سامن

سامن . [ م ِ ] (اِخ ) یکی از دهستانهای پنجگانه ٔ شهرستان ملایر است . این دهستان در جنوب باختری شهرستان واقع و محدود است از طرف شمال به دهستانهای حومه آورزمان از طرف خاور به دهستان حومه از جنوب به شهرستانهای بروجرد و نهاوند از باختر به شهرستان نهاوند. ارتفاعات کوه سفید در باختر و کوه یزدجرد در خاور دهستان واقع است . قسمت مرکزی در دامنه های این دو کوه واقع است که با شیب ملایمی به رودخانه ٔخشک وسط دره منتهی میشود. راه شوسه ٔ ملایر به بروجرددر طول این دره احداث شده است ، راه شوسه ٔ نهاوند درانتهای جنوبی این دهستان از شوسه ٔ ملایر به بروجرد منشعب میگردد. تابستان به اکثر قراء مهم دهستان از شوسه راه فرعی منشعب و اتومبیل میتوان برد. هوای دهستان سرد و سالم است . و تابستان آن معتدل میباشد. آب قراء دهستان از قنوات تأمین میشود. محصول عمده ٔ دهستان غلات ، پنبه ، چغندرقند، میوه ، صیفی است . صنایع دستی اهالی قالیچه ، جاجیم ، گلیم و کرباس بافی است . در قراء دهستان مرسوم ، قالیچه علمدار بخوبی معروف است در قراء علمدار، پیرسواران ، سیاه کمر، زاغه ، انوج و سامن کرباس میبافند. گلیم ، جاجیم پشمی انوج بخوبی معروف است . زبان مادری ساکنین قراء فارسی است در قراء انجیرک ، سلطان آباد، قلعه علیمراد، رحمان آباد، گل دره بفارسی آمیخته به لری تکلم مینمایند. قلعه خرابه ٔ یزدجرد در قلعه کوه یزدجرد از آثار باستانی ، زیارتگاه هوشه در آبادی سیاه کمر و قلعه خرابه ٔ انوج از آثار قدیم دهستان می باشند که از 46 آبادی تشکیل شده است . سکنه ٔ آن در حدود 28 هزار تن است . دهستان و قراء مهم آن عبارتند از انوج ، امروکلو، توچقاز، خرم آباد، کهکدان ، می آباد میباشد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).