ترجمه مقاله

ذورؤیتین

لغت‌نامه دهخدا

ذورؤیتین . [ رُءْ ی َ ت َ ] (ع ص مرکب ، اِ مرکب ) کلامی است که بی رعایت نقاط در دو زبان معنی بخشد. (آنندراج . از رساله ٔ عبدالواسع). و صاحب کشاف اصطلاحات الفنون در ذیل کلمه ٔ مضمون گوید: مضمون اللغتین ، نزد بلغا آن است که کاتب یا شاعر کلامی آرد که متضمن دو لغت باشد یعنی در دو زبان توان خواند. مثال شعر:
بهای خان َ داری با بها کن
هوا داری و نادانی رها کن .
معنی فارسی ظاهر است اما معنی عربی این که بها نام شخصی است مضاف بسوی یاء متکلم یعنی بهای من خان َ داری یعنی خیانت کرد در سرای من ، بابها کن ، یعنی بر در سرای من باش ، هواء داری ، یعنی فرود آمد در سرای من . و نادانی ، یعنی ندا کرد مرا، رها کن ، یعنی پس سرای باش . کذافی مجمع الصنایع و امیرخسرو دهلوی قدس سره این را بذی الرؤیتین مسمی ساخته و فرق میان این و میان ذوالمعنیین غامض آن است که اینجا تمام ترکیب متضمن دو لغت است و آنجا تضمن در لغت یک لفظ است چنانکه در جامعالصنایع گفته . (کشاف اصطلاحات الفنون ص 896).
ترجمه مقاله