تشنگی
لغت‌نامه دهخدا
تشنگی .[ ت ِ ن َ / ن ِ ] (حامص ) عطش . (آنندراج ). پهلوی تیشنه کیک حاصل مصدر از تشنه . عطش . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). عطش و آب طلبیدن طبیعت . میل به نوشیدن آب داشتن . (ناظم الاطباء) :
ز بس تشنگی چاک گشته زبان
پر از خاک آورد گشته دهان .
شد از رنج و از تشنگی شاه مات
چنین یافت از چرخ گردان برات .
تن از خوی پرآب و دهان پر ز خاک
زبان گشته از تشنگی چاک چاک .
نه همه تشنگی و گرسنگی باید خورد
نوبت گرسنگی خوردن بردیم بسر.
چو بسپردم من اندر تشنگی جان
مباد اندر جهان یک قطره باران .
شور است آب او ننشاندت تشنگی
گر نیستی ستور مخورآب تلخ و شور.
وز بیم تشنگی قیامت همیشه تو
در آرزوی قطرگکی آب زمزمی .
تشنگی ، آب شور ننشاند
مخور آن ، کت از او شکم راند.
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست .
از غایت تشنگی که بردم
در حلق نمیرود زلالم .
ز بس تشنگی چاک گشته زبان
پر از خاک آورد گشته دهان .
فردوسی .
شد از رنج و از تشنگی شاه مات
چنین یافت از چرخ گردان برات .
فردوسی .
تن از خوی پرآب و دهان پر ز خاک
زبان گشته از تشنگی چاک چاک .
فردوسی .
نه همه تشنگی و گرسنگی باید خورد
نوبت گرسنگی خوردن بردیم بسر.
فرخی .
چو بسپردم من اندر تشنگی جان
مباد اندر جهان یک قطره باران .
(ویس و رامین ).
شور است آب او ننشاندت تشنگی
گر نیستی ستور مخورآب تلخ و شور.
ناصرخسرو.
وز بیم تشنگی قیامت همیشه تو
در آرزوی قطرگکی آب زمزمی .
ناصرخسرو.
تشنگی ، آب شور ننشاند
مخور آن ، کت از او شکم راند.
سنایی .
آب کم جو تشنگی آور به دست
تا بجوشد آبت از بالا و پست .
مولوی .
از غایت تشنگی که بردم
در حلق نمیرود زلالم .
سعدی .
