ترجمه مقاله

حب السعال

لغت‌نامه دهخدا

حب السعال . [ ح َب ْ بُس ْ س ُ ] (ع اِ مرکب ) حب سرفه ، و آن صمغ عربی و کتیرا و نشاسته است از هر یک دودرهم ، افیون یک درهم ، دارچین یک دانگ کوفته بیخته با لعاب بهدانه بسرشند و حب سازند و برای سرفه ٔ سرد، پوست بیخ بادیان و فلفل گرد از هر یک دو مثقال و نیم نبات مصری پنج مثقال همه را بکوبند و بپزند و به آب سرشته حبه سازند. و برای سرفه ٔ گرم ، کتیرا و نشاسته و صمغ عربی از هر یک سه درم تخم خشخاش و رب سوس و مغز بادام مقشر از هر یک ده درم نبات مصری پانزده درم . همه را بکوبند و بپزند و به لعاب اسپغول (اسفرزه ) سرشته حب سازند. و برای سرفه ٔ بلغمی : رب ّ سوس و کشمش از هر یک سه درم ، نشاسته و کتیرا و صمغ عربی و مغز تخم کدو از هر یک درمی . نبات مصری نصف . ادویه همه راکوفته و بیخته و به لعاب تخم بهی که سه درم کشمش دراو حل کرده باشند بسرشند و حب ها سازند. و داود ضریر انطاکی گوید: ینفع منه اذا جعل فی الفم و هو مجرب بمایأتی من الشروط. و صنعته : لب ّ قرع و بطیخ و قثاء وخیار و حب ّ خشخاش من کل جزء. نشا، صمغ کتیرا، رب ّ سوس ، زعفران ، بذر رِجلة، لوز بنوعَیْه (یعنی تلخ و شیرین )، فستق ، صنوبر، انیسون ، بذر کتان . فان کان فی الرئة او الصدر قروح فلیضف الی ذلک تربد، اربعة، حلبة، ثلاثة. زوفا، درهمان و نصف . برشاوشان مثقالان . فان صحب ذلک حمی فالطین الأرمنی و مختوم ، من کل ثلاثة. یعجن الکل مع مثله من السکر بلعاب بذرالمرو و بذرالقطونا و الریحان و دهن البنفسج و یحبب و یرفع و هذا بالغالنفع فی تلیین الصدر و تحسین الصوت خصوصاً ان عجن بعصارة الکرنب . و رجوع به تحفه ٔ حکیم مؤمن باب دوم از قسم دوم و رجوع به کلمه ٔ سعال در این لغت نامه شود.
ترجمه مقاله