آخال
لغت‌نامه دهخدا
آخال . (اِ) سقط. افکندنی . نابکار. حشو. فضول . بدترین چیزی . (فرهنگ اسدی ، خطی ). و این کلمه صورتی از آشغال متداول امروز است :
از عمر نمانده ست برِ من مگر آمرغ
در کیسه نمانده ست بمن بر مگر آخال .
از بس گل مجهول که در باغ بخندید
نزدیک همه کس گل معروف شد آخال .
ای مشکفشان زلفین ای غالیه گون خال
با هر دو بود غالیه و مشک چو آخال .
جاهی و جلالی که بصندوق درون است
جاهی و جلالی است گران سنگ و پرآخال .
|| تراشه ٔ چوب و قلم و خس و خاشاک و رُفته ٔ جاروب :
دامن تردامنان عقل در آخال کش
ساعد هودج کشان عشق پر خلخال کن .
|| جُفاء. جفال . آب آورد :
دُرِّ معنی در بن دریای عزلت جای ساخت
وز پی دعوی بروی آبها آخال ماند.
و رجوع به آشغال شود.
از عمر نمانده ست برِ من مگر آمرغ
در کیسه نمانده ست بمن بر مگر آخال .
کسائی مروزی .
از بس گل مجهول که در باغ بخندید
نزدیک همه کس گل معروف شد آخال .
فرخی .
ای مشکفشان زلفین ای غالیه گون خال
با هر دو بود غالیه و مشک چو آخال .
قطران .
جاهی و جلالی که بصندوق درون است
جاهی و جلالی است گران سنگ و پرآخال .
ناصرخسرو.
|| تراشه ٔ چوب و قلم و خس و خاشاک و رُفته ٔ جاروب :
دامن تردامنان عقل در آخال کش
ساعد هودج کشان عشق پر خلخال کن .
سنائی .
|| جُفاء. جفال . آب آورد :
دُرِّ معنی در بن دریای عزلت جای ساخت
وز پی دعوی بروی آبها آخال ماند.
سنائی .
و رجوع به آشغال شود.
