اتفاقیه

اتفاقیه . [ اِت ْ ت ِ قی ی َ ] (ع ص نسبی ) قضیه ٔ شرطیه ٔ متصله . و آن قضیه ای است که دراو حکم شود به صدق تالی بر فرض صدق مقدم و علاقه ای بین آنها موجود نیست بلکه بمجرّد صدق آن دو این قضیه اتفاق می افتد؛ مثلاً: ان کان الانسان ناطق فالحمار ناهق . بعضی گفته اند اتفاقیه فقط عبارت است از صدق تالی خواه مقدم راست باشد یا دروغ ، و این را اتفاقیه ٔ عامه و اولی را اتفاقیه ٔ خاصه گویند و (میان آن دو از نسب ) عموم و خصوص است زیرا هر وقت مقدم راست آمد تالی راست است و عکس این درست نیست . (تعریفات جرجانی ).