ترجمه مقاله

باقر

لغت‌نامه دهخدا

باقر. [ ق ِ ] (اِخ ) امام محمد. لقب امام [ پنجم ] ابی عبداﷲ و ابی جعفر محمدبن امام علی زین العابدین بن امام حسین بن علی بن ابی طالب باشد. وی بسال 57 هَ. ق . در مدینه تولد یافت ، مادرش فاطمه دختر حسن بن علی بود، 57 سال زندگی کرد و در مدینه بسال 114 هَ . ق . درگذشت و در بقیع نزد پدرش بخاک سپرده شد. این لقب بمناسبت تبحر امام در علوم بایشان داده شده است . (از تاج العروس ) (منتهی الارب ). چه او علوم النبیین را میشکافت . (یادداشت مؤلف ). ولادت آنحضرت روز دوشنبه سیم صفر یا در غره ٔ رجب سال 57 هَ . ق . در مدینه ٔ منوره واقع شد. آن حضرت در واقعه ٔ کربلا حضور داشت و در آنوقت چهار سال از سن مبارکش گذشته بود، مادرش حضرت فاطمه دختر امام حسن مجتبی بود که او را ام عبداﷲ میگفتند، القاب شریفه اش باقر و شاکر و هادی است . در تذکره ٔ سبط ابن الجوزی مسطور است که آنحضرت را باقر نامیدند از کثرت سجود آن حضرت ، و بعضی گفته اند که آن حضرت را بسبب غزارت و کثرت علمش باقر نامیدند. نقش نگین آن حضرت «العزةلِلّه » و «العزةللّه جمیعاً» بوده . در تاریخ وفات آن حضرت اختلاف است و اقرب احتمال آن است که روز دوشنبه هفتم ذی حجه ٔ سال 114 هَ . ق . اتفاق افتاده است در مدینه ٔ مشرفه ، و این در ایام خلافت هشام بن عبدالملک بود، و گفته شد که آن حضرت را ابراهیم بن ولیدبن عبدالملک بن مروان به زهر شهید کرده و شاید به امر هشام بوده ، و قبر مقدس آن حضرت باتفاق در بقیع واقع شده در پهلوی پدر و جد بزرگوارش حضرت امام حسن . اولاد آن حضرت بروایت شیخ مفید و طبرسی و دیگران از ذکور و اناث هفت نفرند: ابوعبداﷲ جعفربن محمد و عبداﷲ از بطن ام فروه دختر قاسم بن محمدبن ابی بکر، ابراهیم و عبیداﷲ از بطن ام حکیم و هر دو در ایام حیات پدردر گذشتند، علی و زینب و ام سلمه که از ام ولد بودند (بعضی گویند ام سلمه از مادر دیگر بوده است ). (از منتهی الآمال ج 2 ص 78). و رجوع به محمدباقر، و همچنین به حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 68 - 70 و تذکرةالاولیاءعطار ج 2 ص 266 و کتب تواریخ اسلامی شود :
سپس باقر و سجاد روم در ره دین
تو بقر رو سپس عامه کایشان بقرند.

ناصرخسرو.


ترجمه مقاله