اظهری شیرازی
لغت‌نامه دهخدا
اظهری شیرازی . [ اَ هََ ی ِ شی ] (اِخ ) وی شاعر عصر صفوی بوده . در تذکره ها نام وی نیامده و چنانکه خود او در پایان دیوان خویش تصریح کرده نامش بوداق بوده و نیز ازابیات وی برمی آید که بسال 991 هَ . ق . متولد شده است . نسخه ٔ خطی دیوان وی در کتابخانه ٔ مدرسه ٔ سپهسالار بشماره ٔ 515 موجود است که دارای قصاید و غزلیات و قطعات و مثنوی و رباعیات می باشد. در آغاز دیوان که بسال 1030 هَ . ق . نوشته شده دیباچه ای بنثر دارد و در آغاز غزلیات وی نیز دیباچه ٔ دیگر منثوری است . از ابیات نسخه ٔ مزبور معلوم می شود که شاعر تا سال 1061 هَ .ق . زنده بوده و در آن هنگام 70 سال داشته است . وی در این بیت تصریح کرده است که اصل او از شیراز است :
گر نیم یونانی اما اصلم از شیراز بس
کو حکیمی تا ز فضلم مایه ٔ حکمت برد...
از برخی از ابیاتی که در دیوان وی هست معلوم می شود که وی در تاریخ 1012 هَ . ق . 21 ساله بوده است . اظهری هر یک از قصاید خویش را بنامهایی بدین سان نامگذاری کرده است : ضیاءالقلوب ، منتخب النفایس ، تحفةالخیال ، امواج العباد و جز اینها. شاعر از اظهری دیگری که در اصفهان می زیسته و تخلص وی را بخود اختصاص داده بدین سان شکایت آغازکرده است :
قریب پنجه سال است کین تخلص من
به اظهری شده در روزگار افسانه
ز حال غره ٔ بی دانشی ، ابوجهلی
که در فرایض اسلام هست بیگانه
بخود تخلص من بسته از تهی مغزی
که تا بگویند او نیز هست فرزانه .
رجوع به همان صفحه و صفحه ٔ بعد و الذریعه ذیل اظهری شیرازی شود.
گر نیم یونانی اما اصلم از شیراز بس
کو حکیمی تا ز فضلم مایه ٔ حکمت برد...
از برخی از ابیاتی که در دیوان وی هست معلوم می شود که وی در تاریخ 1012 هَ . ق . 21 ساله بوده است . اظهری هر یک از قصاید خویش را بنامهایی بدین سان نامگذاری کرده است : ضیاءالقلوب ، منتخب النفایس ، تحفةالخیال ، امواج العباد و جز اینها. شاعر از اظهری دیگری که در اصفهان می زیسته و تخلص وی را بخود اختصاص داده بدین سان شکایت آغازکرده است :
قریب پنجه سال است کین تخلص من
به اظهری شده در روزگار افسانه
ز حال غره ٔ بی دانشی ، ابوجهلی
که در فرایض اسلام هست بیگانه
بخود تخلص من بسته از تهی مغزی
که تا بگویند او نیز هست فرزانه .
(از فهرست کتابخانه ٔ مدرسه ٔ سپهسالار ج 2 ص 561).
رجوع به همان صفحه و صفحه ٔ بعد و الذریعه ذیل اظهری شیرازی شود.
