ابلونیوس اسکندرانی

ابلونیوس اسکندرانی . [ اَ ب ُل ْ ل ُ س ِ اِ ک َ دَ ] (اِخ ) مهندس و منجم یونانی از مردم برغه در بامفیلیا ، ساکن اسکندریه (205 ق . م .)، معاصر بطلمیوس چهارم . او نخستین کس است که خواص قطع مخروطات رادریافته . و امروز رساله ای در هشت مقاله از او برجای است و کتب دیگری نیز داشته که بعض اجزاء آن در دست است . (معجم تاریخی و جغرافیائی دزبری و باشله ). و ابن الندیم علاوه بر هشت مقاله ٔ مزبوره ، کتب ذیل را نیز که به عربی ترجمه شده از او نام برده : کتاب قطعالخطوط علی نسبة، در دو مقاله . کتاب فی النسبة المحدودة دردو مقاله . مقاله ٔ اولای آنرا ثابت اصلاح کرده و دومی نیز به عربی نقل شده لکن مفهوم نیست . کتاب قطعالسطوح علی نسبة در یک مقاله . کتاب الدوائرالمماسة. ثابت بن قره گوید از کتب او مقاله ای است به نام ان الخطین اذا خرجا علی اقل من زاویتین قائمتین یلتقیان . و بعض کتب او از جمله چهار مقاله ٔ مخروطات را اوطوقیوس عسقلانی (540 م .) اصلاح کرده وچهار مقاله ٔ آنرا هلال بن ابی هلال حمصی با مراقبت احمدبن موسی به عربی نقل کرده و سه مقاله ٔ دیگر را باضافه ٔ چهار شکل مقاله ٔ هشتم که به دست آمده است ثابت بن قره به عربی آورده است . (نقل به اختصار از ابن الندیم ).و قفطی گوید اصل کتاب اصول هندسه ٔ اقلیدس از اوست واقلیدس تنها به امر یکی از ملوک اسکندرانی بنقل و تفسیر آن پرداخته و از این رو کتاب بدو منسوب شده است . و بعض اصحاب تراجم عرب باین حکیم لقب نجار میدهند.