ببار
لغت‌نامه دهخدا
ببار. [ ب ِ ] (ص مرکب ) (از: بَ + بار) که بار بر پشت دارد. زیر بار. بارکرده شده . بار برنهاده :
به پیش اندرون هدیه ٔ شهریار
ده اسب و ده استر به زین و ببار.
|| درختی که بار دارد. که به بار است . بارور. پربار. درختی که بدان میوه باشد. بن میوه دار. باثمر. مثمر. حامل :
بیامد بسان درختی ببار
بسی آفرین کرد برشهریار.
سپاهی ز نام آوران بیشمار
سپهبد درختی و آهن ببار.
بدو گفت برزو که ای شهریار
جهان را برآور درختی ببار.
یکی چون عقیق سرخ یکی چون حدیث دوست
یکی چون مه درست ، یکی چون گل ببار.
آن آتشی که گوئی نخلی ببار باشد
اصلش ز نور باشد فرعش ز نار باشد.
چون درختان ببارند ز دیدار ولیکن
چون بکردار رسد یکسره بیدند و چنارند.
|| بر درخت . بر شاخه . آن میوه یا گل که برشاخه باشد. میوه ٔ نچیده . گل و میوه که بر درخت باشد:
دو چشم آهو و دو نرگس شکفته ببار
درست و راست بدان چشمکان تو ماند.
پرآب خوش و میوه هرسو ببار
گل گونه گون گرد او صدهزار.
ای بدان روی دل افروز چو گلنار ببار
دلم آگنده تر از نار مکن ،گو نکنم .
- ببار بودن ؛ بر درخت بودن . بر شاخه بودن :
زنی بود آرایش روزگار
درختی کزو فر شاهی ببار.
چو گل ببار بود هم نشین خار بود
چو در کنار بود خار درنمی گنجد.
به پیش اندرون هدیه ٔ شهریار
ده اسب و ده استر به زین و ببار.
فردوسی .
|| درختی که بار دارد. که به بار است . بارور. پربار. درختی که بدان میوه باشد. بن میوه دار. باثمر. مثمر. حامل :
بیامد بسان درختی ببار
بسی آفرین کرد برشهریار.
فردوسی .
سپاهی ز نام آوران بیشمار
سپهبد درختی و آهن ببار.
فردوسی .
بدو گفت برزو که ای شهریار
جهان را برآور درختی ببار.
فردوسی .
یکی چون عقیق سرخ یکی چون حدیث دوست
یکی چون مه درست ، یکی چون گل ببار.
فرخی .
آن آتشی که گوئی نخلی ببار باشد
اصلش ز نور باشد فرعش ز نار باشد.
منوچهری .
چون درختان ببارند ز دیدار ولیکن
چون بکردار رسد یکسره بیدند و چنارند.
ناصرخسرو.
|| بر درخت . بر شاخه . آن میوه یا گل که برشاخه باشد. میوه ٔ نچیده . گل و میوه که بر درخت باشد:
دو چشم آهو و دو نرگس شکفته ببار
درست و راست بدان چشمکان تو ماند.
دقیقی .
پرآب خوش و میوه هرسو ببار
گل گونه گون گرد او صدهزار.
اسدی .
ای بدان روی دل افروز چو گلنار ببار
دلم آگنده تر از نار مکن ،گو نکنم .
مسعودسعد.
- ببار بودن ؛ بر درخت بودن . بر شاخه بودن :
زنی بود آرایش روزگار
درختی کزو فر شاهی ببار.
فردوسی .
چو گل ببار بود هم نشین خار بود
چو در کنار بود خار درنمی گنجد.
سعدی (طیبات ).
