ترعه ٔ سوئز

ترعه ٔ سوئز. [ ت ُ ع َ / ع ِ ی ِ ءِ ] (اِخ ) قناةالسویس . (المنجد). ترعه ای که بحر احمر را به دریای متوسطمتصل میکند و طول آن 168هزار گز است و به سال 1869 م . از بورسعید (پورت سعید) تا بندر سوئز حفر گردید. (از المنجد). ترعه ٔ سوئز بوسیله ٔ «فردینان دو لسپس » سیاستمدار معروف فرانسوی پایه گذار حفر ترعه ٔ پاناما احداث شد. این ترعه فاصله ٔبین لندن تا بندر بمبئی را چهل درصد کوتاه کرده در سال 1875 انگلستان توانست با خرید مقداری از سهام این ترعه ، خود را در اداره و نظارت ترعه ٔ سوئز سهیم سازد. پس از جنگ دوم جهانی و کشمکش های طولانی در سال 1945 دولت بریتانیا ناگزیر گردید که نیروی نظامی خود را از ترعه ٔ سوئز خارج نماید. با آنکه قرارداد بهره برداری از این ترعه تا سال 1968 معتبر بود، پس از روی کار آمدن سرهنگ عبدالناصر و بدست گرفتن تمام قدرت درمصر (1954)، در 1956 ملی شدن ترعه ٔ سوئز را اعلام و از کمپانی ترعه ٔ سوئز خلع ید کرد و اداره ٔ ترعه را دولت مصر در دست گرفت . باآنکه دولتهای فرانسه و انگلیس برای حفظ منافع خود و جلوگیری از ملی شدن این ترعه مداخله ٔ نظامی کردند و مدتی هم بین نیروهای مصر و انگلیس و فرانسه تصادفات شدیدی روی داد، بر اثر دخالت مجدّانه ٔ دولت امریکا و مخصوصاً سازمان ملل متحد قوای فرانسه و انگلیس خاک مصر را ترک گفتند و در سال 1958 بین دولت مصر (جمهوری متحد عرب ) و کمپانی سابق ترعه ٔ سوئز موافقت نامه ای امضا شد که بر طبق آن قرار شد که دولت مصر مبلغ 23میلیون لیره بمدت پنج سال از بابت جبران خسارت به سهامداران ترعه ٔ سوئز بپردازد.