ترجمه مقاله

راوندیة

لغت‌نامه دهخدا

راوندیة.[ وَ دی ْ ی َ ] (اِخ ) اسم دیگر شیعه ٔ آل عباس یا عباسیه است که امامت را بارث بعد از رسول اﷲ حق فرزندان عباس عم آن حضرت میدانستند و ایشان اصحاب عبداﷲ راوندی می باشند و باید دانست که این فرقه بهیچوجه به ابن راوندی مشهور نسبتی ندارند. از راوندیة جماعتی نیز به الوهیت منصور خلیفه عقیده داشتند. و همین جماعت هستند که سرانجام بنی عباس یعنی فرزندان محمدبن علی بن عبداﷲبن عباس بن عبدالمطلب را بخلافت رساندند. این فرقه از بقایای کیسانیه هستند که بعد از فوت ابوهاشم عبداﷲبن محمدبن حنفیه در سال 98 هَ . ق . با محمدبن علی بن عبداﷲبن عباس بیعت کردند. راوندیه در ولایات مختلف مخصوصاً بلاد شرق اسلامی نفوذ فوق العاده یافته آن بآن انتظار سرنگون شدن دولت اموی را داشتند و چون گمان ایشان این بود که با انجام سده ٔ اول دولت امویان نیز باید سپری شود و پس از صد سال حق به حقدار برسد، در سال 101 نمایندگانی پیش محمدبن علی که لقب امام اختیار کرده و در قریه ٔ خمیمة از قراء شام ساکن بود فرستادند و با او بامامت و خلافت بیعت کردند، محمد امام نیز بزودی مبلغینی بعراق و خراسان فرستاد تا زشتی اعمال بنی امیه را بر مردم بفهمانند و آنان را بطرف بنی عباس بخوانند. در عهد او و پسرش ابراهیم امام دعات راوندی همه جا مخصوصاً در عراق و خراسان بفعالیت ضد اموی پرداختند و پس از مرگ محمدبن علی امام (124 هَ . ق .) جامه های خود را سیاه کرده باسم مسوده معروف شدند. این جماعت که اکثرشان از دهقانان خراسان و نجیب زادگان ایرانی بودند بدستیاری ابومسلم خراسانی و ابوسلمه حفص بن سلیمان خلال همدانی سرانجام دولت اموی را در سال 132 هَ . ق . برانداختند و در وقعه ٔ زاب غلبه ٔ عنصر ایرانی را بر عرب ثابت و افتتاح دوره ٔ جدیدی را در تاریخ خلافت و تمدن اسلامی اعلان کردند. فرقه ٔ بومسلمیه که معتقد به امامت ابومسلم خراسانی و حیات جاوید او بودند شعبه ای از راوندیه محسوب میشوند و همچنین بوکوکیه که شعبه ای از بومسلمیه است و نیز بسلمیة یا خلالیة که امامت را بعد از حسنین و محمدبن الحنفیة و... حق ابوسلمه وزیر و صاحب مؤسس خلافت عباسی میدانستند و همچنین رزامیه که شامل مقنعیه و مبیضه (سپیدجامگان ) نیز هست و از معتقدان ابومسلم بودند و مسودة که قبلاً اشارتی رفت و هاشمیة که اصحاب ابوهاشم عبداﷲبن محمدبن الحنفیه بودند و بعد از او امامت را بآل عباس منتقل میدانسته اند و هریریة که اصحاب ابوهریره ٔ راوندی بودند و به امامت عباس ، عم حضرت رسول و ابومسلم اعتقاد داشتند همگی از شعب راوندیه محسوب میشوند. (از خاندان نوبختی ص 64 و 65 و 252 و 256 و 259 و 263).و رجوع به فرق ص 46 و 47، مقالات اشعری ص 21، مفاتیح العلوم خوارزمی ص 23، تبصره ص 423، الکامل ابن اثیر وقایع سال 141، الفصل فی الملل والاهواء و النحل ج 4 ص 187،تاریخ اسلام ص 173 و 174، ضحی الاسلام ج 3 ص 221 و 292، مزدیسنا ص 19، حبیب السیر چ سنگی تهران ج 1 ص 272، اعلام المنجد و تاریخ ادبیات تألیف دکتر صورتگر ص 17 شود.
ترجمه مقاله