خط نصف النهار

خط نصف النهار. [ خ َطْ طِ ن ِ فُن ْ ن َ ] (اِخ ) دایره ٔ موهومه ای است در زمین که از دو قطب می گذرد و خط استواء را در زاویه قائمه قطع می کند. (از ناظم الاطباء). در کشاف اصطلاحات الفنون آمده است : نزد ارباب هیئت ، خطیست واصل بین دو نقطه ٔ شمال و جنوب و سبب تسمیه ٔ آن به این اسم آنست که در سطح دایره ٔ نصف النهارواقع است و بعبارت اخری ، این خط فصل مشترک بین دو سطح افق و نصف النهار است . و گاه اطلاق میشود بر فصل مشترک بین سطح زمین و دایره ٔ نصف النهار است و آنرا خط زوال نیز می نامند، زیرا زوال به این خط شناخته میشودو معنی زوال مشهور است چنانچه از شرح تذکره ٔ عبدالعلی بیرجندی مستفاد می گردد و در شرح چغمینی می گوید: خط واصل بین دو نقطه ٔ جنوب و شمال را خط نصف النهار گویند. و آن بخط زوال و خط جنوب و شمال نیز معروفست .