بیدادگر
لغت‌نامه دهخدا
بیدادگر. [ گ َ ] (ص مرکب ) بیدادمند. بیدادوند. ستمگر و متعدی و ظالم . (ناظم الاطباء). جائر. غاشم . ستمکار. غشوم . متعدی . قاسط. ستم پیشه . جفاکار. جفاپیشه . طاغیه . (یادداشت مؤلف ). ظالم و ستمکار لیکن موافق قاعده نادادگر باید چه دادگر گوئیا صیغه ٔ فاعل است و سلب آن با لفظ «نا» شود چنانکه سلب وصف جاهل به «ناجاهل » کنند نه «بی جاهل » مگر آنکه گفته شود که بیدادگر مرکب بمعنی ستم است یا مخفف بیدادی بهر حال بیدادگر بمعنی ستمگر باشد. (از آنندراج ) :
که بیداد و کژی ز بیچارگیست
به بیدادگر بر بباید گریست .
به بد بس دراز است دست سپهر
به بیدادگر برنگردد بمهر.
ایا مرد بدبخت بیدادگر
به نابودنی ها گمانی مبر.
هر کو بجز از تو بجهانداری بنشست
بیدادگر است ای ملک و بی خرد و مست .
چو شاهی است بیدادگر از سرشت
که باکش نیاید ز کردار زشت .
از تو هموار همی دزدد عمرت را
چرخ بیدادگر و گشتن هموارش .
خاکست ترا دایه از آن ترس که روزی
خون تو خورد دایه ٔ بیدادگر تو.
کز دربیدادگر باز گرد
گرد سراپرده ٔ این راز گرد.
چو خسرو خبر یافت کان آب و خاک
ز بیداد بیدادگر شد خراب .
بیدادگری ز من ربودش
من کاشته بودم او درودش .
شنیدم که باری بعزم شکار
برون رفت بیدادگر شهریار.
نه از جهل می بشکنم پای خر
بل ازجور سلطان بیدادگر.
گریزد رعیت ز بیدادگر
کند نام زشتش بگیتی سمر.
که بیداد و کژی ز بیچارگیست
به بیدادگر بر بباید گریست .
فردوسی .
به بد بس دراز است دست سپهر
به بیدادگر برنگردد بمهر.
فردوسی .
ایا مرد بدبخت بیدادگر
به نابودنی ها گمانی مبر.
فردوسی .
هر کو بجز از تو بجهانداری بنشست
بیدادگر است ای ملک و بی خرد و مست .
منوچهری .
چو شاهی است بیدادگر از سرشت
که باکش نیاید ز کردار زشت .
اسدی .
از تو هموار همی دزدد عمرت را
چرخ بیدادگر و گشتن هموارش .
ناصرخسرو.
خاکست ترا دایه از آن ترس که روزی
خون تو خورد دایه ٔ بیدادگر تو.
خاقانی .
کز دربیدادگر باز گرد
گرد سراپرده ٔ این راز گرد.
نظامی .
چو خسرو خبر یافت کان آب و خاک
ز بیداد بیدادگر شد خراب .
نظامی .
بیدادگری ز من ربودش
من کاشته بودم او درودش .
نظامی .
شنیدم که باری بعزم شکار
برون رفت بیدادگر شهریار.
سعدی .
نه از جهل می بشکنم پای خر
بل ازجور سلطان بیدادگر.
سعدی .
گریزد رعیت ز بیدادگر
کند نام زشتش بگیتی سمر.
سعدی .
