ارداشس
لغت‌نامه دهخدا
ارداشس . [ اَ ش ِ ] (اِخ ) بزبان ارمنی اردشیر (ارتخشیر، ارته خشثره ) را ارداشس گفته اند و چند تن از بزرگان ارمنستان بدین نام خوانده شده اند از آن جمله : ارداشس (برومی : آرتاکسیاس ) پسر ارتاواسد. رومیان پس از تصرف ارمنستان (در عصر اشک چهاردهم فرهاد چهارم ) ارداشس را که ارمنیان بجای پدر بسلطنت نشانده بودند، شکست دادند و اوبدربار فرهاد چهارم اشکانی فرار کرد. (ایران باستان ص 2375). ارداشس پسر ارشک ، وی 26 سال در ارمنستان سلطنت کرد و ارشک کبیر (یا ارشگان ) پسر اوست . (ایران باستان ص 2585). ارداشس نوه ٔ وال ارشک پادشاه ارمنستان که مورد علاقه ٔ جدّ خویش بود. (ایران باستان ص 2586 و 2587). ارداشس پادشاه ارمنستان (از خاندان اشکانی )، وی پس از ارشک 25 سال سلطنت کرد. (ایران باستان ص 2598). ارداشس برادر اِروآن ، پسر ارشک ، پادشاه ارمنستان (از خاندان اشکانی ) وی 52 سال سلطنت کرد. (ایران باستان ص 2597). ارداشس پسر سَندروگ وی پس از سندروگ (خواهر آبگار) از پادشاهان ارمنستان (از خاندان اشکانی ) 41 سال حکومت کرد. (ایران باستان ص 2598).
لِروب نای اِدِسی نویسنده ٔ شامی گوید (از فصل بیست وهشتم کتاب موسی خورونی ): وقتی که آبگار (پادشاه خسرون دست نشانده ٔ دولت پارت ) بپارس (یعنی ایران ) رفت ، دید آرداشس پسر آرشاویر بر تخت نشسته و برادرهای او با وی در مجادله هستند، زیرا او میخواست بر آنان سلطنت کند و این برخلاف میل برادران بود. از این جهت آرداشس آنانرا از هر طرف محاصره و تهدید کرد که همه ٔ آنان را معدوم گرداند جدائی و منازعه بین سربازان و اقرباء و متحدین ایشان حکمفرما بود، زیرا شاه ارشاویر سه پسر و یک دختر داشت . بزرگترین پسر وی آرداشس بود، دوم قارن ، سوم سورِن . خواهرشان گُشم نام زن سردار تمامی آریک ها بود و ارشاویرا او را بدامادی برگزیده بود. آبگار به پسران ارشاویر تکلیف کرد صلح کنند و بدین شرایط برادران آشتی کردند: آرداشس سلطان باشد و پس از او اعقاب وی بسلطنت رسند. (ایران باستان صص 2600- 2602، و نیز ص 2609 و 2610).
لِروب نای اِدِسی نویسنده ٔ شامی گوید (از فصل بیست وهشتم کتاب موسی خورونی ): وقتی که آبگار (پادشاه خسرون دست نشانده ٔ دولت پارت ) بپارس (یعنی ایران ) رفت ، دید آرداشس پسر آرشاویر بر تخت نشسته و برادرهای او با وی در مجادله هستند، زیرا او میخواست بر آنان سلطنت کند و این برخلاف میل برادران بود. از این جهت آرداشس آنانرا از هر طرف محاصره و تهدید کرد که همه ٔ آنان را معدوم گرداند جدائی و منازعه بین سربازان و اقرباء و متحدین ایشان حکمفرما بود، زیرا شاه ارشاویر سه پسر و یک دختر داشت . بزرگترین پسر وی آرداشس بود، دوم قارن ، سوم سورِن . خواهرشان گُشم نام زن سردار تمامی آریک ها بود و ارشاویرا او را بدامادی برگزیده بود. آبگار به پسران ارشاویر تکلیف کرد صلح کنند و بدین شرایط برادران آشتی کردند: آرداشس سلطان باشد و پس از او اعقاب وی بسلطنت رسند. (ایران باستان صص 2600- 2602، و نیز ص 2609 و 2610).
