راوندی
لغت‌نامه دهخدا
راوندی . [ وَ ] (اِخ ) زین الدین مجدالاسلام محمودبن محمدبن علی ، خال نجم الدین ابوبکر محمد راوندی مؤلف راحةالصدور و برادر تاج الدین ابوالفضل احمدبن محمد راوندی . او از هنرمندان و ادبا و استادان خط بوده و بپارسی و تازی شعر میسروده است . نجم الدین در راحةالصدور ص 51 در ضمن شرح حال و مراتب فضل و دانش وی گوید: «در کاشان که منشاء ادب و محل فضلای لغت عرب بودبر بساط معین ساوی مستوفی سلطان قصیده ای برخواند تازی که جمله ٔ فضلا اقرار کردند که بسن وی در هیجده سالگی در روی زمین کسی دیگری نبوده است که در خط و شعر بدان مثابت رسیده است ». اینک چند بیت از آن قصیده :
ذهب الشتاء فمرحبا بذهابه
و اتی الربیع یمیس فی جلبابه
والثلج ذاب من الشتاء کاّنه
حساد مولانا الوزیر ببابه
والشمس حلّت فی العلاء بمنزل
تربو علی الاحرام فوق قبابه
وتری الصبا طیبا کایام الصبی
فوق الربی یجترّ فضل ثیابه
طابت و رَقَّت فی الغداة کانّها
اخلاق مولانا لدی اصحابه
و النرجس الغض الطری مجمش
طرر البنفسج فی متون هضابه
و تبسمت زهر الاقاحی غدوة
کَولیّه یفّتر مل ء اهابه
وتری الطیور علی الغصون ترنمت
فی موضع نزه عقیب سحابه
والعندلیب کاّنه فی لحنه
مداح مولانا بصدر جنابه
لازال سیفک فوق اعناق العدی
متذللین رقابهم کقرابه
دُم فی العلی مالاح فی بحرالدجی
زهرالکواکب طافیاً کحبابه
و تحل عزاً دائماً لاتنقضی
ایام دولته مدی احقابه .
در سال 577 هَ . ق . که طغرل بن ارسلان را سودای تعلم خط در دل جایگیر افتاد زین الدین را بخدمت خواند و شرف استادی ارزانی داشت و این فن شریف از وی بیاموخت و بکتابت و مصحفی سی پاره آغاز کرد و هر چه او مینوشت نقاشان و مذهبان به زر حل تکمیل میکردند و بر هر جزو از سی پاره صد دینار بخرج میرفت ... در سال 580 هَ . ق . که طغرل را هوای مجموعه ای از اشعار بود زین الدین آن را مینوشت و جمال الدین نقاش اصفهانی آن را صورت میکرد. و اگر این مجموعه که یکی از قدیمترین تذکره ها و ظاهراً تنها تذکره ٔ مصوری است که در قرون گذشته تألیف کرده اند از میان نمیرفت و در دسترس ما میبود پرده از روی بسیاری از اسرار تاریخ ادبیات فارسی برمیگرفت و هم ما را بسلیقه ٔ زین الدین در انتخاب اشعار و تشخیص ادبی وی راهنمایی مینمود. تاریخ ولادت او به نوشته ٔ نجم الدین 539 هَ . ق . بوده است . (از مقدمه ٔ راحةالصدور بقلم آقای بدیعالزمان فروزانفر) (از راحةالصدور ص 52).
ذهب الشتاء فمرحبا بذهابه
و اتی الربیع یمیس فی جلبابه
والثلج ذاب من الشتاء کاّنه
حساد مولانا الوزیر ببابه
والشمس حلّت فی العلاء بمنزل
تربو علی الاحرام فوق قبابه
وتری الصبا طیبا کایام الصبی
فوق الربی یجترّ فضل ثیابه
طابت و رَقَّت فی الغداة کانّها
اخلاق مولانا لدی اصحابه
و النرجس الغض الطری مجمش
طرر البنفسج فی متون هضابه
و تبسمت زهر الاقاحی غدوة
کَولیّه یفّتر مل ء اهابه
وتری الطیور علی الغصون ترنمت
فی موضع نزه عقیب سحابه
والعندلیب کاّنه فی لحنه
مداح مولانا بصدر جنابه
لازال سیفک فوق اعناق العدی
متذللین رقابهم کقرابه
دُم فی العلی مالاح فی بحرالدجی
زهرالکواکب طافیاً کحبابه
و تحل عزاً دائماً لاتنقضی
ایام دولته مدی احقابه .
در سال 577 هَ . ق . که طغرل بن ارسلان را سودای تعلم خط در دل جایگیر افتاد زین الدین را بخدمت خواند و شرف استادی ارزانی داشت و این فن شریف از وی بیاموخت و بکتابت و مصحفی سی پاره آغاز کرد و هر چه او مینوشت نقاشان و مذهبان به زر حل تکمیل میکردند و بر هر جزو از سی پاره صد دینار بخرج میرفت ... در سال 580 هَ . ق . که طغرل را هوای مجموعه ای از اشعار بود زین الدین آن را مینوشت و جمال الدین نقاش اصفهانی آن را صورت میکرد. و اگر این مجموعه که یکی از قدیمترین تذکره ها و ظاهراً تنها تذکره ٔ مصوری است که در قرون گذشته تألیف کرده اند از میان نمیرفت و در دسترس ما میبود پرده از روی بسیاری از اسرار تاریخ ادبیات فارسی برمیگرفت و هم ما را بسلیقه ٔ زین الدین در انتخاب اشعار و تشخیص ادبی وی راهنمایی مینمود. تاریخ ولادت او به نوشته ٔ نجم الدین 539 هَ . ق . بوده است . (از مقدمه ٔ راحةالصدور بقلم آقای بدیعالزمان فروزانفر) (از راحةالصدور ص 52).
