اسود
لغت‌نامه دهخدا
اسود. [ اَ وَ ] (ع ص ، اِ) سیاه . مؤنث : سَوْداء. ج ، سود. (مهذب الاسماء). ضد ابیض :
گاه چون زنگیان بوی اسود
گه چو سقلابیان شوی احمر.
|| مهتر و بزرگ قوم . ج ،اَساوِد. || مار بزرگ . (مؤید الفضلاء). مار بزرگ سیاه . (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ). قسمی ماربزرگ است که در آن سیاهی است . ج اَساوِد. || کژدم . || عرب . || گنجشک . (منتهی الارب ). || مال بسیار. اسباب . ج ، اساود. || ذات مردم . || میان دل . || آب صافی . (مهذب الاسماء). || (ن تف ) نعت تفضیلی از سیادت . بزرگتر. مهتر. بزرگوارتر. اسود من الاحنف . || اجل ّ: هو اسود من فلان ؛ ای اجل ّ منه و اسخی و اعطی للمال و احلم . (منتهی الارب ): انا من قوم منهم او فی العرب و اسودالعرب . (فرزدق به سلیمان بن عبدالملک ). || سهم اسود؛ تیر مبارک . یتیمَّن به کأنّه اسودّ من ؛ کثرة ما اصابه الید. (منتهی الارب ). || اسود قلب ؛ سویدای دل . دانه ٔ دل . || اسود یا اسود سالخ ؛ مار بزرگی که در آن سیاهی باشد. رجوع به اسود سالخ شود. || نوعی یاقوت را گویند که نفطی (؟) و کحلی بود. (الجماهر بیرونی ص 79).
گاه چون زنگیان بوی اسود
گه چو سقلابیان شوی احمر.
مسعودسعد.
|| مهتر و بزرگ قوم . ج ،اَساوِد. || مار بزرگ . (مؤید الفضلاء). مار بزرگ سیاه . (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ). قسمی ماربزرگ است که در آن سیاهی است . ج اَساوِد. || کژدم . || عرب . || گنجشک . (منتهی الارب ). || مال بسیار. اسباب . ج ، اساود. || ذات مردم . || میان دل . || آب صافی . (مهذب الاسماء). || (ن تف ) نعت تفضیلی از سیادت . بزرگتر. مهتر. بزرگوارتر. اسود من الاحنف . || اجل ّ: هو اسود من فلان ؛ ای اجل ّ منه و اسخی و اعطی للمال و احلم . (منتهی الارب ): انا من قوم منهم او فی العرب و اسودالعرب . (فرزدق به سلیمان بن عبدالملک ). || سهم اسود؛ تیر مبارک . یتیمَّن به کأنّه اسودّ من ؛ کثرة ما اصابه الید. (منتهی الارب ). || اسود قلب ؛ سویدای دل . دانه ٔ دل . || اسود یا اسود سالخ ؛ مار بزرگی که در آن سیاهی باشد. رجوع به اسود سالخ شود. || نوعی یاقوت را گویند که نفطی (؟) و کحلی بود. (الجماهر بیرونی ص 79).
