ / م ِ] (از ع ، اِ) نغمة. آواز. (منتهی الارب ) (مهذب الاسماء) (آنندراج ) . نوا. (ناظم الاطباء). آوا. نغمة. رجوع به نغمة شود : شده نغمه ٔ چنگ بر سوک مرگ که خواهد فروریختن تار و برگ .<p class=
نغمةلغتنامه دهخدانغمة. [ ن َ م َ ] (ع اِ) آواز. (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ). نَغَمَة. (منتهی الارب ). رجوع به نغمه شود. || نیکوئی صوت در قرائت . (ناظم الاطباء). حسن صوت در قرائت . نَغَمَة. ج ، نغمات . || واحد نَغم . (از اقرب الموارد). رجوع به نغم شود.
نغمةلغتنامه دهخدانغمة. [ ن ُ م َ ] (ع اِ) جرعه . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (متن اللغة) (ناظم الاطباء). آشام . (ناظم الاطباء). لغتی است در نغبة. (از متن اللغة). ج ، نُغَم .
اناغیملغتنامه دهخدااناغیم . [ اَ ] (ع اِ) ج ِ انغام . جج ِ نغم . (از المنجد). رجوع به نغم و انغام شود.
نغمه زدنلغتنامه دهخدانغمه زدن . [ ن َ م َ / م ِ زَ دَ ] (مص مرکب ) نغمه زدن در آواز؛ ترجیع صوت . بگردانیدن آواز. (یادداشت مؤلف از زمخشری ). غلت دادن آواز. (یادداشت مؤلف ).
نغماتلغتنامه دهخدانغمات . [ ن َ غ َ ] (ع اِ) آوازهای خوش . (غیاث اللغات ). ترانه ها و سرودها و آوازها. (ناظم الاطباء). ج ِ نغمة. رجوع به نغمة شود : و بر سطح دیگر انواع نغمات و اصناف اصوات ... نشان کرده . (سندبادنامه ص 65).
نغمه خوانلغتنامه دهخدانغمه خوان . [ ن َ م َ / م ِ خوا / خا ] (نف مرکب ) نغمه سرا. نغمه پرداز. آوازخوان .
نغمه خوانیلغتنامه دهخدانغمه خوانی . [ ن َ م َ / م ِ خوا / خا ](حامص مرکب ) عمل نغمه خوان . رجوع به نغمه خوان شود.
نغمه ساختنلغتنامه دهخدانغمه ساختن . [ ن َ م َ / م ِ ت َ ] (مص مرکب ) سرایی-دن . نغم-ه پ-رداخت-ن . آواز خواندن : چگونه نغمه خاقانی نسازم عندلیب آساچو او گل گلشن آرائی نمی بینم نمی بینم .خاقانی .
سنغملغتنامه دهخداسنغم . [ س ِن ْ ن َ ] (ع مص ) کاری را کردن : فلعت ذاک رغما له سنغما؛ کردم آن کار را برغم آن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
شنغملغتنامه دهخداشنغم . [ ش ِن ْ ن َ ] (ع اِ، از اتباع ) رغماً له شنغماً؛ از اتباع است ؛ برخلاف میل و خواهش او. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و رجوع به سنغم شود.
متنغملغتنامه دهخدامتنغم . [ م ُ ت َ ن َغ ْ غ ِ ] (ع ص ) سخن آهسته گوینده . (آنندراج ) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || آهسته سراینده . (آنندراج ) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). آهسته خواننده و سراینده . (ناظم الاطباء). رجوع به تنغم شود.
منغملغتنامه دهخدامنغم . [ م ُ غ َم م ] (ع ص ) اندوهگین . (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || دهان و یا بینی بسته و پوشیده شده . || شتر زمام بسته . (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). رجوع به انغام شود.
تنغملغتنامه دهخداتنغم . [ ت َ ن َغ ْ غ ُ ] (ع مص ) سخن نرم گفتن . (تاج المصادر بیهقی ).سخن آهسته گفتن ، یقال : سکت فماتنغم . || آهسته سرائیدن . (منتهی الارب ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).