اوحدی کرمانی
لغت‌نامه دهخدا
اوحدی کرمانی . [ اَ ح َ ی ِ ک ِ ] (اِخ ) ابن ابی الفخر ملقب به اوحدالدین . از مشاهیر عرفا و مشایخ قرن ششم و اوائل قرن هفتم و متوفی در سنه ٔ 635 هَ . ق .از مریدان شیخ رکن الدین سجاسی بود و بصحبت شیخ محیی الدین ابن العربی نیز رسیده ، ابن عربی در باب هشتم فتوحات مکیه حکایتی که خود او شفاهاً از اوحدالدین شنیده روایت کرده و آن در نفحات الانس ص 685 در ترجمه ٔ اوحدالدین منقول است . در کتاب آثار البلاد تألیف زکریابن محمدبن محمود قزوینی متوفی در سنه ٔ 682 شرح حال مختصری از صاحب ترجمه مذکور است و این دو بیت از او نقل شده است :
با دل گفتم خدمت شاهی کم گیر
چون سر ننهاده ای کلاهی کم گیر
دل گفت مرا از این سخن کمتر گو
کردی و دهی و خانقاهی کم گیر.
کلمه ٔ ننهاده ای در اصل متن چاپی «نهاده ای » مرقوم است که وزن با آن فاسد است . «کردی » در مصراع اخیر بضم کاف است . و اگرچه خاندان کرکبوری مزبور ترکمان بوده اند، ولی ظاهراًاوحدالدین او را بمناسبت آنکه اکثریت سکنه ٔ اربل و آن نواحی کرد میباشند کرد خوانده است . در کتاب الحوادث الجامعه ٔ ابن الفوطی متوفی در سنه ٔ 723 در حوادث سنه ٔ 632 ذکری از وی رفته است . برای مزید اطلاع از شرح احوال صاحب ترجمه رجوع شود به مأخذ ذیل : فتوحات مکیه باب هشتم بنقل نفحات و طرائق الحقائق از آن ، آثارالبلاد ص 164، حوادث الجامعة ص 73، تاریخ گزیده ص 788. مجمل فصیح خوافی در حوادث سنه ٔ 635، نفحات الانس ص 428،429، 686، 689، حبیب السیر جزو 1 از چ 1 ص 67، هفت اقلیم در ذیل کرمان ، سفینة الاولیاء ص 179، ریاض العارفین صص 37 - 38، خزینةالاصفیاء ج 2، صص 265 - 266، مجمع الفصحا: ج 1 ص 89، طرائق الحقایق ج 2، صص 281 - 282 و شدالازار ص 310 و 311.
با دل گفتم خدمت شاهی کم گیر
چون سر ننهاده ای کلاهی کم گیر
دل گفت مرا از این سخن کمتر گو
کردی و دهی و خانقاهی کم گیر.
کلمه ٔ ننهاده ای در اصل متن چاپی «نهاده ای » مرقوم است که وزن با آن فاسد است . «کردی » در مصراع اخیر بضم کاف است . و اگرچه خاندان کرکبوری مزبور ترکمان بوده اند، ولی ظاهراًاوحدالدین او را بمناسبت آنکه اکثریت سکنه ٔ اربل و آن نواحی کرد میباشند کرد خوانده است . در کتاب الحوادث الجامعه ٔ ابن الفوطی متوفی در سنه ٔ 723 در حوادث سنه ٔ 632 ذکری از وی رفته است . برای مزید اطلاع از شرح احوال صاحب ترجمه رجوع شود به مأخذ ذیل : فتوحات مکیه باب هشتم بنقل نفحات و طرائق الحقائق از آن ، آثارالبلاد ص 164، حوادث الجامعة ص 73، تاریخ گزیده ص 788. مجمل فصیح خوافی در حوادث سنه ٔ 635، نفحات الانس ص 428،429، 686، 689، حبیب السیر جزو 1 از چ 1 ص 67، هفت اقلیم در ذیل کرمان ، سفینة الاولیاء ص 179، ریاض العارفین صص 37 - 38، خزینةالاصفیاء ج 2، صص 265 - 266، مجمع الفصحا: ج 1 ص 89، طرائق الحقایق ج 2، صص 281 - 282 و شدالازار ص 310 و 311.
