کوزهلغتنامه دهخداکوزه . [ زَ / زِ ] (ص ) کوز. کوژ. پشت خمیده . دوتا. (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به کوزه پشت شود.
کوزهلغتنامه دهخداکوزه . [ زَ /زِ ] (اِ) ظرفی است گردن دراز که در آن آب نگهدارند.(آنندراج ). صراحی سفالی آبخوری که گردن دراز تنگی دارد. (ناظم الاطباء). ظرفی است گلین و گردن دراز که درآن آب و مایعات دیگر ریزند. (فرهنگ فارسی معین ). ظرف سفالین با سری تنگ و با دس
کوزه کوزه کردنلغتنامه دهخداکوزه کوزه کردن . [ زَ زَ / زِ زِ ک َ دَ ] (مص مرکب )قاچ کردن . پهلو کردن خربزه و غیره را. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). تشرید. (زمخشری ، یادداشت ایضاً).
قوجهلغتنامه دهخداقوجه .[ ق ُ ج َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان حومه ٔ بخش تکاب شهرستان مراغه ، سکنه ٔ آن 616 تن . آب آن از چشمه سارها. ومحصول آن غلات ، بادام ، حبوب و کرچک . شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی زنان آنجا جاجیم بافی است .راه مالرو دارد. (از فر
قوجیهلغتنامه دهخداقوجیه . [ ] (معرب ، اِ) بمعنی قاسه است و قاسه به سریانی حلیون است . (از فهرست مخزن الادویه ).
قوزعلغتنامه دهخداقوزع . [ ق َ زَ ] (ع ص ، اِ) گردن بند لازم که پیوسته باشد . (منتهی الارب ) (آنندراج ). گویند: قلدتم قَلائِدَ قوازع ؛ ای طوقتم اطواقاً لاتفارقکم ابداً. (منتهی الارب ). || خزی و عار. (اقرب الموارد از تاج العروس ).
کوزه کوزه کردنلغتنامه دهخداکوزه کوزه کردن . [ زَ زَ / زِ زِ ک َ دَ ] (مص مرکب )قاچ کردن . پهلو کردن خربزه و غیره را. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). تشرید. (زمخشری ، یادداشت ایضاً).
کوزه انداختنلغتنامه دهخداکوزه انداختن . [ زَ/ زِ اَ ت َ ] (مص مرکب ) بادکش کردن با کوزه های دهان فراخ کوچک . بادکش با کوزه های خرد کردن ، و بیشتر این عمل با زنان که خون از ایشان بسیار رود، کنند و کوزه به کمرشان اندازند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
کوزه زدنلغتنامه دهخداکوزه زدن . [ زَ / زِ زَ دَ ] (مص مرکب )... و کاسه خوردن ، باده نوشیدن در کوزه و کاسه ، این تعبیر ارتباطی با «کاسه زدن و کوزه خوردن » ندارد. (کلیات شمس چ فروزانفر جزو هفتم ص 556) :
کوزه آویزلغتنامه دهخداکوزه آویز. [ زَ / زِ ] (اِ مرکب ) هرچیز که کوزه را بدان آویزان کنند. (ناظم الاطباء).
کوزه انداختنلغتنامه دهخداکوزه انداختن . [ زَ/ زِ اَ ت َ ] (مص مرکب ) بادکش کردن با کوزه های دهان فراخ کوچک . بادکش با کوزه های خرد کردن ، و بیشتر این عمل با زنان که خون از ایشان بسیار رود، کنند و کوزه به کمرشان اندازند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
کوزه زدنلغتنامه دهخداکوزه زدن . [ زَ / زِ زَ دَ ] (مص مرکب )... و کاسه خوردن ، باده نوشیدن در کوزه و کاسه ، این تعبیر ارتباطی با «کاسه زدن و کوزه خوردن » ندارد. (کلیات شمس چ فروزانفر جزو هفتم ص 556) :
کوزه آویزلغتنامه دهخداکوزه آویز. [ زَ / زِ ] (اِ مرکب ) هرچیز که کوزه را بدان آویزان کنند. (ناظم الاطباء).
کوزه اندازلغتنامه دهخداکوزه انداز. [ زَ / زِ اَ ] (نف مرکب ) آنکه کوزه اندازد. رجوع به کوزه انداختن شود.
کوزه بازلغتنامه دهخداکوزه باز. [ زَ / زِ ] (نف مرکب ) جهیزگر. (آنندراج ) : گل نغمه دولاب را ز اهتزازکند بر سر جاه خود کوزه باز.ملاطغرا (از آنندراج ).
شکرکوزهلغتنامه دهخداشکرکوزه . [ ش َ ک َ کو زَ / زِ ] (اِ مرکب ) شاید مصحف شکرپوزه و شکربوزه باشد. (یادداشت مؤلف ) : نادیده دهانت که گمان برد که هرگزخوشتر ز شکرکوزه بود پسته سفالی . سیدحسن غزنوی . ||
کاسه و کوزهلغتنامه دهخداکاسه و کوزه . [ س َ / س ِ وُ زَ / زِ ] (ترکیب عطفی ، اِمرکب ) اثاث البیت . (آنندراج ). کاسه کوزه : کاسه و کوزه ٔ افلاک شکستن داردچند بیهوده دل اهل هنررا شکند. <p class="aut
کاسه کوزهلغتنامه دهخداکاسه کوزه . [ س َ / س ِ زَ / زِ ] (اِ مرکب ، از اتباع ) کاسه و کوزه . - کاسه کوزه اش را بهم زدن ؛ کنایه از دستگاه کسی را بهم زدن .- کاسه کوزه ها را گردن کسی ش
کشف کوزهلغتنامه دهخداکشف کوزه . [ ک َ ش َ زَ / زِ ] (اِ مرکب ) کوزه ٔ دهان فراخ . مِسطَح . (یادداشت مؤلف ).
قره کوزهلغتنامه دهخداقره کوزه . [ ق َ رَ زَ ] (اِخ ) یکی از بلوکات حکومت نشین کردستان . کردستان امروز به یک حوزه ٔ مرکزی و ده حاکم نشین جزء تقسیم میشود و یکی از آن حاکم نشین ها قره کوزه است . (از جغرافیای غرب ایران ص 72).