اسحاق افندی

اسحاق افندی . [ اِ اَ ف َ ] (اِخ ) (خواجه ...) یکی از مشهورترین علمای متأخر عثمانی . وی چند زبان شرقی و غربی میدانست و در علوم متنوعه و مخصوصاً ریاضی و فنون حکمت و طبیعیات و هیئت و نجوم صاحب ید طولی بود. اثری جامع و مفصل در علوم ریاضی و هیئت و حکمت و کیمیا در 4 مجلّد تألیف کرده است و آثار دیگرهم دارد، و او اوّل کسی است که کتب فنیه را از السنه ٔ اروپائی بترکی ترجمه کرده است . وی به کتب علمی و فنی مغرب زمین نیک واقف بود و اصطلاحات فنی مغربیان رابا اصطلاحات فنّی دانشمندان مشرق زمین تطبیق و ترجمه کرده و نیز برای کلماتی که در عربی مقابل ندارند الفاظ جدیده وضع کرده است . مختصر آنکه وی رئیس و امام کسانی است که با تمام جد و جهد علوم و فنون جدیده را بزبان ترکی نقل کرده اند. او اصلاً یهودی بود و به دین اسلام گروید و قرآن را از حفظ میدانست و مدتها رئیس مهندسخانه ٔ برّی شد و در اوائل عهد سلطان عبدالمجیدخان رحلت کرد. کتابی راجع بزراعت بعنوان خانه ٔ روستایی بزبان ترکی ترجمه کرده است . (قاموس الاعلام ترکی ).