بارومتر

بارومتر. [ م ِ ] (اِ مرکب ) میزان الهوا. آلتی است که برای اندازه گیری فشارهای جوی و نیز برای تعیین اندازه ٔ ارتفاع کوه ها بکار میرود. اسبابی است که برای نخستین بار بوسیله ٔ توریسلی (توریچلی ) برای تعیین فشار وارده بر سطح آزاد جیوه بکار رفت . و این نوع بارومتر معمولی است . مأخوذ از فرانسه ، آلتی است که در معرفت فشار هوا و بالملازمه در معرفت تغییر جو استعمال میکنند و این آلت را در سال 1053 هَ . ق . تریسلی شاگرد گالیله اختراع نمود و در اندازه و تعیین کردن فشار هوا بکار برد چه به اندازه ای که ستون زیبقی را در آتمسفر بالا برند منضعظ میگردد یعنی تعادل میکند مرطبقات کمتر مرتفع و بالملازمه کمتر وزین را و پاسکال آنرا در تعیین ارتفاع جبال استعمال کرد و این آلت تا بیک درجه خبر میدهد صافی هوا و انقلاب آن را زیرا هوای خشک سبک تر است از هوای مرطوب و وقتی نباید باران بارد جیوه صعود میکند و در خلاف این حالت نزول مینماید و نوعاً بارومتر بر دو قسم است : بارومتر جیوه ای و بارومتر بدون جیوه ، و استعمال قسم اخیر این ایام متداولتر است . (ناظم الاطباء). و رجوع به بادسنج و لغات تاریخیه و جغرافیه ٔ ترکی ج 2 ذیل بارومتر شود.