ترجمه مقاله

ابن السکیت

لغت‌نامه دهخدا

ابن السکیت . [ اِ نُس ْ س ِک ْ کی ] (اِخ ) ابویوسف یعقوب بن اسحاق سکیت ایرانی خوزی اهوازی ، از مردم قریه ٔ دورق . او در نحو بر پدر مقدم بود چنانکه سکیت در شعر بر او تقدم داشت . مولد او بغداد است ، و یعقوب پس از صحبت بزرگان و ائمه ٔ لغت عصر و استفادات از آنان بجمع و تصحیح لغات ببادیه میان قبائل عرب شدسپس چندی در بغداد و سامره بتدریس پرداخت . او از اصحاب کسائی و در انواع علم متصرف و یکی از امامان نحوبمذهب کوفیین بود و متوکل خلیفه تعلیم و تربیه ٔ دو فرزند خود معتز و مؤید به او محول داشت و او را پسری بوده به نام یوسف که ندیمی معتضد خلیفه میکرد. یعقوب دوستدار اهل بیت بود و مذهب شیعه داشت . وقتی خلیفه از او پرسید حسنین را دوست تر داری یا دو فرزند مرا؟ گفت من تو و فرزندان تو را با قنبر غلام علی برابر ندارم ، متوکل برآشفت و فرمان کرد تا زبان او از کام بیرون کردند و غلامان خلیفه او را به بدترین صورت بکشتند. او راست : کتاب اصلاح المنطق . کتاب الالفاظ. کتاب الامثال . کتاب الاضداد. کتاب النبات و الشجر. کتاب القلب والابدال . کتاب الزبرج . کتاب البحث . کتاب المقصور والمدود. کتاب المذکر و المؤنث . کتاب الاجناس و آن مجلدی ضخم است . کتاب الفرق . کتاب السرح و اللجام . کتاب فعل و افعل . کتاب الابل . کتاب النوادر. کتاب معانی الشعرالکبیر و کتاب معانی الشعرالصغیر. کتاب الایام و اللیالی . کتاب سرقات الشعراء و ما اتفقوا علیه و غیرها. و نیزشروحی بر بعض دواوین عرب داشته و دیوان امرءالقیس بن حجر گرد کرده است . قتل او به سال 246 هَ .ق . بود.
ترجمه مقاله