راغب اصفهانی

راغب اصفهانی . [ غ ِ ب ِ اِ ف َ ] (اِخ )ابوالقاسم حسین بن محمدبن مفضل بن محمد معروف به راغب اصفهانی ، از استادان لغت و عربی و حدیث و شعر و نویسندگی و اخلاق و حکمت و کلام میباشد که امام فخر رازی در اساس التقدیس او را با غزالی برابر دانسته و یکی از ائمه ٔ اهل سنت شمرده است و مطلب اخیر خیلی مهم است زیرا که او بزعم برخی شیعه و معتزلی بوده است . تاریخ مرگ وی بنا بنوشته ٔ فرهنگ نویسان 502 هَ . ق . است ولی صاحب هدایة العارفین 500 نوشته است . راغب را مؤلفات مهمی است از آنجمله است : 1- تفسیر قرآن کریم که موفق بتکمیل آن نشده است ، و بیضاوی در تفسیر خود از آن استفاده کرده است . 2- تفصیل النشأتین و تحصیل السعادتین . 3- الذریعة الی مکارم الشریعة، در تصوف . 4-محاضرات الادباء و محاورات الشعراء و البلغاء . 5- المفردات فی هزیب القرآن ، شامل لغات قرآن . 6- مقدمة التفسیر. (از معجم المطبوعات ). صاحب روضات الجنات مصنفات دیگری نیز برای او ذکر کرده است مانند: افانین البلاغة، تحقیق البیان فی تأویل القرآن ، ایمان و کفر. (از روضات الجنات ص 249). او راست : درة التأویل فی متشابه التنزیل . (یادداشت مؤلف ). از اشعار اوست :
ز صد هزار محمد که در جهان آید
یکی بمنزله ٔ جاه مصطفی نشود
و گرچه عرصه ٔ عالم پر از علی گردد
یکی بعلم و سخاوت چو مرتضی نشود
جهان اگر چه ز موسی و چوب خالی نیست
یکی کلیم نگردد یکی عصا نشود.

(از روضات الجنات ).

و نیز رجوع به جهانگشای جوینی ص 805 و الاعلام زرکلی چ 2 ج 3 و قاموس الاعلام ترکی ج 3 و ترجمه ٔ محاسن اصفهان و صیقل الفهم و مجمل التواریخ و القصص ص 41 فهرست فیه مافیه و تاریخ ادبیات دکترصفا ج 1 ص 146 و 266 و تتمه ٔ صوان ج 2 ص 105 و ریحانةالادب ج 1 و هدایة العارفین ص 311 شود.