حامل
لغت‌نامه دهخدا
حامل . [ م ِ ] (ع ص ) نعت فاعلی از حمل . برَنده . حَمْل کننده . بردارنده ٔ چیزی برخود. نگاه دارنده . باربردار. ج ، حَمَلة :
حاملی محمول گرداند ترا
قابلی مقبول گرداند ترا.
- حامل اسفار ؛ مقتبس از آیه ٔ شریفه ٔ مثل الذین حملوا التوریة ثم لم یحملوها، کمثل الحمار یحمل اسفاراً . کنایت از مردمان نادان و عالم بی عمل .
- حامل بودن ؛ چیزی را با خود بردن .
- حامل شدن ؛ چیزی را با خود داشتن .
- حامل مکتوب ؛ پیک . قاصد.
- حامل وحی ؛ جبرئیل . رجوع به حامل وحی شود.
- حامل وِزْر (اوزار) ؛ گناه کار :
گر خداوند تعالی به گناهیت بگیرد
گو بیامرز که من حامل اوزار تو باشم .
|| (اصطلاح موسیقی ) خطهایی که علامات نتهای موسیقی بر آن نقش کنند.
________________________
________________________
________________________
|| حامله . حُبْلی ̍. زن باردار. آبستن . بارور. باردار. مقابل حائل . ج ، حاملات ، حوامل . (مهذب الاسماء) :
زمانه حامل هجر است و لابد
نهد یک روز بار خویش حامل .
کنار آبدان گشته بشاخ ارغوان حامل
سحاب ساج گون گشته بطفل عاجگون حُبْلی .
سر نگونسار ز شرم و روی تیره ز گناه
هر یکی با شکمی حامل و پرماز لبی .
بمهد راستین و حامل بکر
بدست و آستین بادمجرا.
تا که شد نوروز سلطان فلک را میزبان
حاملان طبع جان بر میزبان افشانده اند.
عجوز جهان مادر یحیی آسا
از او حامل تازه زهدان نماید.
|| مؤلف کشاف اصطلاحات الفنون آرد: عند اهل الهیئة هو الخارج لغیر الشمس و یجی ء شرحه فی ذکر لفظ الخارج . بیرونی گوید: فلک حامل فلکی است همچون فلک اوج . مرکز او بیرون از مرکز عالم ، و سطح او به سطح فلک مایل است . و فلک التدویر را همی برد، چنانک مرکز فلک التدویر بر محیط او سوی توالی البروج همی رود چنانکه صورتش بنگاشتیم . (التفهیم صص 122-123).فلک حامل ؛ در اصطلاح هیئت قدیم فلکی باشد میان هر یک از این افلاک ششگانه که تدویر کوکب در ثخن آن مرکوز باشد، سوای شمس . (آنندراج ). || (اصطلاح فیزیک ) سهمی باشد که جهت آن جهت نیرو و درازای آن شدت نیرو را معین کند . || شعاع حامل . شعاعی است که از نقطه ٔ ثابتی در جهتی متغیر کشیده شود برای آنکه وضع متغیر نقطه ای را که متعاقب منحنی معینی است نگه دارد.
حاملی محمول گرداند ترا
قابلی مقبول گرداند ترا.
مولوی .
- حامل اسفار ؛ مقتبس از آیه ٔ شریفه ٔ مثل الذین حملوا التوریة ثم لم یحملوها، کمثل الحمار یحمل اسفاراً . کنایت از مردمان نادان و عالم بی عمل .
- حامل بودن ؛ چیزی را با خود بردن .
- حامل شدن ؛ چیزی را با خود داشتن .
- حامل مکتوب ؛ پیک . قاصد.
- حامل وحی ؛ جبرئیل . رجوع به حامل وحی شود.
- حامل وِزْر (اوزار) ؛ گناه کار :
گر خداوند تعالی به گناهیت بگیرد
گو بیامرز که من حامل اوزار تو باشم .
سعدی (طیبات ).
|| (اصطلاح موسیقی ) خطهایی که علامات نتهای موسیقی بر آن نقش کنند.
________________________
________________________
________________________
حامل
|| حامله . حُبْلی ̍. زن باردار. آبستن . بارور. باردار. مقابل حائل . ج ، حاملات ، حوامل . (مهذب الاسماء) :
زمانه حامل هجر است و لابد
نهد یک روز بار خویش حامل .
منوچهری .
کنار آبدان گشته بشاخ ارغوان حامل
سحاب ساج گون گشته بطفل عاجگون حُبْلی .
منوچهری .
سر نگونسار ز شرم و روی تیره ز گناه
هر یکی با شکمی حامل و پرماز لبی .
منوچهری .
بمهد راستین و حامل بکر
بدست و آستین بادمجرا.
خاقانی .
تا که شد نوروز سلطان فلک را میزبان
حاملان طبع جان بر میزبان افشانده اند.
خاقانی .
عجوز جهان مادر یحیی آسا
از او حامل تازه زهدان نماید.
خاقانی .
|| مؤلف کشاف اصطلاحات الفنون آرد: عند اهل الهیئة هو الخارج لغیر الشمس و یجی ء شرحه فی ذکر لفظ الخارج . بیرونی گوید: فلک حامل فلکی است همچون فلک اوج . مرکز او بیرون از مرکز عالم ، و سطح او به سطح فلک مایل است . و فلک التدویر را همی برد، چنانک مرکز فلک التدویر بر محیط او سوی توالی البروج همی رود چنانکه صورتش بنگاشتیم . (التفهیم صص 122-123).فلک حامل ؛ در اصطلاح هیئت قدیم فلکی باشد میان هر یک از این افلاک ششگانه که تدویر کوکب در ثخن آن مرکوز باشد، سوای شمس . (آنندراج ). || (اصطلاح فیزیک ) سهمی باشد که جهت آن جهت نیرو و درازای آن شدت نیرو را معین کند . || شعاع حامل . شعاعی است که از نقطه ٔ ثابتی در جهتی متغیر کشیده شود برای آنکه وضع متغیر نقطه ای را که متعاقب منحنی معینی است نگه دارد.
