چارپای
لغت‌نامه دهخدا
چارپای . (اِ مرکب ) هر حیوانی که دارای چهار دست و پا باشد. چارپا. چاروا. ذوات الاربع || مرکب سواری چون اسب و استر و خر و شتر و امثال آن . ستور. نعم . بهیمه . ماشیه . مال :
سکندر بدو گفت تاریک جای
بدو اندرون چون رود چارپای .
تبه شد بسی مردم و چارپای
یکی را نبد خنگ جنگی به جای .
ز بس مردن مردم و چارپای
پیی را نبد بر زمین نیز جای .
بدادی ز گنج آلت و چارپای
نماندی که پایش برفتی ز جای .
به ره بر یکی نامور دید جای
بسی اندرو مردم و چارپای .
درختان شده خشک و ویران سرای
همه مرز بی مردم و چارپای .
کسی را کجا تخم یا چارپای
بهنگام ورزش نبودی بجای .
مرا تخت و گنج است و هم چارپای
بدینسان بمانم سزاوار جای .
همه هر چه دید اندرو چارپای
بیفکند و ز یشان بپرداخت جای .
به ایران نمانم بر و بوم و جای
نه کاخ و نه ایوان و نه چارپای .
ز خون چنان بی زبان چارپای
چه آمد بر آن مرد ناپاکرای .
ستایش گرفتند بر رهنمای
فزایش گرفت از گیا چارپای .
در و دشت گل بود و بام و سرای
جهان گشت پر سبزه و چارپای .
ز ایوان و خرگاه و پرده سرای
همان خیمه و آخور و چارپای .
با چنین چارپای لنگ بود
سوی هفت آسمان شدن دشوار.
در این چارسو چند سازیم جای
شکم چارسو کرده چون چارپای .
|| گوسپند و گاو :
مر او را ز دوشیدنی چارپای
ز هر یک هزار آمدندی بجای .
ز هر گونه از مرغ و از چارپای
خورش کرد و آورد یک یک بجای .
|| چارپایه ٔ تخت :
کعبه است حضرت او کز چارپای تختش
بیرون ز چارارکان ، ارکان تازه بینی .
سکندر بدو گفت تاریک جای
بدو اندرون چون رود چارپای .
فردوسی .
تبه شد بسی مردم و چارپای
یکی را نبد خنگ جنگی به جای .
فردوسی .
ز بس مردن مردم و چارپای
پیی را نبد بر زمین نیز جای .
فردوسی .
بدادی ز گنج آلت و چارپای
نماندی که پایش برفتی ز جای .
فردوسی .
به ره بر یکی نامور دید جای
بسی اندرو مردم و چارپای .
فردوسی .
درختان شده خشک و ویران سرای
همه مرز بی مردم و چارپای .
فردوسی .
کسی را کجا تخم یا چارپای
بهنگام ورزش نبودی بجای .
فردوسی .
مرا تخت و گنج است و هم چارپای
بدینسان بمانم سزاوار جای .
فردوسی .
همه هر چه دید اندرو چارپای
بیفکند و ز یشان بپرداخت جای .
فردوسی .
به ایران نمانم بر و بوم و جای
نه کاخ و نه ایوان و نه چارپای .
فردوسی .
ز خون چنان بی زبان چارپای
چه آمد بر آن مرد ناپاکرای .
فردوسی .
ستایش گرفتند بر رهنمای
فزایش گرفت از گیا چارپای .
فردوسی .
در و دشت گل بود و بام و سرای
جهان گشت پر سبزه و چارپای .
فردوسی .
ز ایوان و خرگاه و پرده سرای
همان خیمه و آخور و چارپای .
فردوسی .
با چنین چارپای لنگ بود
سوی هفت آسمان شدن دشوار.
سنائی .
در این چارسو چند سازیم جای
شکم چارسو کرده چون چارپای .
نظامی .
|| گوسپند و گاو :
مر او را ز دوشیدنی چارپای
ز هر یک هزار آمدندی بجای .
فردوسی .
ز هر گونه از مرغ و از چارپای
خورش کرد و آورد یک یک بجای .
فردوسی .
|| چارپایه ٔ تخت :
کعبه است حضرت او کز چارپای تختش
بیرون ز چارارکان ، ارکان تازه بینی .
خاقانی .
