ایلاء

ایلاء. (ع مص ) (از «ول ی ») نزدیک نمودن . (منتهی الارب ). نزدیک گرداندن . (تاج المصادر بیهقی ) (المصادر زوزنی ). نزدیک کردن و نزدیک شدن .(آنندراج ). || دادن . (منتهی الارب ) (المصادر زوزنی ). || ولی کردن . || کاربر کسی انداختن . || وصیت کردن . || پشکناک شدن . (منتهی الارب ). || سوگند خوردن . (منتهی الارب ) (تاج المصادر بیهقی ) (ترجمان القرآن ترتیب عادل بن علی ص 23). || اداء قسم بر ترک وطی زوجه . از برای تحقق ایلاء لازم است که علاقه ٔزوجیت نتیجه ٔ عقد دائم باشد، منظور اضرار بزوجه باشد، قسم بلفظ جل جلاله باشد، زوج بالغ و عاقل و رشید باشد. در صورت تحقق ایلاء زوجه حق دارد به حاکم مراجعه نماید. حاکم بعد از انقضاء چهار ماه زوج را اجبار به نزدیکی با زوجه میکند و یا طلاق میدهد. نزدیکی زوج با زوجه مستلزم وجوب کفاره است بر زوج . رجوع به کتاب شرایع و دکری و کشاف اصطلاحات الفنون شود. سوگند خوردن و باین معنی با همزه ٔ مقلوب است و ایلاء در فقه سوگند خوردن مرد است از زن که نزدیکی با او نکند و حکم این سوگند چنان است که این مرد را مدت چهار ماه فرصت است . اگر رجوع در این مدت به زن کرد و کفاره داد حق تعالی از سرتقصیر او درگذرد و زن بر او حلال شود و اگر در این مدت که قدرت بازگشت و رجوع داشت بزن رجوع نکرد پس عزم طلاق و قصد جدایی داشت و به انقضای مدت چهار ماه طلاق بائن افتاد و نکاح مرتفع شد و این مختار حنفیه است و شافعیه و مالکیه . و حنبلیه گویند که مرد را چهار ماه فرصت است و زن را نمیرسد که در این مدت مطالبه با شوهر کند و بعد گذشتن چهار ماه اگر مردکفاره ٔ سوگند داده بزن رجوع نمود، حق تعالی بکرم خود گناه او می بخشد و اگر رجوع نکرد زن او را پیش قاضی می برد تا شوی او رجوع میکند یا طلاق میدهد. حق تعالی این حکم را در سوره ٔ بقره چنین بیان کرده : للذین یؤلون من نسائهم تربص اربعة اشهر فان فاووا فان اﷲ غفور رحیم و ان عزموا الطلاق فان اﷲ سمیع علیم . (قرآن 226/2 و 227). (آنندراج ). هو الیمین علی ترک وطی المنکوحة مدة مثل : واﷲ لا اجامعک اربعة اشهر. (تعریفات ).