زاب اسفل

زاب اسفل . [ ب ِ اَ ف َ ] (اِخ ) نام دو رود است در عراق که هر دو را زاب اسفل خوانند. یکی رودی است که از جبال سلق واقع بین شهر زور و آذربایجان سرچشمه گیرد و از میان دقوقا و اربل عبور کند، فاصله ٔ مسیر این رود در این نقطه با زاب اعلی که آن نیز از مرز آذربایجان سرچشمه میگیرد دو تا سه روز راه است . سپس دنباله ٔ زاب اسفل امتداد یابد و نزدیک سن بدجله فروریزد.
و کنار همین رود است مقتل عبیداﷲبن زیادبن ابیه . و یزیدبن مفرغ در هجای وی چنین گوید:
اقول لما اءَتانی ثم مصرعه
لابن الخبیثة و ابن الکودن النابی
ماشُق جیب و لاناحتک نائحة
ولابکتک جیاد عند اسلاب
ان الذی عاش ختاراً بذمته
و مات عبداً قتیل اﷲ بالزاب
العبد للعبد لا أصل و لا ورق
ألوت به ذات أظفار و أنیاب
اًن المنایا اًذا حاولن طاغیةً
و لجن من دون اءَستار و اءَبواب .

(از معجم البلدان ).