ابن قوطیه

ابن قوطیه . [ اِ ن ُ طی ی َ ] (اِخ ) ابوبکر محمدبن عمربن عبدالعزیزبن ابراهیم بن عیسی بن مزاحم .پدرش از مردم اشبیلیه و مولد و منشاء او قرطبه است .وی در اشبیلیه حدیث و ادب آموخت و در لغت و حدیث و فقه و تاریخ ، خاصه تاریخ اشبانیه (اسپانیا) و رجال آن ناحیت براعت یافت . ابوالحزم خلف بن عیسی و ابن فرضی از شاگردان اویند. چندی بتوسط ابوعلی قالی از دست حکم بن ناصر منصب قضا و مدتی ریاست شرطه داشت . او راست : کتاب تاریخ فتح اندلس ، مشتمل بر وقایع آن ملک از آغاز سلطه ٔ مسلمین تا زمان عبدالرحمن سیم . کتاب تصاریف الافعال . کتاب المقصور و الممدود. و قطعاتی از شعر. وفات او367 هَ .ق . و قوطیه که صاحب ترجمه بدو منسوب است لقب جده ٔ پدری او یکی از شاهزاده خانمهای اشبان (اسپانیا) است مسماة بسارا، و این زن دختر وبة بن غیطشه پادشاه قوطی بوده است . و پس از فتح اندلس به دست طارق مولی موسی بن نصیر، این زن بشکایت از عم ّ خویش ارطباس به شام نزد هشام بن عبدالملک رفت و عیسی بن مزاحم جدّ محمد صاحب ترجمه او را بزنی کرد و او با عیسی شوی خود با سفارش نامه ٔ خلیفه باندلس رفت و عامل عبدالملک بدانجا دست ظلم ارطباس از او کوتاه کرد.