حانیة

حانیة. [ ی َ ] (اِخ ) شهریست در ساحل شمالی از قسمت غربی جزیره ٔ کریت (اقریطش )، مرکز ولایت کریت به ساحل یمین نهر کلادیسوس ، در جهت غربی شبه جزیره ٔ آکروتیری و لنگرگاه سود در 35 درجه و30 دقیقه ٔ عرض شمالی و 40 درجه و 21 دقیقه ٔ طول شرقی . سکنه ٔ آن مرکب از مسلمانان و نصاری و عده ای یهودی است . 22 مسجد و جامع و 6 تکیه و 2 کلیسای یونانی و یک کلیسای کاتولیک و 13 مکتب اناث و ذکور برای مسلمانان و نصاری و یهودیان و دو بیمارستان و 2 سربازخانه و توپخانه ، 3 حمام و 7 قنات و یک باغ ملی ، 7 کارخانه ٔ صابون پزی ، و 2 کارخانه ٔ ذوب فلزات و 2آسیای بخاری و یک دستگاه کشتی سازی و 4 مطبعه دارد و گرداگرد شهرسوری هست و دو دروازه دارد. بناهای آن خشتی است و بیشتر بطرز قدیم و از آثار زمان وندیک هاست و کوچه های آن پرپیچ وخم است . لنگرگاه این شهر از جانب شمال بوسیله ٔ یک رصیف متشکل از تخته سنگها مسدود شده و در یک طرف درونی لنگرگاه یک قلعه ، و در طرف دیگر آن قله ایست که منار بحری (منارةالبحر) بر وی تعبیه شده است . در طرف مشرق قصبه لنگرگاه مهم سوده و همچنین در نزدیکی این شهرک ییلاقهای خوب و نیز قصبه ٔ حلپه است ، در لنگرگاه سوده یک دارالصنایع بحری موجود است . این شهر یکی از بلاد بسیار قدیمی و نام باستانی آن «کیدونیا» است و در گرداگرد وی بعضی آثار عتیقه ٔ مشهور نیز یافت شود. این شهر در قرون وسطی بدست وندیکها افتاد و آنان بنای شهر مزبور را تجدید، و استوار و مستحکم ساختند. غازی یوسف پاشا در زمان سلطان ابراهیم خان این شهر را فتح کرد و از سال 1055 هَ . ق . تا این اواخر شهر مرکزی ایالت کریت ، شهر قندیه بود که بزرگترین شهر جزیره میباشد. در 1272 هَ . ق . شهر حانیه را مرکز این ایالت قرار دادند. || یکی از سنجاقهای پنجگانه ای که ولایت کریت (اقریطش ) مرکب از آنها میباشد و عبارت است از قسمت غربی جزیره ٔ مزبور و از طرف مشرق محدود است به سنجاق اسفاکیه . اراضی آن کلیةً کوهستانی است و بعضی نقاط هم حاصلخیز میباشد. محصولات این قسمت مانند محصولات قسمتهای دیگر جزیره است که عبارت است از زیتون ، پرتقال ، لیمو، انگور و غیره . این سنجاق به سه قضا و 9 ناحیه منقسم گشته و 282 دهکده دارد.