سرپوش
لغت‌نامه دهخدا
سرپوش . [ س َ ] (نف مرکب ) پوشنده ٔ سر. || (اِ مرکب ) اعم از مقنعه و سرپوش دیگ و طبق خوان و امثال آن است و سرپوشه و سرپوشنه نیز آمده و آن مخفف سرپوشنده است . (انجمن آرا) (آنندراج ). مکبه . نهنبن : ذوالقرنین گفت چرا پیش نیائید و طعام نخورید. سرپوش خوان برداشتند. (قصص الانبیاء ص 193).
دهل زیر گلیم از خلق پنهان
نشاید کرد و آتش زیر سرپوش .
با خرد گو طیلسان بر خنب می سرپوش کن
بر کمیت می نشین خنگ طرب را غوش کن .
طبق ها به سرپوش آراستند
ز مخفی یکی خان بیاراستند.
|| معجر. خِمار. مقنع :
دستار به سرپوش زنان دادم و حقا
کآن را به بهین حله ٔ آدم نفروشم .
- سرپوش از روی راز افتادن ؛ فاش شدن راز. (آنندراج ) :
از بس زده دیگ طاقتم جوش
افتاده ز روی راز سرپوش .
- سرپوش گذاشتن ؛ پنهان کردن . (آنندراج ) :
در پرده مگوی چون سخن حق باشد
سرپوش به حرف پخته کس نگذارد.
|| در اصطلاح بنایی ، آجری که در صندوقه افقی بر روی چهار آجر عمودی نهند. (یادداشت مؤلف ).
دهل زیر گلیم از خلق پنهان
نشاید کرد و آتش زیر سرپوش .
سعدی .
با خرد گو طیلسان بر خنب می سرپوش کن
بر کمیت می نشین خنگ طرب را غوش کن .
نزاری قهستانی .
طبق ها به سرپوش آراستند
ز مخفی یکی خان بیاراستند.
نظام قاری .
|| معجر. خِمار. مقنع :
دستار به سرپوش زنان دادم و حقا
کآن را به بهین حله ٔ آدم نفروشم .
خاقانی .
- سرپوش از روی راز افتادن ؛ فاش شدن راز. (آنندراج ) :
از بس زده دیگ طاقتم جوش
افتاده ز روی راز سرپوش .
ناظم هروی (از آنندراج ).
- سرپوش گذاشتن ؛ پنهان کردن . (آنندراج ) :
در پرده مگوی چون سخن حق باشد
سرپوش به حرف پخته کس نگذارد.
محسن تأثیر (از آنندراج ).
|| در اصطلاح بنایی ، آجری که در صندوقه افقی بر روی چهار آجر عمودی نهند. (یادداشت مؤلف ).
