گزیدهفرهنگ فارسی عمیدپسندیده؛ انتخابشده. گزینه.⟨ گزیده کردن: (مصدر متعدی) انتخاب کردن؛ برگزیدن.
گزیدهلغتنامه دهخداگزیده . [ گ َ دَ / دِ ] (ن مف ) دندان زده . (آنندراج ). نیش زده ، چون : سگ گزیده ، مارگزیده و کژدم گزیده : گزیده مار را افسون پدید است گزیده جهل را که شناسد افسون . ناصرخسرو.سگ گزی
گزیدهلغتنامه دهخداگزیده . [ گ ُ دَ / دِ ] (ن مف ) پسندیده . انتخاب کرده شده . (برهان ) (آنندراج ): خِلص ؛ خلاصه گزیده از هر چیزی . خلصان ، صرح ؛ خالص و بی آمیغ از هر چیزی و گزیده ٔ آن . صیاب ؛ برگزیده از هر چیزی . صوابه ؛ گزیده از هر چیزی و از غنیمت . صفی ؛ خا
پیزیدیهلغتنامه دهخداپیزیدیه . [ دی ِ ] (اِخ ) نام قدیم ناحیتی به آسیای صغیر، واقع در جنوب فریژی (فریجیه ). رجوع به پیسدیه شود.
چزدهلغتنامه دهخداچزده . [ چ َ دَ / دِ ] (اِ) بمعنی چزدره است که جزغاله باشد، یعنی دنبه و پیه ریزه کرده ٔ بریان شده . (برهان ). دنبه و پیه ریزه کرده ٔ بریان شده ، که جزغاله نیز گویند. (انجمن آرا) (آنندراج ). پاره های دنبه و پیه بریان کرده ٔ روغن گرفته . (ناظم
زدعلغتنامه دهخدازدع . [ زَ ] (ع مص ) گاییدن و فعل آن از باب فتح آید. (از منتهی الارب ). زَدَع َ؛ یعنی نزدیکی کرد زن را. (ترجمه ٔ قاموس ). جوهری و مؤلف لسان العرب این ماده را نیاورده اند.
خلوت گزیدهلغتنامه دهخداخلوت گزیده . [ خ َل ْ وَ گ ُ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) عزلت گزیده . منزوی . خلوت اختیار کرده : خلوت گزیده را بتماشا چه حاجت است چون کوی دوست هست بصحرا چه حاجت است .حافظ.
سگ گزیدهلغتنامه دهخداسگ گزیده . [ س َ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) آنکه سگ او را گزیده باشد. بی تاب . ناراحت : لب تشنه ترم ز سگ گزیده از دست کس آب چون ستانم . خاقانی .زآن آب آذرآسا زانسان همی هراسم ک
مگس گزیدهلغتنامه دهخدامگس گزیده . [ م َ گ َ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) چیزی که مگس آن را گزیده باشد. نیش زده شده بوسیله ٔ مگس : چون خربزه ٔ مگس گزیده به گر شوم از شکر بریده .نظامی .
افعی گزیدهلغتنامه دهخداافعی گزیده . [ اَ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) آنکه افعی او را گزیده باشد.- امثال : افعی گزیده از شکل ریسمان می ترسد ؛ یعنی کسی که از موذیی آزاری کشیده باشد همیشه از مثل و شبیه او ترسد. م
گزیده ٔ عدنانلغتنامه دهخداگزیده ٔ عدنان .[ گ ُ دَ ی ِ ع َ ] (اِخ ) پنجمین کسی که ممدوح رودکی بود و مدح او در اشعار رودکی دیده میشود : گرنه مرا بوعمر دلاور کردی وآنگه دستوری گزیده ٔ عدنان زهره کجا بودمی به مدح امیری کز پی او آفرید گیتی یزدان . <p class="autho
گزیده ٔ عدنانلغتنامه دهخداگزیده ٔ عدنان .[ گ ُ دَ ی ِ ع َ ] (اِخ ) پنجمین کسی که ممدوح رودکی بود و مدح او در اشعار رودکی دیده میشود : گرنه مرا بوعمر دلاور کردی وآنگه دستوری گزیده ٔ عدنان زهره کجا بودمی به مدح امیری کز پی او آفرید گیتی یزدان . <p class="autho
گزیده کردنلغتنامه دهخداگزیده کردن . [ گ ُ دَ / دِ ک َ دَ ] (مص مرکب ) انتخاب کردن : ز صد دستان که او را بود در سازگزیده کرد سی لحن خوش آواز.نظامی .
خلوت گزیدهلغتنامه دهخداخلوت گزیده . [ خ َل ْ وَ گ ُ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) عزلت گزیده . منزوی . خلوت اختیار کرده : خلوت گزیده را بتماشا چه حاجت است چون کوی دوست هست بصحرا چه حاجت است .حافظ.
سگ گزیدهلغتنامه دهخداسگ گزیده . [ س َ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) آنکه سگ او را گزیده باشد. بی تاب . ناراحت : لب تشنه ترم ز سگ گزیده از دست کس آب چون ستانم . خاقانی .زآن آب آذرآسا زانسان همی هراسم ک
مارگزیدهلغتنامه دهخدامارگزیده . [ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) مارزده . آنکه مار او را زده باشد. سلیم . مسلوم . ملدوغ . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). سلیم . (ترجمان القرآن ) (دهار). لدیغ. (منتهی الارب ) (دهار). ملدوغ . (منتهی الارب ) : سل
ناگزیدهلغتنامه دهخداناگزیده . [ گ َ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) نیش ناخورده . نگزیده . غیرملدوغ . مقابل گزیده . رجوع به گزیده شود.
ناگزیدهلغتنامه دهخداناگزیده . [ گ ُ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) غیرمرجح . ناپسندیده . پسندناشده . نگزیده . گزیده ناشده . انتخاب ناشده . مطرود. مقابل گزیده . رجوع به گزیده و برگزیده شود.